الف) آیا موضوع حقّ ارتفاق، آنچنان که در قانون مدنی به عنوان مبحثی مستقل، موردبحث قرار گرفته، در فقه اسلامی نیز عنوان مستقلی دارد؟ ب) حقوقدانان ایرانی در تألیفات خود گفته اند که (تدوین کنندگان قانون مدنی، موادّ مربوط به حقّ ارتفاق را، عمدتاً از قانون مدنی فرانسه اقتباس کرده اند) آیا فقه امامیّه به عنوان یک منبع، جهت استفاده قانون مدنی، کافی نبوده است؟

الف) حقّ ارتفاق که در قانون مدنی آمده، به این عنوان در فقه اسلامی مطرح نیست، ولی محتوا و نتیجه آن می تواند داخل در عمومات و اطلاقات ادلّه عقود و شروط باشد و از روایات خاصّی، مانند حدیث معروف سمره بن جندب، در باب لاضرر نیز استفاده می شود که اسلام آن را به رسمیّت شمرده است; زیرا (سمره) مالک نخلی در زمین دیگری بود و حقّ عبور از زمین مرد انصاری برای رسیدگی به درخت خود داشت، ولی چون می خواست از آن حق، سوء استفاده کند پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) مانع از آن شد. ب) همان طور که در بالا آمد، اصل این حق در ادلّه عامّه و خاصّه اسلامی وارد شده است، ولی نه به این نام و نه به این عنوان. ممکن است تدوین کنندگان قانون مدنی، نام را از جای دیگری گرفته باشند و محتوا را از ادلّه اسلامی. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع: آیت الله مکارم شیرازی

ایجاد شده در 1401/04/02

لینک کوتاه