از آنجا که سيره و سنت ائمه معصومين بر ما حجت است در وقايع تاريخي جنگ احزاب می خوانیم که فردي به نام نعيم بن مسعود در مورد تفرقه اندازي و خدعه ميان احزاب مختلف از پيامبراکرم سوال مي کند که: آیا مي شود در جنگ با خدعه در اتحاد دشمنان اسلام خلل ايجاد کرد پيامبراکرم پاسخ مي دهند: الحرب خدعه و او مي رود و تفرقه ايجاد مي کند حال اگر اين نقل سند درستي دارد بیان کنید. با توجه به این مسئله که ما در جنگ نرم با دشمن قرار داریم چگونه میتوانیم با این مسئله برخورد مناسبی داشته باشیم ؟

پيش از پاسخ به این سئوال بايد دقت کرد که بناي اسلام بر پيمان شکني نيست؛ امّا يهوديان با رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ پیمان بسته بودند که با دشمنان آن حضرت همدست نشده و با آن حضرت وارد جنگ نشوند، پيمان خود را شکستند و مشرکان را به جنگ با مسلمانان تشويق کردند و اين از بارزترين مصاديق محارب بودن است لذا رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به نعيم بن مسعود که پيشنهاد چنين کاري داد اجازه فرمودند تا آن را انجام دهد.در کتاب هاي فقهي، علما با توجه به روايات برخي از موارد را در جنگ ممنوع و برخي را جايز مي دانند. در کتاب جواهر الکلام که از کتاب مهم فقهي است، در مورد جنگ با کفار آمده است: «لا يجوز الغدر بهم بأن يقتلوا بعد الأمان» غدر ( حیله و نیرنگ )در مورد کفار جايز نيست به اين شکل که ابتدا به کافر امان بدهیم امّا پس از امان و اطمینان آنان به مسلمین آنها را بکشیم. شيخ طريحي در مجمع البحرين مي نويسد: «غدر به معناي زير پا نهادن پيمان و ترک عهد است». و اختلافي در مورد آن وجود ندارد زيرا در نصوص بيان شده از معصومان از غدر نهي شده است و علاوه بر آن به خودي خود نيز قبيح است و موجب نفرت مردم از اسلام خواهد شد. همان گونه که امير المؤمنين در روايتي که اصبغ بن نباته از آن حضرت نقل کرده است فرمودند: «اگر به جهت زشتي غدر نبود من از همه مردم باهوش تر و راه حيله گري را بهتر بلد بودم به درستي که هر پيمان شکني، فسق و گناه و هر گناهي نوعي کفر و انکار است و هر غدر کننده اي در روز قيامت پرچمي دارد که با آن شناخته خواهد شد.[1]امّا خدعه در جنگ جايز است همان گونه که علامه حلي در کتاب تذکرة و المنتهي آن را اجماع فقها دانسته است و فاضل نيز در تعدادي از کتاب هاي آن به جواز خدعه در جنگ تصريح کرده است.[2]علامه حلي در کتاب تذکرة الفقهاء با توجه به احاديث مي نويسد: «به اجماع، خدعه در جنگ جايز است امّا مکروه است که در شب عليه دشمن کافر توطئه کرد و مستحب است که در روز با آنان جنگيد.[3] و حتي در شرع مقدس نهي شده است که در جنگ، سم در آبها و... در سرزمين مشرکان بريزند.[4] و اساسا نبايد با آنها جنگيد تا آن که ابتدا آنها را به دين حق دعوت کرد.[5] و يا زنان و کودکان را در جنگ نکشند.[6] و کشته ها را مثله و قطعه قطعه نکنند و درختان را قطع نکنند و زراعت آنها را نسوزانند و حيوانات را از بين نبرند.[7]بنابراين پيمان شکني در جنگ، خيانت، از بين بردن زراعت، درختان، حيوانات و کشتن کودکان و زنان که تقصيري ندارند ممنوع است، و تنها جایز است مسلمانان با کسی که به عنوان محارب با او در حال جنگ هستند از باب خدعه با او وارد جنگ شده و بر او غلبه پیدا کنند.. از آنجا که جنگ نرم نيز از مصاديق جنگ است و طرف مقابل از طريق جنگ نرم به اسلام ضربه وارد می کند اين حکم در مورد جنگ نرم نيز مي تواند به کار گرفته شود.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1- سیره صحیح پیامبر اسلام،ترجمه دکتر سپهری2- فروغ ابدیت،آیه الله ،سبحانی. پی نوشتها:[1]. نهج البلاغه، خطبه 200؛ شيخ حر عاملي، وسائل الشيعه، قم، موسسه آل البيت، چاپ دوم، 1414ق، ج15، ص70.[2]. الشيخ الجواهري، جواهر الکلام، تهران، دارالکتب الاسلاميه، چاپ دوم، 1365ش، ج21، ص77 ـ 78.[3]. علامه حلي، تذکرة الفقهاء، قم، موسسه آل البيت، چاپ اول، 1414ق، ج9، ص83.[4]. کليني، محمد بن يعقوب، کافي، تهران، دارالکتب الاسلاميه، چاپ پنجم، 1363ش، ج5، ص28.[5]. همان.[6]. همان، ص29.[7]. همان.منبع: اندیشه قم .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه