با استفاده از منابع عرفاني اسلامي در روان شناسي غربي مي توانيم علم روان شناسي اسلامي را پايه گذاري كنيم، با توجه به اين مطلب آيا كتاب هايي در اين زمينه در حوزه هاي علميه نگارش شده است؟ در صورت نگارش آنها را معرفي كنيد؟ هم چنين در مورد هويت يابي كتابهايي را معرفي نمائيد.

الف. همچنان كه مي‌دانيد علم روان شناسي در دنياي امروز يكي از كارآمدترين علوم محسوب مي‌شود. كاربرد اين علم هم در زندگي فردي و هم در زندگي اجتماعي و روابط با ديگران، سياست و اقتصاد، آموزش و پرورش، صنعت و تكنولوژي و... بر كسي پوشيده نيست. كتابهايي كه در اين زمينه نگارش يافته است را گرچه نمي‌توان به صورت كلي مفيد و ارزشمند دانست، امّا به يقين مي‌توان گفت كه كتابهاي بسيار مفيد و ارزشمندي در اين مجموعه وجود دارد. شما بايد در انتخاب اين كتابها دقّت داشته باشيد و مطالب خوب آنها را كه با اصول و مباني اعتقادي ما تنافي ندارد، بپذيريد و به كار بنديد. ب. با توجه به فرهنگ غني اسلام و به خصوص منابع علمي شيعه، تأسيس علم روان شناسي اسلامي یعنی روان شناسی ای که مایه های علمی خود را از اسلام می گیرد، امري شدني است. مواد اولية اين علم در كتابهاي اخلاق، عرفان و آيات و روايات وجود دارد كه مي‌توان اصول، مباني و نظريه‌هاي آن را تدوين و استخراج نمود. گرچه در اين زمينه كارهاي مفيد و ارزشمندي صورت گرفته و محققان در حوزة علمية قم به خصوص افرادي كه هم در زمينة علوم اسلامي تخصص دارند و هم با روان شناسي علمي آشنايي لازم را دارند، در مسير شكل‌دهي و ايجاد روان شناسي اسلامي گامهاي مثبتي برداشته‌اند، امّا باز هم نياز به تحقيقات بيشتري در اين زمينه است. بد نيست جهت اطلاع اين نكته را نيز يادآوري كنم كه در حوزة علمية قم رشته‌هاي تخصصي در زمينه‌هاي مختلف از جمله روان شناسي داير است و در مقطع كارشناسي، كارشناسي ارشد، و دكتري دانشجو دارد. يكي از اهداف اصلي تشكيل اين گروه‌هاي تخصصي تحقيق و پژوهش در زمينه علوم انساني اسلامي و تدوين كتاب‌هاي مورد نياز است. در زمينة روان شناسي اسلامي كتاب، مقاله و پايان‌نامه‌هاي زيادي در موضوع روان شناسي اسلامي يا يكي از مباحث آن نگارش يافته و حتي كارهاي تطبيقي نيز صورت گرفته است كه نمونه‌هايي از آن را خدمت‌تان معرفي مي‌كنيم: 1. ابوالقاسم حسيني، اصول بهداشت رواني،... در مكتب اسلام، آستان قدس رضوي، چ اول، 1374. 2. عثمان نجاتي، قرآن و روان شناسي، ترجمه: عباس عرب، انتشارات آستان قدس، چ پنجم، 1381. 3. دفتر همكاري حوزه و دانشگاه، روان شناسي رشد با نگرش به منابع اسلامي (در دو جلد)، انتشارات سمت، چ اول، 1374. 4. علي صالحي‌خواه، افسردگي از ديدگاه اسلام و علم روز، انتشارات شهيد حسين فهميده، چ دوم، 1380. 5. علامه محمد تقي جعفري، روان شناسي اسلامي، انتشارات پيام اسلامي، چ اول، 1378. 6. احمد حبيبيان، مروري بر روان آدمي از ديدگاه اسلام، سازمان تبليغات اسلامي، چ اول، 1374. 7. دكتر سيدابوالقاسم حسيني، روان شناسي اسلامي براي دانشجويان، دانشگاه علوم پزشكي شهيد، چ اول، 1377. 8. روان شناسي سلامت، پژوهشكده حوزه و دانشگاه، انتشارات سمت. 9. روان شناسي اجتماعي با نگرش بر منابع سلامي، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 10. اصول و فنون مشاوره، دكتر احمد رهنمايي، موسسه آموزش و پژوهشي امام خميني. 11. اهمالكاري، مرتضي آقاي تهراني، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني. 12. تكنولوژي موفقيت، حيدر محمدي، نشر هستي نما. 13. دنياي جوان ، علي قائمي، سازمان ملي جوانان. 14. دنيايي نوجوان، محمد رضا شرفي، نشر سروش. 15. مشاوره و راهنمايي از ديدگاه اسلام، علي قائمي. 16. مجله معرفت(ویژه نامه های روان شناسی، 17. فصلنامه روان شناسی در تعامل با دین،پژوهشکده حوزه و دانشگاه. 18. فصلنامه روان شناسی و دین، مؤسسه آموزشی و پِژوهشی امام خمینی(ره). 19- توکل راهی به سوی حرمت خود،محمد صادق شجاعی، مؤسسه آموزشی و پِژوهشی امام خمینی(ره). در زمينه هويت‌يابي خواسته بوديد برايتان كتاب معرفي كنيم. خطري كه جوانان را در جهت هويت‌يابي و به ويژه هويت‌يابي فرهنگي و مذهبي تهديد مي‌كند تهاجم فرهنگي غرب است. همانگونه كه شما احساس كرده‌ايد، تهاجم فرهنگي غرب پيامدهاي منفي زيادي را به دنبال دارد كه يكي از آنها اختلال در شكل‌گيري هويت بهنجار در جوانان است. دشمن با استفاده از شيوه‌ها و ابزارهاي مختلف از جمله همين دانش روان شناسي سعي كرده است، افكار و عقايد و باورهاي خود را به جوانان و نوجوانان تحميل كند. پس بايد هوشيار باشيم و براي دست‌يابي به هويت فرهنگي و ديني خود تلاش كنيم. تقويت پايه‌هاي مذهبي در جوانان يكي از اصلي‌ترين راهكارهاي مقابله با تهاجم فرهنگي غرب و عامل مهم در هويت‌يابي الهي جوانان است. براي انجام اين مهم لازم است تمامي نهادها مانند خانواده‌، آموزش و پرورش، دولت، صدا و سيما و... با برنامه‌ريزي هماهنگ و بلند مدت در اين زمينه تلاش كنند. اين موضوع را همه مسئولان درك كرده‌اند و به خصوص در بيانات و سخنراني‌هاي مقام معظم رهبري بيش از همه تأكيد شده است، امّا اين‌كه برنامه‌هاي اجرايي تا چه اندازه موفق بوده‌اند موضوع ديگري است. در اين زمينه به كتابهاي زير مراجعه شود: 1. اسماعيل منصوري لاريجاني، كارآمدي سياست دفاعي از ديدگاه مقام معظم رهبري، مركز نشر فرهنگي‌ آيه، چ اول، 1379. 2. موسسه فرهنگي قدر ولايت، برخورد شايسته با جوانان...، موسسه فرهنگي قدر ولايت، چ اول، 1380. 3. موسسه فرهنگي قدر ولايت، پرسش و پاسخ از محضر رهبر معظم انقلاب اسلامي، موسسه قدر ولايت، چ اول، 1380. 4. مقام معظم رهبري، حديث شكوفايي، انتشارات ظفر، چ اول، 1381 (در دو جلد). 5. هويت‌يابي جوانان، دكتر محمدرضا شرفي. 6. فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، غلامعلیی حداد عادل، نکته: برای آشنایی بیشتر با آثار روان شناسی اسلامی و تربیت اسلامی به انتشارات مؤسسه امام خمینی(ره) و پگوهشکده حوزه و دانشگاه(گروه روان شناسی و علوم تربیتی) رجوع کنید. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه