آيا حديث: «نحن معاشر بني هاشم نامر کبارنا و صغارنا بسبّهما و البراءة منهما». (بحار الأنوار، ج47، ص323 و رجال الکشي، ص206) از لحاظ سند صحیح است؟

شيعيان که افتخار پيروي از قرآن و اهل بيت عصمت و طهارت را دارند، مباني اعتقادي خود را از قرآن و روايات معتبر گرفته اند که با استدلال هاي عقلي هماهنگ است و طبق آيات قرآني و روايات غير قابل انکار که در کتاب هاي شيعه و اهل سنت به ثبت رسيده اند اميرمومنان علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ جانشين رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و امام اول از دوازده جانشين الهي و انتصابي خداوند متعال براي رسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي باشند. اين انديشه نه بر پايه احساسات و زياده روي هاي بي مورد، بلکه برگرفته از آيات الهي مي باشد آياتي همچون: سوره آل عمران در آيه 61 علي جان پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است و سوره هود آيه 17 مرادازشاهد، حضرت علي ـ عليه السلام ـ است؛ سوره رعد آيه 43 مراد از من عنده علم الکتاب امير مومنان ـ عليه السلام ـ مي باشد؛ سوره سجده آيه 18 مراد از مومن حضرت علي ـ عليه السلام ـ است؛ در سوره واقعه آيات 10 و 11 و سوره توبه آيه 100 مراد از «سابقون» و «المقربون» امير مومنان مي باشد؛ و آياتي همچون: توبه / 19، تحريم / 4، حاقه / 12، بينه / 7، حج / 19، رعد / 7، مائده / 55 ، بقره / 207، اعراف / 44، مائده / 3، مائده / 67، مريم / 96 و... . که در کتاب هاي اهل سنت و شيعه تأکيد شده است که اين آيات در شأن و فضيلت اميرمومنان علي بن ابي طالب نازل گشته است. بنابراين شيعه در پا فشاري بر انديشه هاي ديني خود نيازي به استناد بر روايات تفرقه انگيز و بدون سند ونيز احساسات ندارد چرا که بر منصفان و انديشه وران که نگاهي به روايات شيعه و سني داشته باشند، اين حقيقت به اثبات مي رسد که حقانيت اميرمومنان علي ـ عليه السلام ـ روشن تر و فراتر از آن است که بخواهد آن را انکار نمايد. اما حديث مورد پرسش روايتي به اين مضمون نقل شده است که کميت بر امام صادق ـ عليه السلام ـ وارد شد و پرسيد:(( سرور من از شما درباره آن دو مرد مي پرسم؟)) امام فرمود:((اي کميت پسر زيد! در اسلام خوني ريخته نمي شود و کسب حرامي انجام نمي گيرد و کار خلاف عفتي رخ نمي دهد، مگر آنکه اين کارها بر عهده آن دو مرد است تا اينکه قائم ما قيام کند. و ما بني هاشم بزرگان و کودکان را امر مي کنيم که آن دو را سبّ کنند و از آن دو بيزاري جويند.)) سند حديث افرادي که سند اين روايت از طريق آنها به امام صادق ـ عليه السلام ـ رسيده است، عبارتند از: 1. نصر بن صباح؛ 2. اسحاق بن محمد البصري . 3. موسي بن بشار الوشاء؛ 4. داود بن نعمان. با نگاهي به کتاب هاي رجالي که از اين افراد توصيف کرده اند مي توان نتيجه گرفت که به سخن چنين افرادي نمي توان اعتنا نمود و اينک نگاهي به سخنان علماي راوي شناس درباره اين افراد: 1. نصر بن صباح: وي فردي بوده که غالي دانسته اند يعني کسي که هم در فضيلت اهل بيت عصمت و طهارت زياده روي کرده و مقام آن حضرات ـ عليهم السلام ـ را به مقام الوهيت و... مي رسانده و هم غاليان از سوي ديگر درباره مخالفان اهل بيت ـ عليهم السلام ـ تندروي مي کنند و اين امر سبب مي شود که گاهي روايتي را ساخته و به ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ نسبت مي دهند که در آن از مخالفان بد گفته اند و افرادي که نصر بن صباح را غالي دانسته اند عبارتند از: شيخ طوسي؛ علامه حلي؛ صاحب معالم، حسن بن زين الدين؛ سيد مهدي بحرالعلوم و... 2. اسحاق بن محمد البصري: دومين شخصيتي که در اين روايت آمده است باز فردي غير مطمئن، غالي، متهم، فاسد و... مي باشد. لذا شيخ طوسي مي گويد او متهم است. و در جاي ديگر مي گويد او غالي است. علامه حلي مي نويسد: اسحاق بن محمد فردي غالي و فاسد المذهب است. يعني علاوه بر اينکه در مقام اهل بيت ـ عليهم السلام ـ زياده روي مي کرده، از نظر مذهبي و عمل به شريعت اسلامي نيز فردي فاسد العقيده بود. ابن داوود و تفرشي نيز او را غالي دانسته اند. 3. موسي بن بشار الوشاء: در کتاب هاي رجالي نام وي آمده ولي نگفته اند که آدم مورد اطميناني بود يا نه. 4. داود بن نعمان: وي فردي ثقه بود. با توجه به اينکه دو نفر اول اين روايت افرادي بوده اند که غالي و فاسد بوده، لذا به اين روايت نمي توان استناد جست، هر چند راوي آخري فردي ثقه باشد و گاهي افراد دروغ گو که حديث مي ساختند، سعي مي کردند، حديث ساختگي خود را به افرادي موجه و مورد اطمينان نسبت دهند تا مردم عادي به راحتي آن را قبول کنند. لکن مضمون اين حديث و مفاد آن در روايات متعدد ديگري وارد شده است و لو اين که اين حديث صادر نشده باشد. البته صحت مفاد حديث به اين معنا نيست که در هر شرايطي، همه افراد بدون رعايت مصالح مسلمانان بر طبق آن عمل کنند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه