چرا زكات به نه چيز تعلق گرفته است و فلسفه وجوب خمس چيست ؟

درباره زكات، گفتني است كه شرايط اقتصادي و توليدي صدر اسلام، چنين اقتضا داشته كه زكات در نه چيز باشد؛ ولي شرايط زمان حضرت علي(ع) اقتضا نمود كه آن حضرت بر اسب و گاو شخم نيز زكات وضع نمايد. با توسعه زندگي و پديد آمدن توليدات جديد و تحول زندگي از دامداري و كشاورزي به شهرنشيني، علاوه بر زكات ـ كه در موارد خود جاري بوده است ـ ائمه(ع) بر مسأله خمس تأكيد بيشتري داشتند؛ چرا كه خمس با هر وضعيتي سازگار است. در حقيقت گستره خمس ـ كه به نظر برخي اختصاص به غنايم جنگي داشت ـ به دست ائمه(ع) توسعه يافت تا شامل آن بخش از توليدات گردد كه خارج از دايره شمول زكات بود. علاوه بر اين برخي از فقيهان در گذشته و اكنون، زكات را در مال‏التجاره واجب دانسته‏اند؛ كه در اين صورت زكات شامل هر نوع سرمايه‏گذاري در هر بخشي مي‏گردد. برخي ديگر نيز اين نظر را مطرح كرده‏اند كه: چون پول جانشين طلا و نقره شده، مشمول زكات است. در عين حال جهت ايجاد تسهيلات براي برخي كه ممكن است از پرداخت زكات و خمس، دچار مشكل گردند، اختيار بخشيدن آنها را در اختيار حاكم قرار داده است تا موارد استثنايي را حل و فصل كند. بنابراين قوانين لازم و كافي، در فقه پيش‏بيني شده است؛ گرچه اين قوانين تا به حال به دليل حاكميت نداشتن فقه، شكل كامل اجرايي پيدا نكرده است. در مورد حرمت تصرف در مالي كه خمس آن داده نشده گفتني است كه خمس و زكات از اين نظر تفاوتي با يكديگر ندارند و هر دو مربوط به سهم فقيران در اموال توان‏گران است و اگر زكات را پرداخت نكند، تصرف در آن مال اشكال دارد. www.eporsesh.com .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه