آيا شأن نزول قرآن به معناى متأثر شدن از زمان است؟

برخى نيز شأن نزول قرآن را متأثر از فرهنگ زمانه مى دانند و مى گويند: شأن نزول ها، پديده اى است كه از راه يافتن بخشى از زندگى و فرهنگ مردم معاصر نزول، در كتاب الهى خبر مى دهد، و مثال هاى متعددى دارد. قريب به 200 آيه در قرآن، شأن نزول دارد. اين پديده ها و رويدادها، يا حتّى سؤال ها و جنگ ها و توطئه دشمنان و حتّى نذر حضرت على(عليه السلام)و... در سوره ى دهر، همگى موجب گرديده تا به تناسب آن ها، آيه يا آياتى از قرآن نازل شود.[1]بررسى و نقد شبهه الف. برخلاف گمان نويسنده، تعداد آياتى كه شأن نزول دارند؛ بيش از هزار آيه و تعداد اسباب نزول ها، بيش از هفتصد مورد است.[2] ب. قرآن كريم، طى 23 سال، بر پيامبر(صلى الله عليه وآله) نازل شده است و نزول آن به خواست خدا و حساب شده بوده است؛ گاهى تكليف مسلمانان را در جنگ روشن مى كرد و گاهى پاسخ پرسشهايى را ارائه مى داد كه براى آنان پيش مى آمد، و گاه نيز الگوهاى برتر را براى آنان ترسيم مى نمود و به طور كلّى، مردم صدر اسلام را به خوبى هدايت مى كرد و جامعه نوپاى مسلمانان را به رشد و بالندگى مى رساند. اين مطلب به معناى پيروى و تبعيّت قرآن از فرهنگ زمانه نيست؛ چرا كه در شأن نزول ها، گاه فرهنگ خرافى آنان را نفى[3] و گاهى صفات حميده را توصيف مى كرد؛ مانند: ماجراى نذر اهل بيت(عليهم السلام) در سوره ى دهر. ج. نزول آيات قرآن در ظرف هاى مكانى و زمانى خاص بوده است و اسباب نزول قرآن چيزى غير از اين ظرف هاى مكانى و زمانى نمى باشد؛ طبيعى است هر سخنى از گوينده اى در ظرف زمانى و مكانى خاصى، يا به مناسبت خاصى، صادر مى شود؛ اما در مورد قرآن، مطلب فراتر است؛ شأن نزول در آيات قرآن، در غالب موارد، موجب انحصار مطالب آيات در مورد و شخصى خاص نمى شود، بلكه مفاهيمى كلى است و مورد نزول، يكى از مصداق هاى آيه است.[4] د. علاّمه طباطبائى(قدس سره) درباره شأن نزول مى فرمايد: آنچه در شأن نزول وارد شده، موجب تحديد حكم به واقعه نيست، تا حكم با از بين رفتن آن، از ميان برود و با مرگ آن بميرد؛ چون بيان عام و تعليل مطلق است. مدحى درباره افرادى از مؤمنان و يا مذمّتى كه در مورد ديگران نازل شده، به علّت صفاتى كه در آنان است، مى باشد.[5] در نتيجه شأن نزول ها كه يك هفتم كل قرآن را دربردارد، نوعى روش تأثيرگذارى و تعليم قرآن را به نمايش مى گذارد كه با اين روش بتواند سخن خود را با واقعه خارجى مطابقت دهد، تا باور و يقين مردم بيشتر گردد؛ افزون براين، سبب تقويت و آرامش پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)[6] شده، امكان حفظ و فهم مفهوم آيات را فراهم مى سازد؛ بنابراين منحصر در شأن نزول نيست و اين نشانه متأثر شدن از فرهنگ مردم نمى باشد. پی نوشتها:[1]. بيّنات، ش5، ص93؛ معرفت، ش26، ص44؛ مجلّه دانشگاه انقلاب، ش110، ص141. [2]. معرفت، ش26، ص48. [3]. انفال، 35؛ (وَ ما كانَ صلواتُهُم عِندَ البِيت الاّ مُكاءً وَ تَصديةً فَذُوقُوا العَذاب بِما كُنتُم تَكفُرُون.). [4]. محمدهادى معرفت، تاريخ قرآن، ص48. [5]. الميزان، ج1، ص 42. [6]. فرقان، 32. منبع: بررسى شبهات قرآن و فرهنگ زمانه، حسن رضا رضايى، نشر انتشارات مركز مديريت حوزه علميه (1382). .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه