معمولاً اوصاف خداوند را به دو بخش تقسیم مى کنند: صفات ذات و صفات فعل.صفات ذات را به دو بخش تقسیم کرده اند: صفات جمال و صفات جلال.منظور از صفات جمال، صفاتى است که براى خداوند ثابت است (صفات ثبوتیه نیز مى گویند) مانند: علم، قدرت و ازلیت، ابدیت و منظور از صفات جلال، صفاتى است که از خداوند نفى مى شود مانند: جهل، عجز، جسمانیت و... و به این صفات، صفات سلبیه نیز گفته مى شود.منظور از صفات فعل، صفاتى است که به افعال خداوند بستگى دارد، یعنى قبل از آن که آن فعل از او صادر شود آن وصف بر او اطلاق نمى گردد و بعد از صدور آن فعل توصیف به آن وصف مى شود مانند خالق، رازق، محیى، ممیت.

معمولاً اوصاف خداوند را به دو بخش تقسیم مى کنند: صفات ذات و صفات فعل.صفات ذات را به دو بخش تقسیم کرده اند: صفات جمال و صفات جلال.منظور از صفات جمال، صفاتى است که براى خداوند ثابت است (صفات ثبوتیه نیز مى گویند) مانند: علم، قدرت و ازلیت، ابدیت و منظور از صفات جلال، صفاتى است که از خداوند نفى مى شود مانند: جهل، عجز، جسمانیت و... و به این صفات، صفات سلبیه نیز گفته مى شود.منظور از صفات فعل، صفاتى است که به افعال خداوند بستگى دارد، یعنى قبل از آن که آن فعل از او صادر شود آن وصف بر او اطلاق نمى گردد و بعد از صدور آن فعل توصیف به آن وصف مى شود مانند خالق، رازق، محیى، ممیت. تا خلقت و آفرینشی از خداوند صادر نگردد او را نمی توان به صفت خالق متصف ساخت و همچنین است در مورد سایر صفات فعلی خداوند. در واقع ، انسان با نظر به مقام فعل و عمل خداوند صفاتی را انتزاع می کند و به خداوند نسبت می دهد بر خلاف صفات ذاتی که تنها ذات خداوند برای درک چنین صفاتی کافی است. به هر حال ، تمام دانشمندان اسلامی متفقند بر اینکه: صفات افعال چیزی غیر از ذات و زاید بر آن می باشد. . چند مورد از صفات خداى سبحان که در خارج است و حاکى از ذات و فعل ذات بارى تعالى است، اشاره مى شود.- 1خالق و رازق بودن خداوند. مسلما این صفت، قبل از آن که مخلوقى را بیافریند و روزى دهد، بر او اطلاق نمى شد؛ یعنى، وصف خالق و رازق در بیرون قبل از خلق صادق نبود. این بدین معنا نیست که قدرت بر خلقت و روزى دادن نبود. قدرت موجود بود اما صدق این اوصاف بعد از خلق است. به هر روی اصل وجود جهان دلیل بر صفت خالقیت خداست.-2فاطر، بارى، فالق، تواب، کریم، حمید، رحمن، رحیم و سایر اوصاف.توضیحی درباره نحوه انتزاع صفات فعلیهاگر صفات فعلیه به لحاظ منشأ ذاتی آنها در نظر بگیریم بازگشت آنها به صافت ذاتیه است مانند اینکه خالق یعنی کسیکه قدرت بر آفرینش دارد را در نظر بگیریم بنابراین ویژگی صفات فعلیه اینست که قوام این صفات به «اضافه» و لحاظ رابطه بین خدا و خالق است و صفات اضافه ی نیز می‌گویند. و در واقع تمام صفات فعلی خداوند به صفات ذاتی او باز می گردد. او خالق است یعنی قدرت بر آفریدن دارد و قدرتقدرتمند را آنگاه انسان در می یابد که جلوه ای از آن را ببیند. در واقع صفات فعل الهی ، نگریستن به ذات خدا از منظر انسان است. چون ما او را از پایین به نظاره بنشینیم او را لایق صفاتی می بینیم که اعمال و کارهای او به ما نشان می دهد.براى آگاهى بیشتر ر.ک:- 1الهیات، جعفر سبحانى، ج 12 - پیام قرآن، مکارم شیرازى، ج 4- 3 شناخت صفات خدا، جعفر سبحانى4- آموزش کلام اسلامى، محمد سعیدى مهر، ج 1 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه