در سورۀ مبارکۀ صافات، خداوند متعال مکرر عبارت «الاّ عباد الله المخلَصین» را متذکر می‌شوند؛ چرا واژۀ مخلصین به صورت اسم مفعول، و نه اسم فاعل به کار برده شده است؟ آیا اسم مفعول نسبت به اسم فاعل برتری دارد و به این معنا است که خداوند فقط آنهایی را که خودش خالص کرده، هلاک نمی‌کند؟

سیاق آیات مورد نظر سورۀ صافات، سرگذشت امت‌های گذشته را بیان می‌کند که خداوند به دلیل شرک­شان اکثر آنان را عذاب کرد، مگر عدۀ اندکی که برای خود، پاک­شان ساخت.مخلَصین لزوماً انبیا را شامل نمی‌شود، بلکه غیر انبیا را هم شامل می‌شود؛ چرا که بعد از این در همین سوره، جریان حضرت نوح(ع) را بیان می‌کند که مسلماً کسانی که با او وارد کشتی شده و نجات یافتند انسان‌های عادی، ولی خداپرست بودند.هم‌چنین همیشه اسم فاعل بر اسم مفعول برتری ندارد، بلکه نسبت به موادی که در این ساختار می‌آید، فرق دارد؛ مثلاً رازق(اسم فاعل و صفت خداوند) بر مرزوق برتری دارد؛ چرا که مرزوق صفت مخلوقات است و صفت خالق، برتر از صفت مخلوقات است و از این قبیل است خالق و مخلوق و...، امّا این‌جا مخلِص؛ یعنی خالص کننده و مخلَص؛ یعنی کسی که بعد از تحمل رنج‌های مخلِصین، توسط خداوند مخلَص و پاک گشته است. به همین جهت، مخلَصین مقام بالاتری نسبت به مخلِصین دارند. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه