به نظر شما علت العلل به وجود آمدن شکاف در بین نیروهای انقلابی و مسلمان در ایران در طول مدت بعد از انقلاب اسلامی تا کنون چه چيزي مي تواند باشد؟

شکل گیری اختلاف و شکاف در میان نیروهای انقلابی ، بیشتر به اختلافات درونی ، فکری ، سیاسی و سلیقه ای و نحوه اداره امور کشور باز می گردد و نیروهای انقلاب که مبانی و اصول انقلابی را پذیرفتند و بر آن پایبند بوده و هستند بر سر مسائل محوری نظام با یکدیگر اختلافی نداشته و ندارند يعنی پس از تثبیت نظام و از دور خارج شدن نيروهای ليبرال و غرب گرا ، در درون نيروهای انقلاب يک شکاف فکری و سیاسی که شايد زمينه های آن به قبل از انقلاب هم بر گردد، درباره اداره دولت و حکومت فعّال می شود اين شکاف به نوعی خود را در امور اقتصادی و اختيارات دولت بروز می دهد و بعدها به خاطر عدم مرزبندی برخی از نيروهای انقلاب با نيروهای ليبرال و غرب گرا جنبه های فرهنگی و ايدئولوژيک هم پيدا کرد و ظهور اين شکاف ایدئولويک با دوم خرداد 76 و جريان فتنه 88 خود را بيشتر نمايان کرد، به هر حال در برخی موارد به دلایلی از جمله دنیا گرایی، هوا پرستی ، ریاست طلبی ، ترجیح منافع حزبی و جناحی و نفوذ افکار و اندیشه های غربی و عدم مرزبندی با جريان ليبرال و غرب گرا و توجه نکردن به شاخص های اساسی نظام ، درک نکردن نیازهای واقعی جامعه و... شاهد شکل گیری اختلاف هایی فراتر از اختلاف های متعارف و طبیعی در میان نیروهای انقلابی بودیم که موجب زاویه گرفتن برخی از احزاب و گروههای سیاسی و نیروهای انقلابی با اهداف و آرمان ها و ارزش های نظام گردید .شايد اولین اختلاف های پیش آمده میان نیروهای انقلابی در درون سازمان مجاهدين انقلاب اسلامی وحزب جمهوری اسلامی شکل گرفت . زمینه اختلاف بر سر شکل گیری دولت و دايره دخالت آن و مسائلی همچون اسلام فقاهتی و اسلام پویا وظهور و بُروز آن در مسائل اقتصادی مطرح گردید.یکی از اختلافات شکل گرفته در این زمان ، اختلاف در زمينه اقتصادي بود كه با روي كار آمدن دولت میر حسین موسوي تشديد شد. طيف موسوم به «چپ» با توجه به اوضاع كشور به ويژه جنگ، تحت تأثير گرایشات چپ گرايانه، به اقتصاد بسته و دولتي معتقد بود و جريان و جناح مقابل آن به واگذاری امور اقتصادی به مردم و يا کسبه و بازار اعتقاد داشت و دولتی شدن اموری چون اقتصاد را مضرّ برای کشور می دانست. بدین وسیله اين نخستین مرز بندی‏های میان نیروهای خودی نظام در درون حزب جمهوری اسلامی و دولت بروز بيشتری پيدا کرد و سرانجام موجب شد تا آقایان خامنه‏اي و رفسنجانی از بنیانگذاران حزب در سال 1366طی نامه ای ادامه شرایط کار حزب را در آن شرایط بهانه‏اي برای ایجاد اختلاف و دو دستگی و موجب خدشه در وحدت و انسجام ملت دانسته و خواهان موافقت امام با تعطیلی حزب شدند و با موافقت امام[1] کارنامه بزرگترین و فراگیرترین حزب سیاسی پس از انقلاب اسلامی بسته شد.دومین اختلاف در میان نبروهای انقلابی که متأثر از همان اختلافات اولیه بود و جنبه سیاسی بیشتری هم پیدا کرده بود در جامعه روحانیت مبارز شکل گرفت که به انشعاب و شکل گیری مجمع روحانیون مبارز انجامید و پیامدآن رسمیت یافتن آرایش سیاسی دو قطبی در جناح‏های سیاسی کشور بود. ریشه‏ها و زمینه های شکل گیری مجمع را باید در بروز برخی اختلافات سیاسی که در حزب جمهوری اسلامی و دولت شکل گرفته بود و هم چنين اختلاف در لیست های انتخاباتی دانست.رهبران مجمع روحانيون قبل از به اجرا درآوردن تصميم خود مبني بر انشعاب، موضوع را در نامه ای با حضرت امام در ميان گذاشتند چرا كه اين شائبه وجود داشت كه اين امر نوعي اختلاف در درون نهاد روحانيت تلقي بشود ، امام در پاسخ به این نامه موافقت ضمنی خود را با این انشعاب اظهار نموده ، چنین مرقوم فرمودند: « انشعاب تشكيلاتي براي اظهار عقيده مستقل و ايجاد تشكيلات جديد به معناي اختلاف نيست. اختلاف در آن موقعى است كه خداى ناكرده هر كس براى پيشبرد نظرات خود به ديگرى پرخاش كند كه بحمد اللَّه، با شناختى كه من از روحانيون دست‏اندركار انقلاب دارم، چنين كارى صورت نخواهد گرفت. [2]همچنین امام در این رابطه فرمودند: « البته دو تفکر هست و باید هم باشد، دو رأی هست و باید هم باشد، سلیقه‏های مختلف باید باشد لکن سلیقه‏های مختلف اسباب این نمي‏شود که انسان با هم خوب نباشد... اختلاف سلیقه، اختلاف رأی، مباحثه، جار و جنجال این‏ها باید باشد لکن نتیجه این نباشد که ما دو دسته بشویم، دشمن هم ، باید دو دسته باشیم در عین حالی که اختلاف داریم دوست هم باشیم.»[3]ایشان شرط فعالیت احزاب را پذیرش اصول و مبانی اسلام و انقلاب، دلسوزی و وفاداری نسبت به کشور و مردم دانسته و فرمودند: «كتاب‏هاي فقهاي بزرگوار اسلام پر است از اختلاف نظرها و سليقه‏ها و برداشت‏ها در زمينه‏هاي مختلف نظامي، فرهنگي، سياسي، اقتصادي و عبادي و... و اين مسأله روشن است كه بين افراد و جناح‏هاي موجود وابسته به انقلاب اگر اختلاف نظر هم باشد، صرفاً سياسي است ولو اين كه شكل عقيدتي به آن داده شود، چرا كه همه در اصول مشتركند و به همين خاطر است كه من آنان را تأييد مي‏نمايم. آنها نسبت به اسلام و قرآن وفادارند و دلشان براي كشور و مردم مي‏سوزد و هر كدام براي رشد اسلام و خدمت به مسلمين طرح و نظري دارند كه به عقيده خود موجب رستگاري است.»[4] پايان جنگ و رحلت امام و هم چنين طرح مسئلة بازسازي و سازندگی کشور اختلاف ديدگاههاي جديدی درباره مسائل جديد فرهنگي و سياسي در كنار مسائل اقتصادي را سبب گرديدند.جریان و جناح موسوم به چپ بخاطر دست پيدا نکردن به مسئولیت های حاکميتی و از دست دادن کرسی های مجلس در مجالس چهارم و پنجم و عدم اقبال مردمی و هم چنين کناره گیری از برخی مسئولیت ها روند انتقادی خود را از نهادهای نظام با همراهی و نزديک شدن به نیروهای لیبرال پيش برد و درعين حال که رقابت سیاسی و انتخاباتی خود را درون حاکميتی و درون نظام قلمداد می نمود با جريان ليبرال و ناراضی با نظام همدلی نمود تا از پتانسیل آراء خاکستری هم برای پیروزی در رقابت سیاسی بهره ببرد و اين باعث گرديد با دوم خرداد سال 76 پيروز رقابت انتخاباتی گرديد لکن گستردگی و تفاوت مواضع در جبهه دوم خرداد که شامل گروه های کارگزاران و مشارکت ایران اسلامی و نيروهای ملی مذهبی و ... می شد جريان موسوم به چپ را به سمتی برد که آشوب های هیجده تیرماه 78 را به دنبال داشت و اين به معنای آن بود که بخشی از جريان موسوم به چپ مرزهای خود را با جريان لیبرال و غرب گرا جدا نکرده و گذر و عبور از حاکميت را ساز کرده است با اين وجود اين جريان افراطی حتی با داشتن اکثریت در مجلس ششم نتوانست کاری از پیش ببرد و اين بحران آفرينی ها با تدبیر رهبری معظم انقلاب مهار گرديد و جريان چپ در مرحله بعد یعنی در انتخابات سال 84 نتوانست اقبال مردمی را به دست آورد و اين درحالی بود که بخش قالب توجهی از جريان چپ و اصلاحات با ولايت فقيه و رهبری آيت الله خامنه ای مسأله پیدا کرده بودند . می توان گفت اين مواضع از جانب برخی از نيروهای چپ حتی پیش از دوم خرداد سال 76 و بعد از آن بروز کرده بود ولی در جريان انتخابات رياست جمهوری سال 88 و مسائل بعد ازآن که به جريان فتنه موسوم گرديد يک صف آرایی آشکار در مقابل رهبری ، برای براندازی نظام شکل گرفت و اين عناد و بی مهری نسبت به نظام باعث گرديد تا مردم کسانی را که آتش بيار معرکه بودند را منفور و مردود بدانند و با حماسه نهم دی ماه دست ردّ محکمی به سینة بدخواهان انقلاب بزنند و با تمام وجود از انقلاب و نظام اسلامی دفاع نمايند و اميد براندازان نظام اسلامی را نااميد نمايند . به هر حال اين اختلاف ها و شکاف ها با هر زمينه و ريشه ای که باشد می تواند در ميان جريان چپ و راست و اصول گرا و اصلاح طلب و حتی ميان خود اصول گرايان پیدا شود و عمدتا محصول عدم رعايت معيارها و ملاک ها در فعالیت و رقابت های سیاسی ميان گروه ها و جريان های سیاسی است در اینجا مناسب است به معیارها و شاخصه های فعالیت احزاب و گروههای سیاسی از نگاه مقام معظم رهبری اشاره کنیم .بایسته های فعاليت احزاب و گروه‏هاي سياسي از منظر مقام معظم رهبریمهمترین معیارها و شاخصه هایی که مقام معظم رهبری برای فعالیت احزاب و گروههای سیاسی ترسیم فرمودند عبارتند از:1.حفظ اصول و مبانی و موضع گیری شفاف دربرابر دشمنانمن به خط و گرايش سياسي شما و رقبايتان و اختلافات شما کاري ندارم، اما تأکيد مي‏کنم که بايد با حفظ اصول و مباني با يکديگر رقابت و مباحثه کنيد... همه شما معتقد به اسلام، انقلاب و امام هستيد ولي در داخل کشور کساني هستند که همچون آمريکا با اين اصول دشمني مي‏ورزند و مهم اين است که در برابر اين مخالفتها و دشمني‏ها، به طور شفاف و روشن موضعگيري شود اما موضع برخي دوستان و مجموعه‏هاي سياسي در اين زمينه‏ها به قدري نامحسوس است که اگر کسي به اين مواضع، اعتقاد يافت، احساس مي‏کند مي‏تواند حتي به ضد انقلاب نيز نوعي دلبستگي داشته باشد به همين لحاظ همه شخصيتها، گروها و جناح‏هاي وفادار به اسلام و انقلاب بايد مواضع محکم خود را در برابر کساني که در داخل و خارج زير پوشش اصلاحات، انقلاب، راه امام، ولايت فقيه و قانون اساسي را مورد تعرض قرار مي‏دهند، اعلام کنند...»[5]2.رعایت حدود و مرزها جمعي از برادران از يك جناح و جمعي از جناح ديگر، در مجلس يا در بيرون از مجلس با هم اختلاف نظر و اختلاف سليقه و بگو مگو دارند، يك مقدار از اين اختلاف نظرها طبيعي است به خصوص در يك جامعه اسلامي و آزاد مثل جامعه ما، اجتناب ناپذير بلكه لازم است ولي اگر از حدود خود خارج شود به نفع دشمن است. در اين مخالفت‏هاي جناحي و گروهي با يكديگر، بايد حدود نگه داريد. [6]3.مقابله با نفوذ دشمنحرف امروز من و حرف همیشه من به جناحهای سیاسی و شخصیت‏های سیاسی در این کشور این است که در مقابل دشمن جوری نباشید که دشمن احساس کند از این طریق مي‏تواند در دل انقلاب رخنه کند و نفوذ خودش را گسترش بدهد. اگر من گاهی از بعضی از اشخاص یا بعضی از مطبوعات در این کشور گله کردم، به خاطر این است. کاری نکنند که این احساس را به دشمن بدهند که مي‏شود از این جا در داخل نظام رخنه کرد و نفوذ خود را گسترش داد.[7]4.هدایت صحیح فکری مردم در تحزب بایستی کسب قدرت مورد نظر نباشد. اگر چه کسب قدرت برای یک حزب موفق یک امر قهری است، یعنی وقتی که پای انتخابات به میان مي‏آمد، شما که حزبی دارید که طرفداران زیادی دارد و مردم با شما همفکرند به طور طبیعی نمي‏توانید بی تفاوت باشیداما هدف حزب نباید به دست آوردن قدرت باشد، هدف بایستی هدایت فکری مردم به سمت آن فکر درستی باشد که خود شما به آن اعتقاد دارید.[8]ایشان در یک جمله معیار تشخیص حقانیت افراد و احزاب را این گونه ترسیم نمودند.اعتقاد به حاکميت اسلام، راه امام استقلال کشور، پاسداري از نظام جمهوري اسلامي، تلاش براي حل مشکلات مردم و تأمين عدالت و ايستادگي در مقابل نفوذ مستکبران به ويژه آمريکا، معيارهاي تشخيص حقانيت افراد و جناحهاست.[9]بدون تردید اگر احزاب و گروههای سیاسی و نیروهای انقلابی و متعهد این معیارها و شاخصه ها را رعایت نموده و فرا روی فعالیت های سیاسی خویش قرار دهند ، فعالیت های سیاسی آنان زمینه پویایی و بالندگی کشور را فراهم آورده و همچون دو بال در خدمت پیشرفت و تعالی کشور خواهند بود و همانگونه که مقام معظم رهبری خاطر نشان فرمودند : « مرزي که بين اينها(جناحهاي مختلف معتقد به اسلام و نظام) وجود دارد، يک مرز واقعي و يک مرز تعيين کننده نيست، مي‏توانند با هم يک وحدت عمومي را تشکيل بدهند، هويت کلي جامعه اسلامي و انقلابي را تشکيل بدهند، در واقع مثل دو «جناح» عمل کنند دو جناح يعني دو بال يک پرنده اگر هر دو بال يک پرنده خوب حرکت کند، اين پرنده بالا و پيش خواهد رفت. آن کساني که پايبند به ارزشهايند، اگر اين پايبندي را خوب حفظ بکنند- البته به تحول هم بي اعتنا نباشند- آن کساني هم که پايبند و دلبسته تحول و پيشرفت و رو به جلو رفتن و تغيير و تبديلند،‌ اگر اين را حفظ کنند- البته به ارزشها هم توجه داشته باشند- جامعه از هر دو سود خواهد برد و هر دو جناح به نفع جامعه عمل خواهند کرد و در واقع انقلاب را تکميل مي‏کنند و پيشرفت را در سايه ارزشها تحقق مي‏بخشند و مي‏توانند خوب باشند».[10]*قال رسول الله صلی الله علیه وآله: «من اراد ان یکون اعزّ الناس فلیتق الله عزّ وجلّ»[11]پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله ) می فرمایند: هر کس می خواهد عزیز ترین مردم باشد پس باید تقوای الهی پیشه کند .معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:دارابي، علي، جريان شناسي سياسي در ايران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1388مظفري، آيت، جريان شناسي ايران معاصر، قم: پژوهشكده تحقيقات اسلامي، 1385ظريفي نيا، حميدرضا، كالبد شكافي جناح‏هاي سياسي ايران 1358-1378، تهران: آزادی اندیشه، 1378پی نوشتها:3- صحیفه امام ، ج20، ص 275-2774- صحیفه امام، ج21، ص 285- صحیفه نور، ج19، ص 2376- صحیفه نور، ج21، ص 467- گروهها و جناح‏هاي سياسي از ديدگاه مقام معظم رهبري، قم، انتشارات سطر، 1381، ص2و8و9، سخنراني در ديدار سران جبهه دوم خرداد، 7/2/798- حديث ولايت ، ج 6، ص 549- گروهها و جناح‏هاي سياسي از ديدگاه مقام معظم رهبري، پیشین، ص 10، بیانات در دیدار با دانشجویان و دانش آموزان، 11/8/7910- سایه سار ولایت، منشور مطالبات مقام معظم رهبری از دانشگاه و دانشگاهیان ،قم: نشر معارف ،1388، ج3، بیانات در جلسه پرسش و پاسخ با مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی، 4/12/1377، ص 273-274 11- گروهها و جناحهاي سياسي از ديدگاه مقام معظم رهبري، پیشین، ص5، سخنراني در جمع جوانان استان مرکزي، 26/8/7912- پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، خطبه‏هاي نماز جمعه تهران، 23/4/7913- بحار الانوار , ج 17, ص 48منبع: اندیشه قم .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه