دین یهود چه دینی است؟ لطفا شرح دهید.

آیین یهود از ادیان توحیدی و وحیانی است که پیامبر آن حضرت موسی (ع) و کتاب آسمانی آن تورات است. دین یهودیت هم مانند سایر ادیان که پس از مدتی بر اثر مسائل اجتماعی و تنوع مشرب ها در آنها، مذاهب و فرقه هایی پیدا می شود مذاهب و فرقه های در آن پیدا شد که بعضی شناخته شده و پر جمعیت و بعضی کم جمعیت هستند. اساسا فرقه های شناخته شده یهود پس از بازگشت یهود از بابل پدید آمدند [چون بخت النصر پادشاه آشوریان که در شمال بابل (در عراق، سوریه کنونی) حکومت داشت به مرکزیت شهر نینوا به اورشلیم حمله کرد و عده زیادی از یهودیان را به اسارت گرفت. این اسارت موجب پراکندگی آنان در خاورمیانه شد که این مسأله به بلای بابل معروف است]. بر اثر این پراکندگی از فرقه های قبل از این واقعه اطلاع چندانی در دست نیست. اما فرقه های معروف یهودیت بعد از این زمان عبارتند از:یک - فریسیان: که این فرقه دو قرن قبل از میلاد مسیح از بین یهود به وجود آمد و تاکنون هم اکثریت یهود را همین فرقه تشکیل می دهند. اینها از نظر فکری با صدوقیان (که توضیحش خواهد آمد) تضاد داشتند. این فرقه خدا را از صفات جسمانی منزه می دانستند. در مسائل مربوط به اراده و اختیار انسان، راه میانه را پذیرفتند؛ معاد و عدل خداوند را قبول داشته به عبادات، نماز و روزه اهمیت داده و در بین یهودیت دارای موقعیت و اکثر یهود تابع آنها شدند. اینها علاوه بر عهد عتیق (تورات مکتوب) به تورات شفاهی که گفته های حکیمانه دانشمندان یهود است که به گفته آنان نسل به نسل از زمان حضرت موسی(ع) باقی مانده معتقد شدند که تمام اینها در کتاب بسیار بزرگی به نام «تلمود» جمع شده که زیربنای فکری و عقیدتی یهود همین کتاب است. این گروه با حضرت عیسی(ع) به شدت مخالف بوده و برای تصلیب او تلاش می کردند.دو - صدوقیان: نام این فرقه به صادوق ابن اخیطوب که از طرف حضرت داود به کهانت منصوب شده بود مربوط می شود. این گروه به جای نماز برای قربانی اهمیت ویژه ای قائل بودند. بسیاری از خاخان ها و کاهنان معبد سلیمان از این فرقه بوده اند. اینها برخلاف فریسیان بر حفظ سنت های گذشته تأکید داشته با تجدید نظر و تفسیرهای فریسیان به شدت مخالف و قائل به جسمانیت خداوند و جاودانگی نفس و قیامت را منکر و این که سزای نیکی و بدی در همین دنیا داده می شود گرچه مثل فریسیان مخالف حضرت مسیح بودند. این فرقه بعد از خرابی اورشلیم در سال 70 میلادی مضمحل شدند. سه - سامریان: این فرقه پس از بازگشت از اسیری بابل به وجود آمد و برخی معتقدند که نژاد آنان اسرائیلی نیست. این فرقه کوچک تنها پنج سفر تورات و کتاب یوشع را می پذیرد و 33 کتاب دیگر عهد عتیق را رد می کند و تورات آنان اندکی با تورات رایج متفاوت است. سامریها به قداست کوه جرزیم در شهر نابلس اعتقاد داشته و آن را قبله خود می دانند و می گویند قبله حضرت موسی نیز همان بوده ولی حضرت داوود از پیش خود مکان معبد سلیمان (مسجد اقصی) را قبله معرفی کرد. چهار - اسنیان: این گروه در قرن قبل میلاد به وجود آمده با خراب شدن اورشلیم مانند صدوقیان و در قرن دیگر از بین رفتند، جز نامی از ایشان باقی نماند تا این که در سال 1947 برخی آثار مکتوب ایشان در غارهای فلسطین در کرانه بحرالمیت به دست آمد و مقداری از اعتقادات آنها معلوم شد. این گروه مالکیت فردی را قبول نداشتند به ازدواج روی خوش نشان نمی دادند. روزی چند بار غسل می کردند. روز شنبه به طور کلی کار تعطیل و به عبادت و تفکر مشغول بودند. گفته می شود قبله آنها خورشید بوده نه معبد سلیمان. سطح معلومات آنها در زمینه عرفان و تفسیر بالا بود. به عقیده برخی دانشمندان زیربنای فکری مسیحیت افکار این فرقه است. گفته می شود یحیی ابن زکریا(ع) از این فرقه بود. پنج - قانویان: این فرقه از نظر اعتقادات با فریسیان تفاوت چندانی نداشته، فقط تعصب شدید نسبت به یهودیت و مخالفت سرسختانه با رومیان به نحوی که همیشه یک خنجری در زیر لباس داشته و در موقعیت های مناسب رومیان را می کشتند. از ویژگی های آنها محسوب می شود به این جهت می توان اینها را یک فرقه مذهبی خاص محسوب کرد گرچه در کتب تاریخ ادیان نوعا به عنوان یک فرقه مستقل ذکر شده اند. شش - قارئون: این فرقه پس از ظهور اسلام پدید آمده با تلمود (تورات شناسی) مخالفت و به قرائت و معنای ظاهری تورات تأکید دارند، لذا به قارئون معروف شده اند. رهبر آنان در ابتدا یک عالم یهودی به نام عنان بود که با ابوحنیفه معاشرت و با اصطلاحات فقه اسلامی آشنا بود. وی در عصر منصور خلیفه عباسی این فرقه را بنیاد نهاد و سپس فردی به نام بنیامین این مکتب را در ایران ترویج کرد. اکنون این فرقه در اسرائیل، روسیه، اوکراین زندگی می کنند. مباحث عمیق آنها در الهیات یهودی توجه محققان را به خود جلب کرده و اینها در مباحث خود از اصطلاحات اصول فقه حنفی بهره می گیرند. هفت - دونمه: و در بعضی اوقات به آنها شبتین می گویند که به شبتای صبی مؤسس گروهشان نسبت داده می شود. این شخص در سال 1626 در شهر ازمیر ترکیه متولد شد. پس از مطالعه الهیات و عرفان یهودی مدعی شد که مسیحا یهود است. برخی یهودیان اروپا و ترکیه و خاورمیانه دعوتش را پذیرفتند وی خود را نخستین فرزند خدا نامید و در سال 1666 قیام کرد، لکن توسط پادشاه عثمانی دستگیر و مسلمان شد و نام خود را به محمد افندی تغییر داد و پیروان خود را به اسلام ترغیب کرد ولی با زهم بسیاری از یهودیان او را مسیحیا می دانستند و می گفتند که تنها شبحی از شبتای مسلمان شده و خود شبتای برای یافتن ده قبیله گم شده بنی اسرائیل به آسمان رفته و به زودی ظهور خواهد کرد و اینها به بازگشت سریع شبتای به عنوان منجی حقیقی بنی اسرائیل امیدوارند. اکنون چندین هزار نفر از اینها در ترکیه هستند که در ظاهر به سنن اسلامی و در باطن سنن یهودی عمل می کنند. این 7 فرقه از فرق های معروف و شناخته شده یهود است وچنانچه اشاره کردیم از فرقه های قبل از بلای بابل نوعا خبری نداریم و احتمالا فرقه هایی وجود داشته و در بعضی کتب تاریخ فرقه های یهودیت را تا 27 فرقه شماره کرده اند که اکثر آنها فقط اسمشان در تاریخ آمده است. اما آیا در احادیث اسلامی مطلبی درباره فرق یهود ذکر شده یا خیر؟ می گوییم در کتب حدیث از طریق شیعه و سنی روایت شده که امت موسی پس از او به 71 فرقه و امت عیسی به 72 فرقه و پس از من امتم به 73 فرقه تقسیم خواهد شد که تنها یک فرقه اهل نجات خواهد بود. چنانچه از فرق هر یک از دو امت موسی و عیسی نیز تنها یک فرقه اهل نجات بوده عده ای از محققان اسلامی حدیث مذکور را از نظر سند قابل اعتماد ندانسته و آن را نپذیرفته اند [جهت آگاهی کامل از مصادر حدیث ر.ک کتاب بحوث فی الملل والنحل، استاد جعفر سبحانی، ج 1 ص 21 تا 24 ]. و عده ای هم حدیث را پذیرفته و در صدد شمارش فرقه ها و تعیین فرقه ناجیه برآمده اند. حال در این که مقصود از این فرقه ها چه در امت مسلمان وچه از بین یهود و مسیحیت چیست؛ چون فرقه های موجود در هر یک از این امت های سه گانه به این اعداد انطباق ندارند. پاسخ های گوناگون به این سؤال داده شده که به دو نمونه اشاره می کنیم:1. مقصود از این ارقام تعداد حقیقی مراد نیست بله این ارقام کنایه از فزونی فرق بعد این پیامبران است. چنانچه مثلا در سوره توبه آیه 80 که خداوند متعال درباره منافقین می فرماید: «ان تستغفر لهم سبعین مره فلن یغفرالله لهم؛ اگر 70 بار برای منافقان طلب مغفرت کنی خداوند آنها را نخواهد بخشید» که عدد 70 کنایه از مبالغه و معنای حقیقی عدد مراد نیست، لکن نوعا بزرگان به این جواب اشکال کرده اند که با سیاق روایت که کاملا یهود را 71 و مسیحیت را 72 و فرق اسلامی را 73 ذکر می کند سازگار نیست. بله اگر درباره یک فرقه عددی به کار برده می شد این احتمال مقبول بود. 2. آنچه مؤلفان ملل و نحل و تاریخ ادیان نویسان را در تطبیق این حدیث دچار مشکل کرده این است که آنان خواسته اند حدیث را فقط بر فرقه هایی که تا زمان آنان بوده منطبق سازند در حالی که حدیث از پیدایش این عدد فرقه ها سخن گفته و زمان آن را تعیین نکرده بنابراین ممکن است این ارقام در طول حیات این امت ها حاصل شود و در نتیجه این پیش گویی پیامبر اکرم(ص) به فعلیت برسد. برای تحقیق کامل به کتاب های زیر مراجعه نمایید:درباره قسمت اول سؤال: - آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی - ادیان زنده جهان، رابرت ای هیوم، ترجمه عبدالرحیم گواهی - تاریخ ادیان، علی اصغر حکمت.درباره قسمت دوم سؤال: - ملل والنحل، استاد جعفر سبحانی، ج 1 - فرق و مذاهب کلامی، استاد علی ربانی گلپایگانی. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه