آیا گفته وهابیون که مردگان سخن ما را نمی شنوند صحیح است؟

وهابیت می گویند: توسل به پیامبر و اولیاء خداوند، اگر زنده باشند، اشکال ندارد. ولی اگر از دنیا رفته باشند، شرک است. چون در سوره فاطر آیه 22 قرآن فرموده است: وَ ما یَسْتَوِی اْلأَحْیاءُ وَ لاَ اْلأَمْواتُ إِنَّ اللّهَ یُسْمِعُ مَنْ یَشاءُ وَ ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِی الْقُبُورِ و هرگز مردگان و زندگان یکسان نیستند! خداوند پیام خود را به گوش هر کس بخواهد می‏رساند، و تو نمی‏توانی سخن خود را به گوش آنان که در گور خفته‏اند برسانی! وقتی مردگان هیچ اثری ندارند و نمی شنوند و پیامبر هم نمی تواند به آنان چیزی بشنواند تقاضا و توسل به آنان شرک و حرام است. در نقد این معنا و عقیده، مطالبی را بیان می کنیم: الف – اولاً آیه شریفه قرآن در مقام مقایسه بین مؤمنین و کفار است و آنان را به زندگان و مردگان ظاهری این دنیا تشبیه می کند که همانطور که به حسب ظاهر مردگان حرف ما را نمی شنوند و ما نمی توانیم با آنان گفتگو کنیم و گفتگوی ما آنان را بر نمی انگیزاند، حرف هدایت خداوندی در گوش کفار که مردگان واقعی هستند فرو نمی رود و تو هم که پیامبر خدا هستی نمی توانی آنان را هدایت کنی و این یک تمثیل است و در مقام بیان این مطلب نیست که مردگان می شنوند یا نمی شنوند. ب-گیرم که معنای این آیه همان باشد که وهابیون درک کرده اند؛ آنان باید این عمل را لغو بشمارند نه اینکه شرک. چون قبول کرده اند که توسل به اولیاء در زمان حیات اشکال ندارد و شرکت نیست. اما در زمان مرگ اولیاء باید توسل نجست چون اثر ندارد و لغو است؛ نه شرک! [i] ج- اتفاقاً روایاتی در صحیح مسلم و بخاری، و آثار اهل سنت وجود دارد که این برداشت انحرافی از قرآن کریم را رد می کند از جمله: 1- پیامبراکرم(ص) در جنگ بدر وقتی که اجساد مشرکین را در چاهی انداخت بالای آن چاه ایستاد و به آنان خطاب کرد. آنچه پروردگار ما به ما وعده داد عمل کرد و حق بود آیا به حق دریافتید آنچه پروردگارتان به شما وعده داده بود؟ یکی از صحابه عرض کرد یا رسول الله با مردگان حرف می زنی؟؟ پیامبر فرمود: شما از آنان شنواتر نیستید. [ii] 2-پیامبر اکرم(ص) بارها به قبرستان  بقیع می رفت و مکرر می فرمود: سلام بر اهل دیار از مردان مؤمن و زنان  مؤمن و به روایتی دیگر می فرمود: سلام بر شما ای گروه مؤمنین [iii] 3- هم در بخاری آمده است که وقتی که پیامبر اکرم رحلت فرمود ابوبکر داخل حجره ی عایشه شد سپس بسوی جنازه ی پیامبر اکرم رفت و پرده از روی پیامبر کنار زد و او را بوسید و در حالی که گریه می کرد عرض کرد پدر و مادرم به فدایت ای پیامبر خدا خداوند دو مرگ را بر تو جمع نکرد اما مرگ اولی که برتو نوشته شده بود بدرستی که آن را یافتی [iv] 4-هنگامی که حضرت امیر(ع) جنازه پیامبراکرم(ص) را تجهیز کرد، عرض کرد: بامرگ تو چیزی قطع شد که با مرگ دیگران قطع نشد و آن نبوت وخبرآوری از آسمان بود، پدر و مادرم به فدایت، ما را در نزد پروردگارت یادکن و ما را در خاطر خود داشته باش. [v] 5-همه مسلمانان دست کم در پایان نمازهای پنجگانه خود خطاب به پیامبر اکرم(ص) عرض می کنند: السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته. یعنی سلام بر تو ای پیامبر خدا و رحمت و برکاتش بر تو باد. 6-در مکتب فقهی، حنابله و شافعی ها بحث تلقین میت مستحب است و مالکیه آن را مکروه دانسته و حنیفه حکم خاصی نداده اند. در کتبی فقهی به این روایات استناد کرده اند که پیامبر(ص) فرمود: آنانی که در شرف مرگ هستند(محتضر) را به لااله الاالله تلقین کنید و.... و همینطور مستحب است که بعد از دفن و تسویه خاک بر قبر، تلقین کنند و به او بگویند یا فلان بن فلان (اگر او را می شناسند) و اگر نمی شناسند، آن را به مادرشان حواء علیها السلام نسبت داده و بعد از آن بگویند: ذکرالعهد الذی خرجت علیه من الدنیا، شهادة أن لااله الله و أن محمداً رسول الله و ان الجنة حق، و أن النار حق، وان البعث حق، و أن الساعة آتیة، لاریب فیها. و أن الله یبعث من فی القبور و أنک رضیت بالله ربا و بالاسلام دینا و بمحمد صلی الله علیه وآله نبیا و بالقرآن اماماً.... [vi] .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه