ويژگي هاي دانشگاه اسلامی چيست؟

بيشترين تاکيد بر تحقق دانشگاه ديني و اسلامي در سال هاي اخير را مقام معظم رهبري داشته اند و ايشان تلاش کردند تا اذهان دانشگاهيان متوجه اين مهم گردد و گام هايي عملي در اين راستا برداشته شود. لذا بجا است که ويژگي هاي دانشگاه اسلامي را با محوريت انديشه هاي معظم له در اين زمينه بررسي نمائيم. به طور مختصر مي توان موارد زير را به عنوان مهم ترين خصوصيات دانشگاه اسلامي بيان کرد: الف) ارزش حقيقي علم: در دانشگاه اسلامي براي علم ارزش حقيقي و ذاتي قائل هستند. يعني علم چيزي است که حقيقتاً اهميت دارد و داراي ارزش معنوي است و به همين لحاظ، به عنوان يک هدف، اهميت و ارج پيدا مي کند و براي طبيعت انسان جاذبه دارد و در زمره چيز هايي قرار مي گيرد که انسان بخاطر خود آن چيز، بدنبال آن مي رود و تلاش مي کند آن را بدست آورد. ارزش علم طفيلي و ابزاري نيست تا ارزش آن را براي کسب بهتر و بيشتر منافع مادي بپذيريم. در همين رابطه مقام معظم رهبري در جلسه پرسش و پاسخ دانشجويي در پاسخ به سئوال (لطفاً ويژگي هاي دانشگاه اسلامي را که مدنظر حضرتعالي است بيشتر تشريح فرماييد؟) مي فرمايد: «من به طور خلاصه، دانشگاه اسلامي را دانشگاهي مي دانم که در آن علم يک ارزش حقيقي است... شما بايد علم را دوست بداريد، ارزش بدانيد، آن را براي خدا و با نيت خالص دنبال کنيد». ب) تحصيل همراه تهذيب: از ديدگاه اسلامي علمي پسنديده است که به همراه تهذيب نفس و طهارت روح باشد و در قرآن و روايات به تزکيه نفس و علم آموزي با هم توصيه شده است. به شهادت تاريخ عالمان غير مهذب هميشه براي بشر زيان بار بوده اند و از علم خود در جهت مطامع شخصي يا خواسته هاي نفساني سلاطين و سياستمداران، استفاده کرده اند و همچون دزدان با چراغ گزيده تر کالاي مردم را ربوده اند. مقام معظم رهبري در اين زمينه و در ادامه پاسخ به پرسش قبلي مي فرمايند: «... ضمناً عزيزان من (دانشجويان) بايد به تهذيب نفس بپردازيد و بنيان هاي اخلاقي را در خودتان تقويت کنيد... وجدان اخلاقي زنده باشد، و الا آن علم به درد نمي خورد...». همچنين درباره تدين و تعهد جوانان که از ثمرات تهذيب نفس است مي فرمايند: «ما وظيفه داريم که جوانان خود را متدين، مسئول، متعهد، با اخلاق، تحليل گر و اهل تفکر و تحقيق تربيت کنيم و فضايي را در دانشگاه ها بوجود آوريم که جوانان دانشجو در برابر توطئه هاي دشمن، مصونيت داشته باشند». بنابراین از جمله ويژگي هاي دانشگاه اسلامي آن است که محصول آن انسان هاي عالم، مهذب و متدين باشند. ج) پايبندي روسا و مسئولان دانشگاه به دين: يکي از خصوصيات دانشگاه ديني اين است که مديران و مسئولان آن متعهد و آگاه به آموزه هاي اسلام باشند و در اين صورت است که در برنامه ريزي هاي خرد و کلان و آموزشي و غير آموزشي خود، فرهنگ اسلامي و گسترش آن را مورد توجه قرار مي دهند و سعي در هم ساز کردن محيط دانشگاه با موازين دين دارند. اهميت اين امر وقتي روشن مي شود که توجه داشته باشيم، انسان در طول عمر خود به ويژه در سنين نوجواني و جواني تا حد زيادي متأثر از محيط خود است و محيط به عنوان يکي از عوامل شخصيت ساز انسان مي تواند تأثيرات مثبت يا منفي داشته باشد، حال دانشجويان به عنوان جواناني مستعد به مدت چندين سال در يک محيط دانشگاهي قرار مي گيرند، ديني بودن محيط و برنامه ريزي با جهت گيري اسلامي، قطعا در شکل گيري شخصيت ديني آن ها موثر است و مديران و مسئولان امور دانشگاه نقش اساسي را در ايجاد اين محيط و اين ويژگي دارند. مقام معظم رهبري در اين مورد مي فرمايند: «محيط دانشگاه، بايد محيط ديني باشد. بايد اين را تأمين کنيم و اين نمي شود مگر اين که شما که روسا و مسئولان دستگاه هاي دانشگاهي کشور هستيد ـ پيش از همه آقاي وزير و معاونان ايشان بعد هم روساي دانشگاه ها و دانشکده ها ـ صد در صد با تعصب ديني و انقلابي و پاي بندي شديد و اصرار بر اين که بايد دين حاکميت پيدا کند و چتري بر زندگي محيط دانشگاه بزند، اين هدف را تعقيب کنيد. از کلمه تعصب نترسيد. تعصب جاهلي بد است. عصبيتي که از روي جهالت نباشد خيلي هم خوب است. عصبيت، معنايش جهالت نيست». پس دانشگاه اسلامي بايد مسئولان اسلامي داشته باشد و يکي از ويژگي هاي مهم دانشگاه اسلامي برخورداري از مسئولان و مديران پاي بند در گفتار و در عمل به اسلام است. د) احترام به استاد: ماهيت دانشگاه اسلامي با يک سري خصوصياتي نمود پيدا مي کند. از عمده ترين اين خصوصيات، احترام به استاد است. احترام به استاد در تمامي مجامع علمي و دنيا مرسوم است، اما از ديد گاه اسلام، عالم و استاد احترام ويژه اي دارد و روايات متعدد در اين باب وارد شده است. مقام معظم رهبري هم يکي از بزرگ ترين مظاهر دانشگاه اسلامي را احترام ويژه به اساتيد مي دانند و مي فرمايند: «اگر دانشگاه ما دانشگاه اسلامي است، يکي از بزرگ ترين مظاهرش بايستي احترام بيش ازحد معمول دنيا به اساتيد باشد، مخصوصا از طرف شاگردان. شاگرد بايد به استاد، بي قيد و شرط، احترام بگذارد. اگر آن استاد بد هم است، بايد او را احترام کنند». با توجه به مطالب ارائه شده در پاسخ به سئوال مذکور به اختصار مي توان گفت برخي از ويژگي هاي مهم دانشگاه اسلامي عبارت اند از: 1ـ برخورداري علم از ارزش حقيقي. 2ـ تحصيل همراه تهذيب نفس. 3ـ اصرار مسئولان امور دانشگاه بر حاکميت دين در محيط دانشگاه. 4ـ احترام ويژه به استاد. البته اسلامي شدن دانشگاه به معناي حقيقي هدف بلندي است که بايد در راستاي تحقق آن گام های عملي بيشتري برداشت. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه