با توجه به آيه 26 سوره نور که گفته شده زنان پاک براي مردان پاک و زنان ناپاک براي مردان ناپاک است؛ چرا برخی امامان علیهم السلام مانند امام حسن و امام جواد علیهما السلام و یا برخی پیامبران مانند لوط علیه السلام با زنان بد و غیر صالح ازدواج کردند؟

بر اساس قاعده کلي و اصل جامعه شناختی درست است که همه جا، همنوعان سراغ همنوعان ميروند و هر گروه و دستهای با هم سنخ خود، گرم و صميمي اند. و هم چنين ضرب المثل عربي است: «السنخية علّة الانضمام» هم نوعي و هم سخني سبب همگرائي ميگردد. ولی اصل اجتماعی و قانون عمومی یک مطلب است، و جواز شرعی ازدواج و منع آن که در آیه شریفه مطرح شده آمده است، چیزی دیگری است. به همین جهت لازم است که بررسی شود، مراد آیه دقیقا چه است و آیا ازدواج برخی پیامبران و امامان مصداق ازدواج منهی در آیه است و یا خیر. بنابراين، آنچه تاريخ نشان ميدهد و يا در زندگي اجتماعي ديده ميشود، در برخي از موارد با اين قانون اجتماعی هماهنگ نيست. به عنوان مثال در قرآن آمده است: همسر نوح ـ عليه السلام ـ و همسر لوط ـ عليه السلام ـ زنان بدي بودند و آنها خيانت کردند. و در مقابل، همسر فرعون از زنان با ايمان و پاکدامني بود که گرفتار طاغوت بي ايمان گشته بود. در مورد پيشوايان بزرگ اسلام، نيز کم و بيش نمونه هائي از اين قبيل ديده شده است که از آن نمونه امام حسن مجتبي و امام جواد ـ عليهما السلام ـ اند. امام هیچ کدام از این ازدواجها مصداق آیه مذکور نیست و از نظر شرع ممنوع نبوده است، اگرچه با آن قانون اجتماعی و عرفی همخوانی ندارد. در اینجا مراد از آیه بیان میشود: 1. در تفسير آيه: «الخبيثات للخبيثين» آمده است که منظور اصلي از «خباثت» همان آلودگي به اعمال منافي عفت است و «طيبات» نقطه مقابل آن مي باشد. به اين ترتيب پاسخ شبهه روشن ميشود؛ زيرا هيچ يک از همسران پيامبران و امامان به طور قطع انحراف و آلودگي جنسي نداشتند، و منظور از خيانت در داستان نوح و لوط ـ عليهما السلام ـ در قرآن، جاسوسي کردن به نفع کفار است، نه خيانت ناموسي، چنانکه در مورد همسران امام حسن و امام جواد ـ عليهما السلام ـ نيز اين چنين بوده اند. 2. از اين گذشته، همسران پيامبران و امامان در آغاز کار، حتي کافر و بي ايمان هم نبودند و گاه بعد از نبوت به گمراهي کشيده ميشدندکه مسلما آنها نيز روابط خود را مانند سابق با آنها ادامه نميدادند. چنانکه همسر فرعون در آغاز که با فرعون ازدواج کرد، به موسي ـ عليه السلام ـ ايمان نياورده بود. حتي موسي ـ عليه السلام ـ متولد نشده بود، بلکه بعد از آنکه موسی علیه السلام مبعوث شد، به او ايمان آورد، ولي پس از ايمان، چاره اي جز زندگي با فرعون نداشت، امّا زندگي اش توأم با مبارزه بود. در مورد زنان امامان ـ عليهم السلام ـ ، زن امام حسن ـ عليه السلام ـ ، اگر چه از نظر اخلاقي، موجب آزار امام ميشده و زبان شور داشته است، ولي مسلمان و تابع احکام اسلامي بود. منتهي در پايان فريب پول معاويه را خورده و موجب قتل امام شد. امّا ازدواج امام جواد ـ عليه السلام ـ با دختر مأمون، يک ازدواج تحميلي بود. امام چاره اي جز ازدواج نداشت، ولي در عين حال او هم مسلمان بوده و دور از هر گونه منافي عفت زندگي ميکرد. بنابراین زنان پیامبران و امامان ـ عليهم السلام ـ پاک بوده و جزء پليدي و از مصادق «خبيثات» نمي باشند. به عبارت ديگر، مصداق خبيثات و خبيثين، بر اساس روایات معاويه و پيروان آنها است. مرحوم طبرسی در کتاب احتجاج از امام حسن مجتبي ـ عليه السلام ـ روايت کرده که در ضمن گفتاري که با معاويه و اصحاب او داشت، امام ـ عليه السلام ـ درباره سبّ و ناسزائي که آنان به امام علي ـ عليه السلام ـ گفته بودند، فرمود: «الخبيثات للخبيثين و الخبيثون للخبيثات» به خدا سوگند! اي معاويه، اين مردان و زنان خبيث، تو هستي و اصحاب تو و پيروان تواند، «و الطيبات للطيبين و الطيبون للطيبات...» مردان و زنان پاک، علي بن ابي طالب و اصحاب و شيعيان اويند. بنابراین با اینکه بنا به قاعده کلي: «نوريان مر نوريان را طالبند، ناريان مرناريان را جاذبند»، زنان برخی پیامبران و امامان علیهم السلام با آنها از نظر روحی و فکری همخوانی نداشته اند، ولی مصداق زنانی که در آیه شریفه ازدواج با آنها ممنوع است، نیز نبوده اند. و آنها از نظر عفت و پاکدامنی، در سلامت کامل بودند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه