مستحبات بعد از تولّد نوزاد ( از قبيل نام نيکو، گفتن اذان و اقامه و...) را از ديدگاه دين اسلام بيان کنيد.

نام نكوي نوزاد در اين راستا، آن چه مهمّ است، « انتخاب نام نيكو براي نوزاد» است. نام نيكو حقّ فرزند است. قرآن كريم، مي‌فرمايد: فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالأنْثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ و چون (مادر مريم) او را بزاد گفت: پروردگارا من دخترزاده‌ام ـ‌ و خدا بهتر مي‌داند كه او چه زاده بود ‌ـ و پسر مانند دختر نيست؛ و من نام او را مريم نهادم و من او و فرزندانش را از شرّ شيطان مطرود به پناه تو مي‌آورم. در روايات نيز توصيّه شده براي فرزندان خود نام نيكو انتخاب کرده و از بهترين‌ نام‌ها استفاده كنيد. بهترين‌ نام‌ها آن است كه نشانه بندگي و عبوديّت پروردگار و يادآور فضايل و مكارم اخلاقي باشد، بدين منظور نام‌هاي پيامبران، نيكان و صالحان و همچنين نام‌هاي امامان معصوم ـ عليهم السلام ـ و فاطمه ي زهرا كه احياء گوشه‌هايي از فرهنگ و شعائر اسلامي است مناسبت بسيار دارد. پيشوايان معصوم ما به حدّي به مسألة نام فرزندان اهميّت مي‌دادند كه بعد از تولّد نوزاد پسر تا هفت روز او را محمّد مي‌ناميدند تا از بدو تولّد روح و روان و فكر و مغز كودك را با حضرت محمّد ـ صلي الله عليه و آله ـ آشنا كرده باشند. نام نيك در قيامت نيز تأثيرگذار واقع مي‌شود. از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ روايت شده كه: حقُّ الوَلَد اَن يحسِنَ اِسْمَهُ و يُحسِنَ ادَبَهُ حق فرزند بر پدر آن است كه: نام نكو بر او بنهد و به بهترين شكل تربيتش نمايد. جشن شرعي يكي از مستحبّاتي كه پدر به هنگام تولّد نوزاد مي‌بايست انجام دهد، اطعام مؤمنين، دوستان و آشنايان است كه بدون شك همين عمل زمينه‌ساز پيوندهاي نيكوي اجتماعي و مقدمه‌اي است براي پذيرش طفل از سوي جامعه. در كتاب وسايل الشيعه بابي تحت عنوان «بابُ استحبابِ اطعامِ النّاس عند ولادة المولود ثلاثة ايّام.» ذكر شده است. امام علي بن الحسين ـ عليه السلام ـ نيز در هنگام ولادت فرزند خود وليمه مي‌داد. مهمتر از جشن تولّد، جشن تكليف است كه بزرگان از آن به جشن شرعي و جشن تشريع ياد كرده‌اند و اوّلين بار جشن تكليف را با اسم «جشن شرعي» به پا کردهاند و بعد به عنوان يک سنّت بسيار نيكو و سنّت حسنه امروزه به بركت نظام مقدس جمهوري اسلامي، «جشن تكليف يا جشن شرعي» در مدارس بسيار ساده، نيكو و دسته‌جمعي انجام مي‌گيرد كه بايد اين امر مقدس، به صورت گسترده در جاي جاي سرزمين مقدس جمهوري اسلامي به پا گردد. اذان، اقامه و دعا يكي از مستحبّاتي كه پيامبر(ص) و پيشوايان معصوم(ع) بدان سفارش اكيد فرموده‌اند‌،‌ اين است كه پدر و مادر پس از تولّد نوزادشان در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگويند كه اين عمل آثار روحي بسيار مفيدي خواهد داشت. در كتاب شريف وسايل الشيعه، بابي تحت عنوان: «باب استحباب الاذان في اذن المولود اليمني بأذان الصلوة و الاقامة في اليُسري قبل قطع سرته، او الاقامة في اليمني و مايقطر في انفه» وجود دارد که يعني همانند اذان نماز مستحب است اذان در گوش راست بچه گفته شود و اقامه در گوش چپش... در اين باب سه حديث آمده و بر اين امر بسيار تأكيد نمودهاند. اين كار آثار مادي و معنوي و بركات بسياري را به دنبال دارد. از جمله: 1. اذان گفتن، شيطان را از نوزاد دور مي‌سازد. 2. نوزاد را از گزند شيطان مصون مي‌دارد. 3. نوزاد را از بيماري ام‌الصبيان حفظ مي‌نمايد.4. نوزاد را با نداي توحيدي و رسالت توحيدي آشنا خواهد ساخت. 5. فطرت توحيدي نوزاد سيراب مي‌شود و صحيفة دل كودك اين پيام را در خود منعكس مي‌نمايد. دعا، بعد از اذان و اقامه در روايات، وارد شده است كه دعا براي طلب فرزند، مستحب است. در يكي از روايات آمده است: «عن ابي جعفر ـ عليه السلام ـ قال: « اذا أردت الجماع فقل: اللّهم ارزقني ولداً و اجعله نقيّاً ليس في خلقه زيادة و لانقصان، و اجعل عاقبته الي خير» هر گاه اراده هم‌بستر شدن داري اين دعا را بخوان: خدايا فرزند پاك به من عطا كن و خلقت او خالي از نقصان باشد و عاقبت به خير شود. باب ديگري که در كتاب شريف وسايل الشيعه آمده است: «باب استحباب الصلاة و الدعاء لمن اراد ان يحبل له» يعني: «باب مستحب بودن نماز و دعا، براي كسي كه قصد بچه‌دار شدن دارد». در مورد عقيقه و ختنه نيز چنين است در مورد دعاي ختنه بابي تحت عنوان: «باب استحباب الدعاء، عند الختان» نيز آمده است. يعني: دعاهايي که هنگام ختنه مستحب است. در مورد عقيقه، باب‌هاي متعدّدي در كتاب شريف وسائل الشيعه آمده است كه شامل روايات زيادي ميشود. يكي از ابواب آن در مورد دعاي عقيقه است. به نام «باب استحباب ذكرالمولود عند ذبح العقيقة و الدعاء» يعني هنگام قرباني كردن عقيقه، بردن نام نوزاد و خواندن دعا مستحب است. در اين باب شش روايت وارد شده و در يكي از روايت آمده است: كه امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند هنگام عقيقه اين دعا خوانده شود: « اللّهم لحمها بلحمه و دمها بدمه، و عظمها بعظمه، و شعرها بشَعره، و قلبه‌ها بجلده، اللّهم اجعلها وقاء لفلان بن فلان.» دعا بعد از اذان و اقامه در مورد دعا بعد از اذان و اقامه، چيزي وارد نشده است. در كتاب هاي تربيتي و مباني و منابع ديني تنها مستحب بودن اذان و اقامه در گوش نوزاد آمده است، در سيره ي علمي و عملي معصومين ـ عليهم السّلام ـ نيز چنين كاري فراوان ديده مي‌شود و به دنبال آن خواندن سوره‌هاي خاصي از قرآن شريف سفارش شده است. در دعائم الاسلام، نقل شده كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ امر فرمودند: در گوش حسنين اذان و اقامه گفته شود و به دنبال آن به سوره حمد، آية الكرسي، آخر سوره حشر، سوره اخلاص، ناس و ‏فلق تلاوت شود. غير از اين دعاي خاصي به صورت مأثور و توقيفي كه زير چتر اعمال مستحبي بعد از اذان و اقامه قرار داد نيامده است. اگرچه دعا در همه زمينه‌ها و در همه‌ زمانها و مكان‌ها مستحب است و از آن به سلاح مؤمن ياد شده و به قدري اثرات تربيتي دارد كه روان‌شناسان و سردمداران امور تربيتي، در بحث‌هاي تربيتي مبحثي به نام «درماني» را مطرح مي‌كنند. خلاصه: بحث تربيت از ظرافت‌هاي خاصي برخوردار است. مساله تربيت فرزند در اسلام عزيز قبل از ازدواج و تولد نوزاد آغاز ميشود و مستحبات زيادي مثل: برنامه‌هاي شب زفاف و بعد از تولد فرزند همانند: عقيقه و اذان و اقامه در گوش بچه و... جنبه‌ي تربيتي دارد. در عين حال دعاي مخصوصي از اذان و اقامه در گوش بچه نيز وارد نشده است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه