در خصوصیات پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) بیان شده است که ایشان دارای این خصوصیت بوده‌اند:«هدیه را می‌پذیرفت. حتی اگر جرعه‌ای شیر بود». این مورد با سخنانی که اینجانب از برخی شنیده‌ام تناقض دارد، چرا که می‌گویند عارفان و سالکان باید مراقب باشند که چه چیزی را می‌خورند و احتیاط کنند آن چیزی را که می‌خورند حرام نباشد. حال فرض کنید من رفته‌ام به مهمانی در خانه یک فردی و یا در مسجد یا بهشت زهرا کسی به من خوردنی تعارف می‌کند، آیا هرچه به من دادند باید بگیرم و بخورم تا سنت پیامبر اکرم(ص) رعایت شود؟ اگر مال حرام بود چه؟! اگر احیاناً کسی مال حرامی را به صورت یک جعبه شیرینی در یک مسجد تعارف کرد باید چکار کنم؟ اگر عارف هستم باید سعی کنم از غریبه چیزی نخورم، که مبادا آن چیز، حرام باشد؟ وظیفه عارفان و سالکان در این گونه موارد چیست؟ آیا باید آن خوردنی را قبول کنند و (به دلیل این‌که تشخیص می‌دهند که شاید مال حرام باشد) آن‌را در خفا در سطل زباله بیاندازند؟ یا این‌که کار دیگری انجام دهند.

هدیه‌ای که از مسلمانان دریافت می‌نماییم اصل اولیه حلال بودن آن است؛ بنابراین در صورتی که آن‌را قبول کردیم لازم است از آن استفاده نموده و اجازه از بین بردن آن‌را نداریم؛ زیرا این کار از مصادیق اسراف بوده که حرام است. روایتی که از پیامبر (ص) در پرسش آمده نیز ممکن است از همین قبیل باشد که پیامبر اکرم(ص) هدیه را رد نمی‌کردند و از طرفی هم می‌دانیم که آنچه از مسلمانی بگیریم و ندانیم حلال است یا حرام، از دیدگاه اسلام حلال به شمار می‌آید. بر این اساس، توصیه اولیه نیز این است که بر همین منوال عمل شود. البته توجه به این مسئله نیز ضروری است که روایات مربوط به پذیرش هدیه به صورت مطلق نیست و در برخی از آنها چنین آمده که رسول خدا(ص) هدیه شخص کافر یا منافق را نمی‌پذیرفت. اما راجع استفاده نکردن برخی از آنان از غذاهایی که آگاهی از حلیت آن ندارند به معنای حرام بودن آن غذا نیست و استفاده نکردن آنان در برخی اوقات از غذاهای مباح و حلال ممکن است به جهت امر دیگری مانند رام کردن نفس و عادت ندادن آن به راحت طلبی است که استفاده از نعمت‌های الهی به صورت کامل آنان را از مسیر تهذیب دور ننماید ولی این بدان معنا نیست که استفاده دیگران منع شرعی داشته باشد .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه