فزع اکبر در قيامت چيست؟

خداوند در سوره انبياء در مورد مومنان کامل مي فرمايد: إِنَّ الَّذينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنى‏ أُولئِكَ عَنْها مُبْعَدُونَ، لا يَسْمَعُونَ حَسيسَها وَ هُمْ في‏ مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ، لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَ تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ هذا يَوْمُكُمُ الَّذي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ؛ (امّا) كسانى كه از قبل، وعده نيك از سوى ما به آنها داده شده [مؤمنان صالح‏] از آن دور نگاهداشته مى‏شوند. آنها صداى آتش دوزخ را نمى‏شوند و در آنچه دلشان بخواهد، جاودانه متنعّم هستند. وحشت بزرگ، آنها را اندوهگين نمى‏كند و فرشتگان به استقبالشان مى‏آيند، (و مى‏گويند:) اين همان روزى است كه به شما وعده داده مى‏شد!.فزع در لغت انقباض و گرفتگي اي است که از شيء ترسناک بر انسان عارض شده و موجب «بي تابي» مي‌شود.. کلمه فزع اکبر به معناي ترس بزرگ است که حق تعالي خبر داده چنين ترسي در هنگام نفخ صور تحقق پيدا مي کند. و فرمود: وَيَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ وَکلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ. و چون در صور دميده شود همه کساني که در آسمان ها و در زمين هستند به فزع مي افتند. مقصود از فزع اکبر در معناي فزع اکبر اختلاف شده است، عده اي از مفسرين گفتند مراد از آن نفخه اول است. شاهد بر‌ آن آیه مبارکه : وَيَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ وَکلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ، است. برخی دیگر گفته اند مراد نفخ دوم است، آیه مبارکه فوق نیز اشاره به نفع دوم می باشد به قرینه کل اتوه داخرین. برخي ديگر گفته اند مراد از فزع اکبر زماني است که مي گويند اين بنده را به دوزخ ببريد و برخي ديگر گفته اند مراد زماني است که مرگ را به شکل گوسفندي سياه و سفيد بکشند در حالي که اهل بهشت و دوزخ به او نگاه مي کنند آنگاه ندا کنند، اي اهل بهشت شما خالديد و هيچ گاه نمي ميريد و اي اهل دوزخ شما نيز جاودان بوده و هيچ وقت نمي ميريد. به نظر مي رسد صحيح ترين قول آن است که بگوئيم فزع اکبر يا وحشت بزرگ اشاره به وحشت هاي روز قيامت است که از هر وحشتي بزرگ تر است. تأمل در آيات قرآن نيز همين نکته را روشن مي کند آنجا که مي فرمايد: مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَهُم مِّن فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ کساني که در قيامت کار نيکو آورند پاداش بهتر از آن يابند و در آن روز از هول و هراس ايمن باشند. هم چنين مي فرمايد: وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّکمْ قَالُوا الْحَقَّ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْکبِيرُ. يعني و شفاعت کسي نزد خدا هم جز آن که خدا به او اذن شفاعت داده سودمند نيست تا چون از دلهاشان اضطراب بر طرف شود پرسند: خداي شما چه فرمود: پاسخ دهند که حق فرمود و اوست خداي بلند مرتبه بزرگوار. آن چه از دو آيه معلوم است اين است که اين سئوال و جواب ها يا شفاعت و اذن دادن به شفاعت يا پاداش دادن به اعمال حسنه همه مربوط به قيامت است پس فزع در آيات مذکور نيز مربوط به هول و هراس هاي قيامت و اتفاقات آن است و اين وحشت هاي در قيامت به طور کلي شامل هم حساب و کتاب، هم عبور از صراط، هم آوردن دوزخ و... مي شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه