مدتیست ک دچار وسواس شده ام هرموقع ب دسشویی میروم احساس میکنم چیزی ب پاهایم پاشیده ونجس شده و مجبورم پاهایم رابشویم وهیچ وقت نمیتوانم باجوراب ب دسشویی بروم؟

با این توصیفی که از خود بیان کردید، کاملاً معلوم است که توجه افراط گونه و غیر ضروری در این باره پیده کرده اید و شاید هیچ یک از اطرافیان تان مثل شما این گونه حساسیت بیش از حد و وسواس گونه‌ای در خصوص دفع ادرار و ترشح آن به قسمتی از بدن تان نداشته باشند، این احتمال وجود دارد که شما دچار وسواس در این زمینه شده اید و عملاً نمی‌توانید در برابر انگیزه‌های وسواسی، تاب مقاومت بیاورید و آن را رها سازید. این را بدانید، بر اساس آموزه های دین و تعالیم اسلامی همه چیز در این دنیا به غیر از چیزهایی که دلیل خاص بر نجاست آنها داریم، پاک هستند. امام صادق(علیه‌السلام) در روایتی فرمود: «کُلُّ شَیْ ءٍ طَاهِرٌ حَتَّى تَعْلَمَ أَنَّهُ قَذِر»(1)؛ «همه چیز پاک و طاهر است مگر این که بدانی و یقین کنی که نجس شده است.» با این اوصاف، تا یقین صد در صد به ترشح ادرار با سایر قسمت های بدن‌تان نداشته باشید نه تنها مُجاز به نجس پنداشتن خود نیستید بلکه، مُجاز نیستید خودتان را آب بکشبد. ادامه‌ی این روند جز تشدید بیماری وسواس‌تان ندارد. باور بفرمایید که ما در مسئله پاکی و نجاست مأمور به ظاهر هستیم و به واقع امر و به حقیقت مطلب، مکلَّف و مأمور نیستیم بنابراین، اگر نجاست شیئی یا قسمتی از بدن برای شخصی محرز نگردد ولی در واقع، آن چیز نجس باشد و خود فرد آن را نداند در این جا آن فرد موظف است بر اساس ظاهر عمل کند و تکلیفی بیش از این ندارد. یقین بدانید که خدا بیش از این از ما نخواسته‌است. ائمه اطهار(علیهم‌السلام) هم این گونه و بر اساس ظاهر عمل می‌کردند حتی در روایتی که منسوب به امام علی(علیه‌السلام) است این گونه نقل شده که آن حضرت وقتی می‌خواست به دستشویی برود، مقداری آب به پایین لباس خود می‌پاشیدند تا وقتی از دستشویی خارج شدند اگر ترشح و رطوبتی در لباس خود دیدند و شک کردند که آن رطوبت از ترشحات دستشویی است یا غیر آن، چون قبلاً لباس‌شان به رطوبت پاک آغشته شده بود، شک در نجاست رطوبت مشکوک کرده و حکم به طهارت آن می‌کردند و با همان لباس نماز می‌خواندند؛ در صورتی که با وضع دستشویی‌های آن زمان و نبود آب لوله کشی و کاشی و سرامیک، احتمال ترشح نجاست خیلی زیاد بود، اما امام(علیه‌السلام) با این شیوه به پیروان شان یاد می‌دهند که خیلی سخت نگیرند و تنها از نجاست یقینی اجتناب کنند. این روایت در کتاب چهل حدیث امام خمینی(ره) نقل شده است.(2) به هر حال، برای درمان بیماری وسواس چاره‌ای نیست که با تمام افکار و اعمال وسواسی به مقابله برخیزید و آنها را به گونه‌ای قلع و قمع کنید که اجازه جولان و کوچکترین عرض اندامی پیدا نکنند. طبیعی است وقتی این گونه افکار به مدت بیشتری در ذهن‌تان بمانند بیشتر هم جولان خواهد داد و اسباب زحمت‌تان را فراهم می‌کنند به همین خاطر، اگر بتوانید در همان ابتدای کار جلوی آنها را بگیرید و اجازه ندهید این گونه افکار وسواسی در ذهن‌تان ماندگار گردند، موفق‌تر عمل خواهید نمود و در درمان بیماری وسواس‌تان مثمرثمرتر واقع خواهید شد و گام مهمی را خواهید برداشت. پس، باید به محض خطور افکار وسواسی به ذهن‌تان در همان لحظات اولیه و ابتدای کار به مقابله با آنها بپردازید و جلوی پیشروی آنها را بگیرید. نکته دیگری که در این جا تذکر آن ضروری است این است که بدانید، از آن جا که فرد وسواسی از حالت طبیعی و سلامت کامل روحی مقداری فاصله گرفته است به همین جهت، یقین او نیز مانند شک و تردیدهای او قابل اعتنا و توجه نیست و او وظیفه دارد به مانند عموم مردم عمل کند. بر فرض مثال، اگر فرد وسواسی یقین کند که چیزی نجس شده است ولی دیگران یقین او را معتبر ندانند و برخلاف او اعتقادی به نجاست آن چیز نداشته باشند در این صورت، فرد وسواس نباید به یقین خود توجه کند و لازم است به مانند عموم مردم عمل کند تا وسواسی او بهبود یابد. طبیعتاً بعد از بهبودی کامل، یقین فرد وسواسی هم به مانند دیگران از اعتبار لازم برخوردار خواهد بود و او می‌تواند به آن بها بدهد و طبق آن عمل نماید. به هر حال، تا رهایی از بیماری وسواس و بهبودی کامل، سعی کنید به مانند عموم مردم عمل نمایید و به مقداری که آنها در طهارت و نجاست اهمیت می‌دهند، توجه کنید و از بیش از آن مقدار پرهیز کنید. برای رهایی از بیماری وسواس، راه مطمئنی غیر از این وجود ندارد. از لحاظ روانشناختی «بی‌اعتنایی و بی‌توجهی» و بی‌تفاوتی به نداهای درونی نسبت به توجه وسواس گونه به اعمال و رفتار خود و یا تکرار عمل وسواسی، جزء مراحل درمان وسواس به حساب می‌آید به طوری که مَراجع  بزرگوار تقلید هم بر صحت این روش تأکید دارند و مبتلایان به وسواس را توصیه به بی‌توجهی و بی‌اعتنایی نسبت به نداهای درونی که فرد وسواس را به دقت و بررسی بیش از حد فرا می‌خواند، می‌کنند. با این اوصاف، در اولین قدم برای رهایی از این مشکل، توصیه می شود که هر جا احتمال ترشح نجاست به بدن تان می دهید، با بی اعتنایی از کنار آن بگذرید و به هیج وجه به وارسی بدن تان نپردازید. همچنین می توانید برای دفع ادرار از دمپایی و کفش هایی که روی آنها بسته است استفاده کنید تا اگر نجاستی ترشح کرد به بدن تان برخورد نکند. اگر با این توضیحات نتوانستید بر مشکل خود فائق آیید، معلوم می گردد که بیماری وسواس در شما تثبیت شده است به همین خاطر، لازم است به صورت حضوری به مراکز مشاوره‌ای و خدمات روانشناختی معتبر مراجعه کنید و با کمک روانشناسان و روانپزشکان باتجربه بیماری وسواس خویش را درمان کنید. طبیعتاً اگر راهکارهای روانشناختی جواب ندهد، نیاز به دارو درمانی و روان درمانی هم پیدا می‌کنید. این را بدانید که ارجاع برخی مبتلایان به بیماری وسواس به روانشناسان، روانپزشکان و دیگر متخصصین مربوطه با این دلیل است که در مشاوره‌های مکاتبه‌ای و غیر حضوری به هیچ وجه نمی توان به درمان کامل این گونه افراد پرداخت چرا که معمولاً بیماری و اختلال این گونه افراد با ارائه چند راهکار کلی درمان نمی‌شود و بهبود نمی‌یابد، بلکه درمان نهایی نیازمند چندین و چند جلسه درمانی و به کارگیری تکنیک‌های مختلف درمانی و ارائه تمرین روزانه است. گاهی لازم است عملکرد بیماران مبتلا به وسواس زیر نظر متخصصین مربوطه چک شود و تأثیر تکنیک‌ها از نزدیک مشاهده شود تا در صورت لزوم دوباره آن تکنیک تکرار شود و یا در صورت عدم تأثیر، تکنیک کارآمد دیگری جایگزین گردد تا به تدریج فرد وسواس به بهبودی و درمان نهایی خود نزدیک گردد. گاهی وقت‌ها وقتی شدت بیماری زیاد باشد، چاره‌ای جزء دارو درمانی زیر نظر روانپزشک وجود ندارد تا وضعیت بیمار به حالت عادی برگردد تا بشود او را با استفاده از فنون و تکنیک‌های روان‌درمانگری، درمان‌های شناختی و درمان‌های رفتاری درمان کرد.   پی‌نوشت‌ها: 1. نورى، حسین بن محمد تقى، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ، قم : مؤسسة آل البیت علیهم السلام ، 1408ق ، ج2، ص583. 2. موسوی خمینی، روح الله، چل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸ 1 ، ص403.     .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه