رکود اقتصاد جهانی ناشی از چه مواردی است و ریشه در کجا دارد؟

بی اعتنائی به نظام الهی، و ارزش‌های انسانی در اقتصاد و سیاست، از مهمترین علت های وجود بحران اقتصادی غرب و سایر بحران های جهان معاصر است هچنان که قرآن کریم می‌فرماید: «و من اعرض عن ذکری فان له معیشة ضنکا : هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی سختی در پیش خواهد داشت و در تنگنا قرار خواهد گرفت» .در زمینه بحران اقتصادی غرب نیز مسلماً فزونی ثروت از طرق گوناگون، بدون رعایت عدالت اجتماعی و حقوق انسان‌ها چنین سرانجامی خواهد داشت. پرداخت وام‌های کلان به ملت‌ها آن هم به خاطر گرفتن بهره‌های سنگین، سبب می‌شود روزی گیرنده وام، قدرت پرداخت نداشته باشد و دست روی دست بگذارد و از آنجا که این پدیده حالت عمومی پیدا می‌کند، دولت و بانک‌ها نمی‌توانند با اکثریت افراد ملت طرف بشنوند، قهرا بانک‌ها ورشکست شده و بورس‌ها نیز سقوط می‌کنند و اقتصاد، آشفته می‌گردد و دولت‌ها ناچار می‌شوند با تزریق پول به بانک‌ها، آنها را نجات دهند. چنانکه امیرمؤمنان علی (ع) در یکی از سخنان خود می‌فرماید: «فما جاع فقیر الا بما متع به غنی : هیچ مستمندی جز به دلیل بهره‌مندی نادرست یک ثروتمند گرسنه نمی‌ماند» . در یک جمع بندی ، از نظر وحی الهی، این نوع آشفتگی معلول انحراف از اصولی است که انبیای الهی، بالاخص پیامبر خاتم (ص) در تامین زندگی مردم ارائه کرده‌اند و متاسفانه غرب، آن اصول را نادیده گرفته و بر فکر مادی سودپرستانه خود تکیه می‌کند برخی از مهمترین انحرافات غرب که منجر به چنین بحرانهایی شده و می شود عبارتند از: 1 - رباخواری، یعنی تولید ثروت بدون کار که در آن، کارگر باید بخش مهمی از درآمد خود را در اختیار بانکی قرار دهد که وکیل ثروتمندان است. 2 - در گردآوری ثروت، هر نوع قوانین آسمانی را زیر پا نهاده و به هر شکلی ثروت می‌اندوزند، هر چند از طریق حرامخواری و تباه کردن جامعه و به فساد کشیدن آن باشد که از آن در شرع به عنوان «مکاسب محرمه» تعبیر می‌شود، مانند قمار و شراب، و فحشا و تجارت با مواد مخدر و قاچاق انسان و ... 3 - نادیده گرفتن ارزش‌های انسانی مانند رحم و مروت و خیرخواهی برای طبقه مستمند و مستضعف. 4 - انحصارگرایی در علوم و صنایع و استفاده ابزاری از آنها، برای به ذلت کشیدن ملت‌ها و انسان‌های دیگر به گونه‌ای که اگر روزی یک تخم مرغ به ملتی بدهند ده برابر آن را از آن ملت می‌ستانند. 5 - اعتماد بر فکر واحدی که بر آمریکا حاکم است، بدون اینکه از افکار ملت‌های دیگر بهره بگیرند و اقتصادی را پی‌ریزی کنند که سود آن به همه ملت‌ها برسد و فقط در فکر آن هستند که گلیم خود را از غرقاب بیرون کشند، هر چند کشتی جامعه بشری با تمام سرنشینانش به زیر آب فرو ‌رود. 6 - برافروختن آتش جنگ در نقاط مختلف جهان برای فروش اسلحه و زمینه‌سازی برای مداخله در امور ملت‌ها، موجب نابودی بنیان‌های اقتصادی در جهان می‌شود. و لذا متفکران می‌گویند قربانیان این رکود اقتصادی ملت‌های فقیر و افراد مستمند در سراسر جهان چه در آمریکا و چه در کشورهای دیگر جهان هستند. 7 - سلطه‌جویی نظامی که مقدمه سلطه بر اقتصاد جهان است، هزینه‌هایی را بر دولت آمریکا تحمیل کرده و هنوز از آن سلطه جویی‌ها طرفی نبسته است، مانند اشغال افغانستان و اشغال عراق که هنوز در نیمه راه است و درخواست قرارداد امنیتی با دولت عراق و داشتن پایگاه‌های نظامی، روشنگر علل اشغال این کشور اسلامی است. آیا این همه سیاست‌های نادرست نباید چنین پیامد جهانی را به دنبال داشته باشد؟ 8 - بهره‌برداری نادرست از منابع ثروت و حتی نابودی آنها در مواقع خاصی به سان ریختن گندم به دریا یا تبدیل مواد غذایی به سوخت اتومبیل در حالی که در جهان سوم روزانه ده‌ها هزار نفر بر اثر گرسنگی و سوء تغذیه جان می‌بازند، این کار خشم الهی را برمی‌انگیزد.بر این اساس اقتصاددانان دنیا نباید تنها به راه‌های منتهی به افزایش ثروت فکر کنند بلکه باید در ضمن این بررسی‌ها، عدالت اجتماعی و ارزشهای انسانی را، درباره گروه های ضعیف و ناتوان که می‌خواهند از طریق اخذ وام، صاحب مسکن و اشتغال شوند، در نظر بگیرند ، و علاوه بر این علاج اساسی این قبیل بحران ها را پیروی از آموزه های اصیل وحیانی است ، چنانکه اقتصاد دانان مشهور آلمانی، یوهان بتمان در کتاب مشهور خود به نام «فاجعه سود» می‌نویسد: تنها راه حل، پیاده کردن اصول شریعت اسلامی است. (منبع : واکنش و هشدار آیت‌الله سبحانی درباره بحران اقتصادی جهان ، خبرگزاری فارس ، 6/8/1387 ) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه