چرا آیت الله سیستانی در زمینه حوادث جهان اسلام و ظلم ها و کشتار شیعیان و مسلمانان فلسطین و عربستان و یمن و پاکستان و بعضا عراق سکوت می کند و از اظهار نظر و حتی دادن بیانیه در این زمینه خودداری می کند ؟ آیا این رفتار از سوی یک مرجع تقلید جهان تشیع قابل پذیرش است ؟

آیت الله سیستانى از جهت مبناى نظرى معتقد به پیوند و همبستگى دین و سیاست مى باشند . از این رو به عنوان یک وظیفه شرعى همواره نسبت به امور جوامع اسلامى و سرنوشت مسلمانان حسیاست داشته و با توجه به آموزه هاى دینى و قواعد مسلم فقهى پذیرفتن ولایت دشمنان خدا و همراهى با بیگانگان و تسلط کفار بر سرزمین هاى اسلامى را نمى پذیرند چنانکه خداوند متعال در قرآن مى فرماید : « یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوّى وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّهِ وَ قَدْ کَفَرُوا بِما جاءَکُمْ مِنَ الْحَقّ‌ِ یُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَ إِیّاکُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللّهِ رَبِّکُمْ إِنْ کُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهادًا فى سَبیلى وَ ابْتِغاءَ مَرْضاتى تُسِرُّونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّهِ وَ أَنَا أَعْلَمُ بِما أَخْفَیْتُمْ وَ ما أَعْلَنْتُمْ وَ مَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبیلِ اى کسانى که ایمان آورده‌اید دشمن من و دشمن خودتان را به دوستى برمگیرید [ به طورى ] که با آنها اظهار دوستى کنید و حال آنکه قطعا به آن حقیقت که براى شما آمده کافرند [ و ] پیامبر [ خدا ] و شما را [ از مکه ] بیرون مى‌کنند که [ چرا ] به خدا پروردگارتان ایمان آورده‌اید اگر براى جهاد در راه من و طلب خشنودى من بیرون آمده‌اید [ شما ] پنهانى با آنان رابطه دوستى برقرار مى‌کنید در حالى که من به آنچه پنهان داشتید و آنچه آشکار نمودید داناترم و هر کس از شما چنین کند قطعا از راه درست منحرف گردیده است . » ( سوره ممتحنه ، آیه 1 ) و همچنین بر اساس قاعده نفى سبیل « وَ لَنْ یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکافِرینَ عَلَى الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً خداوند هرگز براى کافران نسبت به اهل ایمان راه تسلط را باز نگذاشته و نخواهد گذاشت . » ( سوره نساء ، آیه 141 ) نکته مهم دیگرى که در این زمینه لازم به یاد آورى است از منظر تعالیم اسلامى و آموزه هاى تشیع ، برخورد و مقابله با دشمن ، تنها منحصر در راهکارهاى نظامى نیست ، بلکه علاوه بر آن راهکارهاى دیگرى نظیر اقدامات سیاسى ، فرهنگى و . . . مورد اهتمام مى باشد . و این واقعیتى است که از سیره مبارزاتى پیامبر اکرم ( ص ) و امامان معصوم ( ع ) به خوبى نمایان است . اصولا ، ترجیح مبارزه سیاسى و فرهنگى بر مبارزه مسلحانه ، یکى از ویژگى هاى متمایز کننده جریانات شیعى نسبت به دیگر گرایش هاى استعمارى در جهان اسلام است . که این کاملا با تعالیم و آموزه هاى اسلامى هماهنگ است . ( . ک : اصل منع توسل به زور ، سید ابراهیم حسینى ، نشر معارف ، 1382 ) چنانکه یکى از اندیشمندان اسلامى در این زمینه مى گوید : « جهاد از دیدگاه پیامبر ( ص ) در شرایطى آخرین راه حل دیپلماسى است که همه راههاى صلح شرافتمندانه و مسالمت آمیز عاقلانه بسته شده باشد و این شیوه در دیپلماسى منطبق با قاعده عقلانى دفع افسد به فاسد است ، به این معنى که وقتى شرایط بدترى در انتظار است آن را با تحمل ضرر و خسارت کمترى دور مى کنیم . . . » ( . ک : فقه سیاسى حقوق تعهدات بین المللى و دیپلماسى در اسلام ، عباسعلى عمید زنجانى ، انتشارات سمت ، 1379 ، ص 365 ) بنا بر این جهاد و مبارزه نظامى با دشمن فى نفسه اصالت نداشته و تنها به عنوان راهکارى اضطرارى در مواقعى که سایر راهکارهاى غیرنظامى پاسخ گو نباشد . مشروع مى باشد ، از این رو در تشخیص و شناسایى موارد جواز جهاد و مبارزه نظامى باید کاملا شرایط ، مقتضیات زمان و مکان ، نتایج حاصله از سایر راهکارهاى غیرنظامى و میزان بازدهى و موفقیت آنان و . . . ، بررسى و سپس به صورت منطقى و کارشناسى ، تصمیم گیرى و بهترین راهکار ، انتخاب شود . بر این اساس است که مواردى نظیر صلح امام حسن ( ع ) و یا قیام امام حسین ( ع ) و . . . قابل تبیین و تحلیل مى باشد . نگاهى به چگونگى عملکرد آیت الله سیستانى در قبال مردم مسلمان عراق خصوصاً بعد از زمان اشغال نظامى این کشور به خوبى مشخص کننده ابعاد استعمار ستیزى این عالم مجاهد و مبارزه سرسختانه ایشان بر علیه تسلط کفار بر سرزمین اسلامى عراق مى باشد . بعد از اشغال نظامى عراق آیت الله سیستانى با توجه به اینکه شیعیان اکثریت آن کشور را تشکیل مى داده و از ظرفیت و امکانات مساعد و بالایى براى پیروزى در یک رقابت سیاسى مسالمت آمیز برخوردار بودند ، در کنار فعالیت هاى زیر بنایى فرهنگى ، روش مبارزه مردمى و سیاسى را برگزیدند . از این رو از صبح اشغال عراق به سرعت برگزارى انتخابات آزاد و دموکراتیک ، تهیه قانون اساسى عراق و تشکیل دولتى مردمى را با توجه به نفوذى که در میان شعیان داشتند ، مصرانه پى گیر بودند و در این زمینه با درایت ، نبوغ و تدابیر و ویژه اى که مبذول داشتند ، توانستند تمامى کارشکنى هاى اشغالگران را در ایجاد اخلال در شکل گیرى حکومت مردمى و مسلمان عراق خنثى ساخته و بسیارى از اهداف و نقشه هاى شوم آنان را نقش بر آب نمایند . بحمدلله با در پیش گرفتن این روش مبارزه تا کنون بیشترین دستاوردها را براى مردم عراق و منطقه به ارمغان آورده اند . و این در حالى است که بنا به اعتراف روزنامه آمریکایى واشنگتن پست : « آیت الله سیدعلى سیستانى نه تنها جرج بوش و هیچ یک از فرماندهان آمریکایى در عراق را به حضور نپذیرفت ، بلکه آنها را همچون عروسک خیمه شب بازى کنترل مى کند . . . میلیاردها دلار هزینه شد ، هزاران آمریکایى جان خود را از دست دادند یا دچار نقص عضو شدند ، نیروهاى مسلح آمریکا نیز تحلیل رفته و آیا این چیزى بود که بوش در عراق به دنبال آن بود ؟ این روزنامه در گزارش روز شنبه خود مى افزاید : با وجود آنکه سقوط صدام بیش از همه به نفع آیت الله سیستانى تمام شده ، اما مقام هاى نظامى و سیاسى آمریکا تازه متوجه شده اند که در سال هاى اخیر به آنها اجازه ملاقات نداده است . آیت الله سیستانى هم اکنون قدرتمندترین چهره در عراق است و شیعیان نیز که اکثر جمعیت عراق را تشکیل مى دهند ، قوى ترین نیرو سیاسى در عراق هستند و هدایت دولت و وزارت کشور عراق را نیز در دست دارند . » ( ر . ک : روزنامه کیهان ، دوشنبه 8 آبان 1385 ) البته اشغالگران عراق به هیچ وجه از حضور آیت الله سیستانى در عراق خوشحال نبوده و تاب تحمل فعالیت هاى ایشان را ندارند . از این رو تا کنون با توطئه هاى بسیار زیاد از ترور فیزیکى گرفته تا تخریب شخصیتى ، در صدد حذف ایشان از صحنه سیاسى و مذهبى عراق بوده اند که تنها یک نمونه آن ساماندهى غیر مستقیم حمله وسیعى از نیروهاى مخالف آیت الله سیستانى با پیشرفته ترین امکانات و تجهیزات نظامى به شهر مقدس نجف و از بین بردن این مرجع عالى قدر در ایام عاشوراى چندسال گذشته بود که بحمدلله خنثى گردید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه