منظور از تعبیر بنی امیه قاطبه چیست؟ با این که می بینیم در بنی امیه نظیر عمر بن عبدالعزیز و دیگر توابین وجود دارند؟

در واقع بیان سلام و لعن در زیارت هایی مثل زیارت عاشورا، جداسازی صف بندگان شایسته و صالح خداوند از بندگان ناصالح و تبهکار است. نشان دادن دو گروه نیک و بد و مطیع و عاصی و تمجید و ستایش از خوبان و توبیخ و مذمت مجرمان و سرکشان از اهداف این زیارات است. هدف یادآوری این مطلب بوده که دو جریان شایستگان وناصالحان در طول تاریخ همواره وجود داشته و خواهد داشت و باید هر کدام را شناخت تا بتوان در صف خوبان قرار گرفت و خود را از صف ناپاکان و مجرمان جدا کرد.بالعن از خداوند درخواست می کنیم که بندگان مجرم و عصیانگر را از رحمت خود دور سازد و لطف و رحمت خود را از آنها دریغ دارد چون آنان با عصیان و جرم خویش در حق خود و سایر بندگان خداوند ظلم و ستم نموده اند و سرمایه های خداداد خود را ضایع ساخته و بر باد داده اند و در واقع با عملکرد و رفتار خویش، خود را از رحمت الهی دور ساخته اند. در مقام با سلام بر بندگان شایسته خداوند، آنها را مورد مدح و تمجید قرار می دهیم و رحمت و لطف الهی را برای آنها درخواست می کنیم چون آنان با عمل و رفتار خود موجب شکوفایی استعدادهای فطری خود و دیگر بندگان خوب خداوند شده اند. بنی امیه به عنوان شجره ملعونه در قرآن معرفی شده است در ذیل آیه شریفه «والشجره الملعونه فی القرآن» جمعی از مفسران شیعه و سنی نقل کرده اند که پیامبر(ص) در خواب دید میمون هایی از منبر او بالا می روند و پایین می آیند. بسیار از این مسئله غمگین شد، آن چنان که بعد از آن کمتر می خندید- این میمونها همان بنی امیه هستند که یکی بعد از دیگری بر جای پیامبر(ص) نشستند. بنابراین شجره و شاخ و برگ آن ملعون هستند.نکته دیگر تأثیر پیوند مکتبی بر جاری شدن حکم واحد بر آنهاست به این معنی که اگر فردی از قوی کاری را انجام دهد و دیگران(بقیه) رضایت دهند یا سکوت کنند همه آنها شریک هستند در آن عمل. همچنان که می بینیم ناقه صالح را یک نفر از پای درآورد ولی قرآن کریم این کار را به همه جمعیت مخالفان نسبت می دهد و به صورت صیغه جمع می گوید « فعقروها» این به خاطر این است که رضایت باطنی به یک امر و پیوند مکتبی با آن را به منزله شرکت در آن می داند. حال اگر فردی از بنی امیه سعی کنند که رویه پدران خود را ادامه ندهند و تغییر مسیر دهند وضعیت آنان عوض می شود مانند عمربن عبدالعزیز که اجمالا سیره ظاهریه او از سایر بنی امیه امتیازی تمام داشت.لکن ابوبصیر نقل می کند که من با امام باقر(ع) در مسجد بود عمربن عبدالعزیز هم وارد شد حضرت فرمود: این غلام والی می شود و عدل را ظاهر می کند و چهار سال زندگی می کند و می میرد اهل زمین بر او گریه می کنند و اهل آسمان بر او لعنت می فرستند چون جایی می نشیند که مال او نیست (غاصب است). روایت دیگری از امام چهارم(ع) در همین مضمون نقل شده است.در نتیجه گرچه کارهای خوبی انجام داده لکن چون غاصب حق امام معصوم(ع) بوده مستحق مذمت است. خود او هم اعتراف کرده که حق او نبوده است. اما اگر افرادی از بنی امیه به طور کلی از ظلم بنی امیه و رفتارهای زشت آنها بیزاری بجوید جز بنی امیه به شمار نخواهد آمد.جهت مطالعه بیشتر ر.ک: - سفینه البحار، نشر اسوه، ج 6، ص 495. - بحارالانوار، ج 46، صص 251، 327 و 336. - تفسیر نمونه، ج 12، ص 172، و ج 9، ص 158. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 3/100101926) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه