امام سجاد(ع) بدن همه شهدا کربلا را در روز ۱۲محرم دفن کردند؟

پس از آن که عمرسعد  کربلا را ترک کرد، قبیلة بنی اسد که ساکن قریه غاضِریّه بودند، پس از یک روز از شهادت امام و یاران باوفایش[1]، به کربلا آمده و بر بدن امام ع و یارانش نماز گذاردند[2] و آنان را دفن کردند.تفصیل دفن شهدا را چنین آورده‌اند: چون عمرسعداز کربلا رفت، گروهی از بنی اسد به سوی امام حسین ع و یارانش آمده و بر آنان نماز خوانده و پیکر امام حسین ع را دفن کردند. حضرت علی‌اکبر را پایین پای او به خاک سپردند. برای شهدای اهل‌بیت و اصحاب امام ع گودالی را کنده و همه را با هم در آن دفن کردند. عباس بن‌علی ع را دردر جایی که به شهادت رسیده بود دفن کردند.[3] عمادالدّین طبری می‌گوید:  بنی اسد بر قبایل عرب افتخار می کردند که ما بر حسین نماز خواندیم و او و یارانش را به خاک سپردیم.[4] سبط ابن‌جوزی می نویسد: هنگام دفن امام مشاهده کردند که آثار سیاهی بر پشت امام ع هست. از علّت آن پرسیدند، گفته شد: علّت این سیاهی آن است که حضرت، شب ها بر پشتش طعام برای فقرای مدینه حمل می کرد.[5] شیخ مفید  می افزاید: همه شهدا  پایین پای امام حسین ع دفن هستند. برای آنان گودالی کنده شد و همه را در آن دفن کردند جز عباس بن‌علی ع که او را در قتلگاهش دفن کردند .  گفته می شود که مدفن علی بن‌الحسین نزدیک تر به مدفن امام حسین ع است. امّا یاران حسین ع که با وی کشته شدند، در اطراف آن حضرت دفن شدند و قبرهای آنان به تحقیق و تفصیل معلوم نیست، جز آن که تردیدی نیست که حائر آنان را در بردارد.[6] از برخی گزارش ها استفاده می شود که هنگام دفن، بدن مطهّر امام ع بر بوریایی قرار داده شده است. چنان که وقتی ابراهیم دیزج در عصر متوکّل مأمور ویران کردن قبر مطهّر امام حسین ع می شود، هنگام نبش قبر، بوریای تازه‌ای می بیند که بدن مطهّر امام ع بر روی آن قرار گرفته است.[7] این امر حاکی از آن است که گویا بدن مطهّر امام ع پس از تحمّل آن همه تیر، نیزه و ضربة شمشیر، دیگر به صورت عادی، قابل حمل و دفن نبوده است. نکتة دیگر در این باره آن است که روایاتی داریم که تصریح دارند بر اینکه امور غسل، کفن و دفن امام ع را تنها امام متکفّل می شود.[8] بر این اساس، امام سجّاد مأمور دفن پدر بزرگوار خود بوده است. چنان که علامة مجلسی پس از نقل گزارش شیخ مفید ـ که گذشت ـ، می نویسد:به حسب ظاهر چنین بود، امّا در واقع، امام را به غیر از امام دفن نمی کند. حضرت امام زین‌العابدین ع به اعجاز امامت آمد و جسد مطهّر آن حضرت و بلکه سایر شهدا را دفن کرد.[9] چنانکه در جریان شهادت امام رضا ع که در طوس به شهادت رسید، امام جواد ع به قدرت الهی از مدینه به طوس آمد و امور غسل و کفن امام را خود عهده‌دار شد.[10]البته دربارة دفن سایر شهدا توسط امام سجّاد، سندی وجود ندارد. و چنانکه گذشت بنابر برخی از روایات، تنها دفن بدن امام حسین ع توسط امام سجّاد ع، صورت پذیرفته است. -------------[1]. تاریخ‌نامه طبری، ج4، ص 712[2]. خوارزمی، مقتل‌الحسین، ج2، ص39 ..[3].  الارشاد، ج2، ص 114.[4].  کامل بهایی، ج2، ص287- 288.[5]. تذکرة الخواص، ج2، 170. . [6]. الارشاد، ج2، ص 126.[7]. شیخ طوسی، الامالی، ص 326، ح 653. [8].  اثبات الوصیة، ص 207 ـ 208..[9]. جلاء العیون، ص380.[10]. کشف الغمة فی معرفة الائمة، ج3، ص168. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه