چرا به گریه برای امام حسین(ع) این همه تأکید شده است؟ آخه وقتی برای کسی گریه می کنیم که بهش ظلم شده باشه و دلمون به حالش بسوزه. حالا ما باید دلمون به حال امام حسین(ع) بسوزه یا خود بدبختمون؟! حالا اگه یه نفر به قول ما جوگیر بشه و برای امام حسین گریه کنه باز هم کارش ارزش و ثواب داره؟

مسأله گریه و عزادارى بر حضرت سیدالشهدا(ع) و دیگر ائمه از افضل قربات است و فلسفه هاى سازنده و تربیتى متعددى دارد از جمله: 1- پیوند عمیق عاطفى بین امت و الگوهاى راستین، به منظور توجه و پیروى عملى از آنان. 2- اقامه مجالس دینى در سطح وسیع و آشنا شدن توده ها با معارف دینى، 3- پالایش روح و تزکیه نفس، 4- اعلام وفادارى نسبت به مظلوم و مخالفت با ظالم و ... . 5- الهام بخش روح انقلابى و ستم ستیزى، 6- زنده داشتن یاد و تاریخ پرشکوه نهضت حسینى، 7- توجه به هدف قیام امام حسین که همانا احیاى ارزش هاى دینى و جلوگیرى از انحراف بود. اما اصل عزادارى و سوگوارى از خود اهل بیت(ع) است ولى چگونگى آن تا حدود زیادى با شیوه هاى قومى و ملى عجین شده است و این آمیزش تا زمانى که مشتمل بر خلاف شرع نباشد اشکالى ندارد. داستان گریه و عزادارى پس از شهادت حضرت امام حسین(ع) از سوى امامان(ع) داستان دامنه دارى است. به مواردى اشاره مى شود: 1- امام چهارم(ع) که خود در کربلا شاهد مصائب دردناک حسین(ع) و یاران فداکار او بود و 23 سال داشت، پس از آن واقعه سوزناک تا زمانى که در قید حیات بودند یعنى مدت 34 سال طبق برخى روایات براى پدر و عزیزان خویش گریه و سوگوارى مى کرد، (بحارالانوار، ج 46، ص 108 و 109). گریه هاى امام سجاد(ع) در سخت ترین شرایط علاوه بر جنبه عاطفى، یکى ازراه هاى مهم مبارزه و افشاگرى بود. 2- امام صادق(ع) به ابوهارون مکفوف دستور مى دهد مرثیه بسراید و آنگاه که وى مرثیه خود را مى خواند مشاهده مى نماید امام(ع) سخت گریه مى کند متوجه مى شود از صداى گریه امام صادق(ع) زنانى که پشت پرده حضور داشته اند صداى خود را به گریه و شیون بلند کردند، (کامل الزیارات، ابن قولویه، نقل از ره توشه راهیان نور، ویژه محرم 1376). 3- امام رضا(ع) دعبل خزایى شاعر را در ایام سوگوارى حضرت حسین(ع) به حضور مى پذیرد به او عنوان یارى دهنده اهل بیت، خوش آمد مى گوید و از وى مى خواهد در روزهاى غم و اندوه اهل بیت؛ یعنى عاشورا در مورد مصایب جد خویش اباعبدالله(ع) مرثیه بسراید، (بحارالانوار، ج 45، ص 257). در مورد سینه زنى نیز برخى از منابع تاریخى نشان مى دهد که وقتى بنى هاشم براى اولین از مدینه به کربلا آمده و با کاروان اسراء در آن مکان برخورد نمودند به رسم عزادارى زنانشان دست به سینه مى زدند. خلاصه این که همان طور که خود شما اشاره کردید گریه نشانه پیوند و علاقه است و لذا چون آنان اسوه و الگوی ما هستند باید همواره با آنها مرتبط بوده، نام و یاد آنها را در دل ها زنده نگهداریم. آری، آنان به مقام رفیعی دست یافتند که هیچ گریه ندارد چون فانی نشدند، از بین نرفتند بلکه به نهایت کمال رسیدند ولی برای محرومیت خود از فیض وجود آنان و نیز اظهار علاقه و جستجوی پیوند یادشان ما را به گریه در درد فراق آنان هدایت می کند و نیز بر مظلومیت آنان و فریاد علیه ستمگرانی که چنین ستمی برای آنان روا داشتند باید گریست و خود همین گریه یعنی درک مظلومیت آنان وحن دانستن آنان واعلام انزجار از جبهه مخالف و آن ستمگرانی که مرتکب این جنایات می شوند در نتیجه این گریه عالم پیوند فکری و عاطفی با مظلوم و اسوه های حق و اظهار برائت و پیوند منفی با ظالمین است. براى آگاهى بیشتر ر . ک : 1- فلسفه شهادت و عزادارى امام حسین، سید عبدالحسین شرف الدین، مترجم: على صحت، انتشارات مرتضوى 2- حماسه حسینى، شهید مطهرى، انتشارات صدرا 3- پیام هاى عاشورا، جواد محدثى، انتشارات پیک جلال 4- عبرت هاى عاشورا، سید احمد خاتمى، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى قم 5- فرهنگ عاشورا، جواد محدثى، نشر معروففلسفه گریه و انواع آن : گریه برای خدا و از ترس عقاب الهی و نیز گریه برای اولیای خدا در شمار برترین عبادت ها است؛ به ویژه گریستن بر حضرت ابا عبدالله سالار شهیدان(ع)، چنین گریه ای فلسفه های سازنده و تربیتی چندی دارد؛ از جمله: 1. پالایش و تزکیه روح، و احساس نزدیکی به خدا؛2. پیوند عمیق عاطفی میان مردم و الگوهای راستین امت؛3. اعلام وفاداری نسبت به رهبران و پیشوایان دینی و مکتب؛4. الهام شدن روح انقلابی و ستم ستیزی به مردم؛5. زنده نگاه داشتن یاد و خاطره وقایعی چون نهضت شکوهمند حسینی. اینکه اشک و گریه، خود به خود به وجود می آید، یا باید با تلقین و برانگیختن احساسات ایجاد شود، مقوله دیگری است. هر مسلمان پاکْ طینتی، با به یادآوردن مصائب ابا عبدالله(ع) و عظمتی که آن حضرت به وجود آورد، به راستی اشک سوز و گاه شوق می ریزد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: مرتضی مطهری، حماسه حسینی تأثیرات عزاداری در یک تقسیم بندی می توان تأثیرات عزاداری بر معصومین(ع) را در جهات ذیل نام برد:یک. جنبه عاطفی کسی که عزیزی را از دست می دهد، ناخودآگاه حزین و غمناک است و نمی تواند غمگین نباشد. بر پایی مراسم سوگواری، باعث خالی شدن این غم و غصهّ می شود. به علاوه، عزاداری برای بزرگان دین،محبت و رابطة عاطفی مردم با آنان را می افزاید.دو. جنبه سیاسی اگر این عزاداری ها نبود، قیام خونین و روشنگر سیدالشهدا(ع) به فراموشی سپرده می شد و چه بسا اصل قیام و شهادت او نیز تحریفیا حتی انکار می شد. در زمان صدر اسلام، شرایط اقتضا نکرد که شیعیان برای حضرت زهرا(س) عزاداری و نوحه خوانی کنند و همین باعث شد که برخی از تاریخ نویسان غرض ورز، اصل شهادت آن حضرت را انکار کنند؛ حتی می گویند: «اگر محسن فاطمه شهید شده، پس قبرش کجا است؟» لابد اگر می توانستند، می گفتند: «اگر پیامبر دختری به نام فاطمه داشته و کشته شده، پس قبرش کجا است؟!»سه. جنبه دینی با برپایی مراسم های عزاداری و سخنرانی در ماه محرم، مردم بیش از پیش با معارف الهی واخلاق اسلامی آشنا می شوند. عاشورا دین ما را حفظ کرده است.چهار. جنبه تربیتی کودکان و نوجوانان از برپایی این مراسم و یادآوری آن واقعة عظیم، دِلیری و ایثار و فداکاری را فرا می گیرند. البته لقای الهی برای حضرت امام حسین(ع)، زیباترین و باشکوه ترین امور است؛ ولی در هنگام مصیبت و حزن و اندوه امامان(ع) از واقعه جانگداز عاشورا، نمی توانیم شاد باشیم. قطعاً دشمنان ائمه(ع) در این روز مسرور بوده اند.به علاوه نقل حماسة عاشورا، روح ایثار و شجاعت و ایمان را در مسلمانان زنده می کند. در نتیجه آنان در مقابل مسائل جهان اسلام، بهتر حساسیت نشان خواهند داد. انقلاب ضدّطاغوتی و ضدّآمریکایی ایران، پیروزی حزب الله لبنان بر اسرائیل، مقاومت و دفاع هشت سالة ایران در مقابل تهاجم جهانی در قالب جنگ عراق و پیروزی های مکررّ لشکر اسلام بر کفر و الحاد جهانی و ... متأثر از مجالس عزای سیدالشهدا(ع) است. ضمن اینکه اگر آن واقعه به همان شکل نقل نگردد، اندک اندک به فراموشی سپرده خواهد شد و اسلام، پشتوانه ای تأثیرگذار با این اهمیت را از دست خواهد داد. البته باید در روضه خوانی ها از تحریف و عوض نمودن واقعیت خودداری کرد و در کنار نقل حادثه عاشورا، باید به مسائل جهان اسلام در عصر حاضر نیز اهمیت داد و وظیفه مسلمانان در این رابطه را گوشزد کرد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه