پیامبر در مدینه چگونه امرار معاش می‌کرد؟ شغل پیامبر چه بود؟

بر اساس مستندات تاریخی، روشها و منابع کسب درآمد پیامبر در مدینه عبارت بودند از: 1. کشاورزی 2. غنایم جنگی 3. هدایای مردمی در این که حضرت محمد(ص) شغلی داشته اند و با آن زندگی خود را تأمین می‌ کردند، تردید نیست. پیامبر خدا همواره همگان را به داشتن شغل و کسب حلال تشویق می ‌نمود و این مسئله را با عبارات گوناگون این‌گونه مورد تاکید قرار می داد: (کُلُوا مِن کَدِّ اَیدیکُم: از دست رنج خود بخورید)[1] یا در روایتی دیگر: (اَزْکَی الأعمالِ کَسبُ الْمَرءِ بِیَدِهِ: پاکیزه‌ ترین کارها، کاری است که شخص با دستِ خود انجام می‌دهد.[2] ایشان کار کردن را سنت پیامبران[3] و اوصیای می‌دانست.[4] 1. کشاورزی (شغل اولیه پیامبر خدا پس از هجرت به مدینه) در روایت آمده است که پیامبر اسلام شخصاً کار می‌ کرد. ایشان پس از هجرت به مدینه به کار کشاورزی و باغبانی مشغول شدند. در توضیح بیشتر و بیان چگونگی آن باید گفت: پس از آن که حضرت از مکه به مدینه هجرت کردند، مردم مدینه زمین‌ هایی را اختیار رسول خدا (ص) قرار دادند و حضرت در آن زمین‌ ها کشاورزی و باغبانی می ‌کردند. در این باره روایاتی در دست است که کیفیت و چگونگی کار آن حضرت در مزارع و باغ‌ها را تشریح می نماید. به عنوان مثال حدیث دوم، چهارم و پنجم از باب 9 جلد 12 وسایل‌ الشیعه، صفحه 22 و کتاب التجارة، ابواب مقدمات و نیز حدیث 1 و 2، باب 10. در همین باب 10، در حدیث سوم آمده است: (ما فی الاعمال شی‌ءٌ اَحبُّ الی ‌اللّه‌ من الزراعة و ما بَعَثَ‌ اللّه‌ُ نبیّاً الاّ زرّاعاً الاّ ادریس فانّه کان خیّاطاً) چیزی برای خدا محبوب‌تر از کشاورزی نیست و خداوند جز ادریس که خیاط بود، همه پیامبران را کشاورز مبعوث ساخته است.[5] این حدیث تصریح به این نکته دارد که همه پیامبران کشاورزی کرده و از حاصل دسترنج خویش امرار معاش می‌کردند. تذکر این نکته ضروری است: پیامبر با این که کار می‌ کردند و درآمد به دست می‌ آوردند، خودشان از این درآمدها بسیار کم استفاده کرده و غالب آن را در راه خدا مصرف می‌ نمود. 2. غنایم جنگی پس از آن که مسلمانان در دفاع از اسلام، با دشمنان درگیر شدند، ثروت‌های زیادی به دست مسلمانان افتاد. این ثروت‌ها دو قسم بودند: الف: برخی از آن‌ها بدون این که جنگی صورت بگیرد، در اختیار مسلمانان قرار می‌گرفت. این‌گونه ثروت‌ها (بدون درگیری) حقّ خاصّ پیامبر بود و در اختیار آن حضرت قرار می‌گرفت، مانند: فدک، سرزمین‌های بنی‌ نضیر و دو قلعه از قلعه ‌های خیبر به نام وطیح و سلالم. لازم به ذکر است: پیامبر خدا و کارگزاران آن حضرت در این باغ‌ها و زمین‌ها به کشاورزی می ‌پرداختند و با درآمد آن‌ها، زندگی خود و خاندانشان را اداره می‌ کردند و با بقیه‌ درآمد، برای مسلمانان تدارکات جنگی تهیه می‌ کردند. ب: خمس غنایم جنگی. خُمس غنایم و همچنین سرزمین‌هایی که با لشکرکشی فتح می‌ شد، متعلق به شخص پیامبر بود. 3. هدایای مردمی علاوه بر زمین‌ها و قلعه‌ های فوق، یکی از عالمان یهودی به نام مُخَیریق هفت باغ خود را به پیامبر بخشید.[6] این واقعه مربوط به همان سالهای ابتدایی ورود پیامبر به مدینه می‌شد. منابع تاریخ نگاری زمان این ماجرا را در آستانه (جنگ احد)‌ دانسته و در ادامه نوشته‌اند: مخیریق یهودی به جنگ احد رفت و در دفاع از اسلام و پیامبر به شهادت رسید. این هفت باغ که به عنوان (عوالی) معروف بودند در اختیار پیامبر قرار گرفت و آن حضرت در این باغ‌ها هم کار می ‌کردند.[7] .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه