آیا حدیث قدسی کُنتُ کَنزاً مَخفیّاً. فَأحبَبتُ أن اُعرَف. فَخَلَقتُ الخَلقَ لِکَی اُعرَف صحت دارد یا خیر؟

در پاسخ چند نکته قابل توجه است : 1- این عبارت دربرخی کتب مانند بحار الانوار، ج 84 ، ص 199، با عبارت روی یعنی روایت شده آمده است و مرحوم فیض کاشانی در کلمات مکنونه ، ص 33 آن را بیان کرده است ودر مجموع شاید تمایل بیشتر علما به حدیث نبودن آن باشد . 2-این عبارت از نظر متنی بیشترتوجه است تا از نظر سندی. 3- مفاد و محتوای عبادت فوق کاملا هماهنگ با اصول و تعالیم دین و مورد تایید و تاکید آن است . 4- محور مورد تاکید در این عبارت این است که خداوند توسط موجودات و مخلوقات دارای ظهور و تجلی است و بدون مظهر ظهور و تجلی ندارد . به عبارت دیگر بر این نکته تکیه دارد که خداوند در کنار نیست و خدای کنار وجود ندارد بلکه خداوند با موجودات و همراه آنها است و ظهور و تجلی او نیز از طریق همین موجودات است و اگر خداوند مخلوقی نداشت و موجودات را خلق نمی کرد همواره ناشناخته باقی می ماند و اوصاف و اسما و صفات او شناخته نمی شد . پس خداوند که گوهری بی بدیل و ارزشمند و مخفی و پنهان بود می خواست که جلوه کند و خود را بنماید و خود را بشناسد و به همین خاطر خلق را آفرید و موجودات را به وجود اورد تا از طریق آنها ظهور و بروز یابد و تجلی کند و به این وسیله شناخته گردد . 5-به بیانی دیگر این حدیث می گوید:من در ذات خود اقتضای ظهور داشتم پس ذات من برای ذاتم ظهور یافت تا در مقام واحدیّت هم عالم به خویش باشم هم معلوم خویش.امّا این اقتضاء از کی بوده؟ روشن است که از ازل؛ چون در غیر این صورت حدوث درذات باری لازم می آید. پس او از ازل اقتضای ظهور داشت و از ازل نیز مظاهر داشت؛ لکن ذات در رتبه ، مقدّم بر ظهور ذات است. پس ذات قدیم است و ظهور ذات برای ذات، حادث بالحقّ. لذا منافاتی بین رآی حکیم و مفادّ این حدیث نیست.توجّه شود که خلق نه خارج از خداست نه داخل خدا و نه جزء او و نه عین او. چون او را نه خارج است نه داخل و نه جزء. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه