«برخی مدعی اند که از میان دانشمندان عرصه های مختلف، دانشمندان فیزیک نوعا از سایر دانشمندان مؤمن ترند»، این جمله رو تو سایت دیدم ممکنه بگید چرا؟

میزان صحت این مطلب چندان روشن نیست , در عین حال اگر درست باشد می توان علل و عواملی را در مورد آن حدس زد هرچند بررسی دقیق مساله نیازمند مطالعات میدانی گسترده و چند وجهی است. آنچه ابتدا به عنوان یکی از علل احتمالی قابل طرح است این است که اگر ما به علوم - به ویژه فیزیک به عنوان شناخت آفاقی و بیرونی نگاه کنیم آن را آیه و نشانه خداوند می بینیم و یکی از راه های شناخت و معرفت الله همین رویکرد آفاقی و بیرونی است که علم فیزیک در این جهت بسیار می تواند راهگشا باشد. به همین دلیل هم ممکن است دانشمندان فیزیک بهتر و راحت تر پی به قدرت لایزال خداوند و عظمت او ببرند و اعتقادشان به ماورای طبیعت بیشتر باشد. از طرف دیگر در میان علوم تجربی علم فیزیک بیش ازبقیه تقویت کننده تفکر فلسفی و نگرش کلی و عام به جهان هستی و آشنایی با مبدئ آن است .توضیح بیشتر:1. کاوشگری در پدیده های هستی و اندیشه ورزی در شگفتی های نهفته در آنها، انسان را به دست پنهان از دیده هایی رهنمون می شود که با علم و حکمت خویش آنها را در عالی ترین و در همان حال آمیخته با رمز و راز فراتر از توان درک بستر، پدیده آورده و سامان داده است.2. پیداست زنجیره پیوند میان پدیده های مزبور و پی بردن به معمار طراح آنان را، تنها سر و کار داشتن با آنها پدید نمی آورد؛ بلکه همچنان که یادآوری شد، این امر وامدار اندیشه ورزی و بررسی هدفمند این پدیده هاست.3. قرآن کریم هم به اصل اندیشه ورزی و اهمیت آن در خداشناسی اشاره کرده و هم نمونه های فراوانی از پدیده های هستی را یادآور شده است.الف) نمونه ای از آیات گروه نخست:قرآن کریم از جمله نشانه های خردمندان برشمرده است: «ان فی خلق السموات والارض واختلف اللیل والنهار لایات لاولی الالباب الذین یذکرون الله قیما و قعودا و علی جنوبهم و یتفکرون فی خلق السموات والارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانک؛ مسلما در آفرینش آسمان ها و زمین و آمد و شد شب و روز، نشانه های (روشنی) برای خردمندان است، همان ها که خدا را در حال ایستاده و نشسته و آن گاه که بر پهلو خوابیده اند یاد کرده و در اسرار آفرینش آسمان ها و زمین می اندیشند (و می گویند) بارالها، اینها را بیهوده نیافریده ای . تو منزهی» (آل عمران، آیات 191 - 190). همچنان که در آیه دیده می شود ثمره پیوند میمون ذکر و اندیشه ورزی در پدیده های هستی، باور پیدا کردن به هدفمندی و باطل نبودن مجموعه هستی است.ب ) نمونه ای از آیات گروه دوم:آیات قرآن پر است از یادآوری پدیده های هستی، غیر عادی بودن آنها و انتسابشان به پدید آورندگی خداوند که در اینجا تنها به یک نمونه اشاره می شود: «و ان لکم فی الانعم لعبره نسقیکم مما فی بطونه من بین فرث و دم لبنا خالصا سائغا للشاربین؛ و در وجود چهار پایان برای شما (درس های) عبرتی است: از درون شکم آنها، از میان غذاهای هضم شده و خون، شیر خالص و گوارا به شما می نوشانیم» (نحل، آیه 66). به راستی، تأمل و درنگ در این کارخانه عظیم موجود در شکم حیوان شیر دهنده، انسان را به شگفتی واداشته و به پدید آورنده عالم، حکیم و توانای آن ایمان می آورد.3. اندیشه ورزی دریافته های دانش فیزیک که بررسی یکی از جنبه های مهم طبیعت؛ یعنی بررسی ویژگی های عمومی اجسام و قوانین پدید آورنده تعدیل وضع یا حرکت آنها را به عهده دارد نیز دریچه ای فراروی انسان از اسرار هستی و رمز و رازهای نهفته در آن می گشاید، مشروط بر آن که با رویکرد اندیشه ورزی اشاره شده در ردیف سوم بدان ها نگریسته شود. البته باید به عنوان یک واقعیت تلخ بپذیریم که روش های علمی روز، تنها در بالندگی و کمال وسایل خود گام برداشته و تنها ابزار تحقق خود را فراهم می آورند، بی آن که هدف های راهبردی را بیافرینند. این در حالی است که آنچه این وسایل در دست آدمی پدید می آورد، کاملا به سرشت هدف هایی وابسته است که در او زنده می باشد. اما خود روش علمی نمی تواند این هدف ها را بیافریند و از همین روست که با وجود کامل بودن وسایل در هدف ها به ابهام و آشفتگی دچار شده است. از این رو برای باروری هر چه بیشتر استعداد افراد بشر، برای ترسیم هدف ها باید تلاشی پرشور انجام شود (آلبرت انیشتاین، فیزیک و واقعیت، ترجمه محمد رضا خواجه پور، ص 195، خوارزمی تهران، 1363). 4. از جمله تلاش های یاد شده به منظور ترسیم هدف ها که با خداشناسی پیوند دارد آن است که از بررسی های انتزاعی صرف، پا را فراتر گذاشته و خود را به واقعیت ها گره زنیم. نیز بیرون از میدان بررسی های جزئی، هر از گاهی سیستمی فکر کرده توجه خود را بر روی تمامیت نظام و پیوستگی های درونی بین اجزای آن متمرکز کرده ودر یک کلام، رویدادهای جزئی موجود را در آینه زنجیره به هم پیوسته جهان، آن هم با روحیه آرمانی نظاره کنیم.خلاصه کلام، اگر ما به علوم - به ویژه فیزیک به عنوان شناخت آفاقی و بیرونی نگاه کنیم آن را آیه و نشانه خداوند می بینیم و یکی از راه های شناخت و معرفت الله همین رویکرد آفاقی و بیرونی است که علم فیزیک در این جهت بسیار می تواند راهگشا باشد.در این باره مطالب دیگری است که می توانید با مراجعه به منابع زیر به مطالب بیشتری دست یابید:- ماکس پلانک، فلسفه فیزیک، ترجمه محمد عترتی خسروشاهی، نشر بقعه، 1381- جی. اچ. جینز، فیزیک و فلسفه، ترجمه مهندس علی قلی بیانی، انتشارات علمی و فرهنگی 1361- آلبرت انیشتاین، فیزیک و واقعیت، ترجمه محمد رضا خواجه پور، انتشارات خوارزمی، 1363 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه