فلسفه سجده نماز چیست؟

سجده، نشان تذلّل و خاکساری در برابر خداوند و عالی ترین درجه عبودیت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستی می کند « و للّه یسجد ما فی السموات و الارض»، (نحل، 49) سجده بهترین حالتی است که انسان به خدا نزدیک می شود. سجده , رمز دوران های چهارگانه زندگی انسان است . علی (ع ) می فرماید: سجده اول , یعنی این که از خاکم , سر برداشتن رمز زندگی دنیایی است . سجده دوم , رمز مردن و به خاک خفتن است , سربرداشتن , رمز محشور شدن است , (بحار, ج 82, ص 139) و این مضمون این آیه است که : شما را از خاک آفریدیم و به خاک بر می گردانیم و بار دیگر از خاک , بیرونتان می آوریم (طه , 55. سجده نشان عبودیت است )), (همان , ص 174 و 175) مردی به رسول خدا(ص) عرض کرد دعا کنید که خدا مرا به بهشت برد. حضرت فرمود: «أَعِنّی بِکَثرة السُجود؛ من دعا میکنم. لیکن تو مرا با سجده های زیاد و طولانی کمک کن تا دعای من مستجاب شود». . امام صادق(ع) فرمودند: «عَلیک بِطول السُجود فَإِنَّ ذلک مِن سُنَن الأَوّابین»سجده ها راطولانی کنید زیرا سجده های زیاد ازروش های ناله کننده گان است. (بحار 85/162) هنگام سجده زود سر از خاک برندارید. نمازهای عمومی را به طور معمول بخوانید؛ امّا در حالات خاصه خود، زود سر از سجده برندارید. چون این دشمن درونی، انسان را آرام نمی گذارد؛ تا آخرین لحظه می کوشد انسان را فریب دهد. لذا بهترین فرصت در حال نماز، حال سجده است که امام صادق(ع) فرمودند: «إِنَّ أَقْرب ما یَکون العَبْد مِن الرَب عزّ و جلّ و هو ساجد باکَ (کافی2/483) نزدیکترین حالت بنده به خدا وقتی است که در حال سجده باشد و گریه کند». انسان هر چه به خاک نزدیک شود به خدا نزدیکتر میشود. رسول خدا(ص) در ضمن خطبه شعبانیه فرمود: «ظُهروکم ثَقیله مِنْ أوْزارکم فَخَفِّفوا عَنها بِطول سُجُودکم»؛ (بحار93/357)« پُشتهای شما از بار گناه سنگین شده است. آنها را با سجده های طولانی سبک کنید». ملاحظه می کنید که اثر سجده تا چه حد است؟ گاهی برای انسان مقدور نیست در نمازهای واجب، سجده های طولانی داشته باشد؛ اما اصل سجده کردن چه در نماز و چه غیر نماز امری مطلوب و اثربخش است. هرگاه انسان از شرّ «خود» رهایی یافت دیگر چیزی او را نمی رنجاند. (آیة الله جوادی آملی، حکمت عبادات به نقل از سایت تبیان) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه