دیدگاه های مختلف درباره تبیان لکل شیئ بودن قرآن چیست؟

یکی از بحث های بسیار حساس که بین اندیشمندان اسلامی مطرح بوده و هست، موضوع جامعیت قرآن است. دانشمندان در این باره اظهار نظرهای مختلفی کرده اند: و در این باره چند نظریه وجود دارد: جامعیت مطلق قرآن، جامعیت نسبی، جامعیت مقایسه ای؛ که در بین این نظریات افراط و تفریط دیده می شود . به طور خلاصه این که، جامعیت در لغت به معنى (فراگیرى، وضع یا کیفیت جامع بودن)[1] و در برخى دیگر از منابع به معنى «شمول و فراگیرى» آمده است. [2] اما در اصطلاح: برخى در تعریف جامعیت گفته اند: منظور از جامعیت این است که در آن از هیچ نکته و مسأله اى غفلت نشده است و همه چیز را در خود دارد و وقتى جامعیت قرآن مى گوئیم مرادمان این است که هر آنچه مورد نیاز انسان است در قرآن هست چه نیازهاى دینى انسان و چه نیازهایى که وصف دینى ندارند. [3] عده اى دیگر در تعریف جامعیت گفته اند: منظور از جامعیت جامع بودن در حوزه مسؤولیت دین است؛ یعنى آنچه را دین موظف به بیان آن بوده است را قرآن بیان کرده است. بنابراین مرادمان از جامعیت بیان امور غیر مرتبط با حوزه مسؤولیت دین نیست تا کسى انتظار بیان علوم و فنون مختلف را از قرآن داشته باشد . [4] بعضى از صاحب نظران نیز معتقدند: جامعیت قرآن به این معنى است که هر آنچه از متون وحیانى دیگر ناب و خالص بوده است و باقى بوده تا زمان بعثت نبى اسلام و یا تحریف شده است و در زمان وحى محمدى(صلى الله علیه وآله) نبوده است، در این متن وجود دارد، به بیان دیگر قرآن جامع معارف وحیانى است که در دیگر متون دینى بوده است.[5] نتیجه آنکه جامعیت در اصطلاح به معنى فراگیرى و شمول است، حال این شمول چه در عرصه آموزه هاى دینى باشد و چه توسعه داشته باشد و امور غیر دینى را نیز شامل بشود. پی نوشت ها: [1] . فرهنگ فارسى امروز، غلامحسین صدرى افشار و ،ج1،ص 390. [2] . فرهنگ بزرگ جامع نوین (عربى بفارسى)،ترجمه المنجد، مترجم احمد سیّاح . [3] . الإتقان فى علوم القرآن، ترجمه، ج 2، ص 393; بینات، ش 10، ص 25. 4 . فقه پژوهى قرآن، سید محمد على ایازى، ص 201. [5] . ابن عربى، فصوص الحکم، ذیل روایت اوتیت جوامع الکلم «اى جمیع الحقایق و المعارف. جهت اطلاع بیشتر از محورها، مسائل و ادله دیدگاهها ر. ک: http://www.isqa.ir/LectureBodyDesc.asp?ProdID=317 http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,5428?PHPSESSID=dea08465e24190dcde5bc6d0251a7ed2 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه