نقش رسانه ها در مشارکت مردم در انتخابات چیست؟

اگر بخواهیم درباره رسانه و انتخابات و تاثیر آن کنکاشی صورت پذیرد ،بایسته است نیم نگاهی به جامعه ،ساختار آن با رهیافت رسانه داشته باشم .در جامعه سنتی و قدیم افکار افراد جامعه وابسته به خانواده بوده و افکار و عقاید سنتی از پدر خانواده یا بزرگ آن جمع به افراد مجموعه منتقل می شود .لکن در جامعه فعلی با ورود جامعه بیرونی به درون افکار و ایده جامعه سنتی ،افکار و عقاید جامعه سنتی در مقابل جامعه جدید رنگ باخته و یا در مواردی همانند دوقطب رودرروی همدیگر قرار می گیرند و در این میان مفاهیم و واژهای جدیدالورود و جدید هم به نوعی دیگر به دخالت بیش از حد تاثیر داشت. مفاهیمی چون آزادی،دموکراسی،تفکر و منطقدر واقع می توان تغییر و تحولات صورت گرفته در طرز تفکر جامعه و یا همان افکار عمومی جامعه را،مرهون اقدامات و عملکرد رسانه،که ناشی از یافتن نقطه ضعف جامعه و افراد آن می باشد دانست . رسانه با ارسال پیام نقاط ضعف افراد جامعه را شناسایی، و آن را در راستای مقاصد خود بارور و تقویت نموده و افکار عمومی را به تحرک وا داشته است .به بیان کوتاه این وسایل و محرک های ارتباطات اجتماعی که ما به ساده از کنار آن می گذریم ، در بسیاری جنبه های فعالیتهای اجتماعی ما دخالت دارد به عنوان مثال در مورد همین تلویزیون تاثیر آن در رفتار انسانی از نگاه برخی اندیشمندان غربی همچون آنتونی گیدنز اذعان دارند که : تحقیقات وسیعی به منظور ارزیابی اثرات برنامه های تلویزیونی انجام شده است . بیشتر پژوهشها درباره تاثیر تلویزیون به کودکان مربوط بوده است . که اگر زمانی را که انها صرف تماشای تلویزیون می کنند و پیامدهای احتمالی آن را از نظر اجتماعی شدن در نظر بگیریم ، به خوبی قابل درک است . سه موضوعی که به طور معمول بیشتر از همه مورد بررسی قرار می گیر تاثیر تلویزیون بر گرایش جرم و خشونت ، اثرات پخش اخبار و نقش تلویزیون در زندگی سیاسی است . در واقع تلویزیون به عنوان ابزاری زمینه ساز نگرشهای اجتماعیمی باشد که نفوذش به عنوان یک وسیله فرهنگی نمی تواند چنان که باید بر حسب محتوای برنامه های ارائه شده ارزیابی گردد . تلویزیون به فراهم ساختن چارچوبهای تجربه ، نگرشهای کلی فرهنگی ، که در درون آن افراد در جوامع امروزی اطلاعات را تفسیر کرده و سازمان می دهد کمک می کند . تلویزیون در گسترش شکلهای غیرمستقیم ارتباط در عصر حاضر به همان اندازه کتاب یا مجلات و روزنامه ها مهم است . تلویزیون شیوه هایی را که افراد زندگی اجتماعی ، را تفسیر کرده و نسبت به ان واکنش نشان می دهند با کمک به نظم دادن تجربه ما از زندگی اجتماعی ، قالب برنامه ریزی می کند. فرضهایی که در پس خصلت کلی تولید و پخش تلویزیونی قرار دارند شاید از هرگونه برنامه خاصی که نشان داده می شود مهمتر باشند . وسایل امروزی ارتباط همگانی نیز به همان اندازه در زندگی ما اهمیت اساسی برخوردارند ، و علاوه بر فراهم ساختن بسیاری از خدمات اطلاعاتی لازم ، امکاناتی برای خود _ روشنگری و سرگرمی عرضه می کنند . با وجود این وسایل ارتباط همگانی در مجموع به انعکاس شیوه نگرش گروههای مسلط در جامعه گرایش دارند . این امر اساسا به علت سانسور مستقیم سیاسی نیست ، بلکه از این واقعیت ناشی می شود که مالکیت تلویزیون ، روزنامه ها ، بانکهای اطلاعتی و غیره در دست افراد نسبتا معدودی متمرکز گردیده است . چه کسانی باید وسایل ارتباط جمعی را کنترل کنند ؟ قشرهای محروم تر چه تعدادی بکنند تا صدایشان شنیده شود ؟ اینها مسائل پیچیده و دشواری هستند ، که با در نظر گرفتن سلطه تعداد معدودی از کشورهای بر ارتباطات جهانی ، اکنون بعدب بین المللی یافته اند . (گیدنز ، آنتونی / جامعه شناسی / منوچهر صبوری / نشر نی )در تاثیر رسانه درا نتخابات ،اندیشمندان سه عامل اساسی در شکل‌گیری انتخابات را بیان می دارند:رأی دهندگان، نامزدهای انتخاباتی و کسانی که مسئولیت برگزاری انتخابات را دارند سه ضلع مثلث انتخابات را تشکیل می‌دهند. اما عنصر دیگری تحت عنوان رسانه وارد این جریان می شود که می‌تواند روی هر یک از عناصر سه گانه این مثلث تأثیرگذار باشد. بنابراین رسانه‌ها می‌توانند به عنوان یک عامل قدرتمند در قبل از انتخابات به هنگام انتخابات و پس از انتخابات وارد عمل شده و با درج اخبار، گزارش‌‌ها، عکس‌ها و انتقادات به جریان سازی‌های سیاسی کمک کند.جدای از این که باید اذعان داشت که ؛انتخابات یک امر سیاسی است و به نظر می‌رسد ما نیاز به یک تغییر فضا داریم. رسانه‌ها با ورود به این حوزه می‌تواند مردم را قانع کند که انتخابات می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در برآورده ساختن انتظارات آنان داشته باشد. ومهمتر این که انتخابات را نماد مقبولیت نظام سیاسی در کشورهای می باشد زیرا که دموکراسی یا به عبارتی دیگر یعنی حضور اکثریت مردم در انتخابات. مقبولیت هر نظام سیاسی بستگی به آمار و درصد مشارکت کنندگان در انتخابات دارد. زیرا آمار بالای رأی دهندگان نشان دهنده مقبولیت بالای نظام سیاسی و حکومت‌هاست .لازم به یادآوری است که رسانه در جمهوری اسلامی نه آن گونه که گیدنز و یا سایر جامعه شناسان می پندارند ماهیتی اجتماعی و فردی بوده و مولفه و معیاری از آموزه های دینی را در آن نمی توان یافت به بیان گویاتر در جمهوری اسلامی این رسانه دارای باید و نباید های حقوقی ،اخلاقی و دینی است لذا قانون گذار بر این اساس معیار و ضوابطی برای رسانه در دوره انتخابات لحاظ نموده است ،موازینی چون:¯ احترام، رعایت و پایبندی به قوانین و مقررات.¯ اهتمام به آموزش، رشد و آگاهی عمومی در زمینه انتخابات و تشویق مردم به مشارکت حداکثری در انتخابات.¯ ترویج اصول و ارزش های اخلاقی انتخابات.¯ انتشار اخبار و رویدادهای صادقانه، وحدت بخش و امیدوار کننده در عرصه انتخابات.¯ فراهم سازی برابر و بدون تبعیض تبلیغات تمامی نامزدها و گروههای سیاسی با رعایت اصول مبتنی بر قوانین و مقررات انتخاباتی.¯ حفظ بی طرفی کامل نسبت به داوطلبان و گروههای سیاسی در جریان انتشار اخبار انتخاباتی.¯ پرهیز از هر گونه جوسازی، شایعه افکنی و تهمت نسبت به دست اندرکاران برگزاری انتخابات، داوطلبان و گروههای سیاسی.¯ احترام به ارزش ها و دست آوردهای انقلاب و نظام اسلامی و اجتناب از انتشار مطالب موهن به افراد حقیقی و حقوقی.¯ پرهیز از انتشار هر گونه اخباری که سبب تحریک تعصبات قومی، مذهبی، صنفی، گروهی یا محلی گردد.¯ اعتماد به گزارشات و آمار مجریان و دست اندرکاران برگزاری انتخابات و پرهیز از هر گونه استناد به گزارش ها و القائات بیگانگان و معاندان نظام اسلامی.¯ صیانت از منافع ملی و حفظ وفاق سیاسی و اجتماعی در جامعه بواسطه انتشار اخبار صحیح انتخاباتی.¯ تلاش در جهت نشر و ترویج آموزه هایی که سبب ارتقاء و تعالی فرهنگ سیاسی جامعه گردد.¯ رعایت اصول صداقت، تعهد و قانون محوری در انتشار مطالب و اخبار انتخاباتی. (سایت ستاد انتخابات کشور)به نظر می آید ضروت دارد رسانه ضمن افزایش آگاهی های سیاسی جامعه و ایجاد انگیزه برای ارتقاء سطح مشارکت سیاسی، در برجسته‌سازی و پرداختن به تفاوت‌ها و نقاط بارز نامزدهای انتخاباتی مبادرت ورزد ،یکی از راهکارهای مهمی که می‌تواند مخاطب را در شناخت نامزدهای انتخاباتی کمک کند. رسانه‌ها باید در دوران تبلیغاتی نمایندگان ، این تضادها و اختلاف‌ها را مطرح کند. پرداختن به مناظره‌ها و دیدگاه‌ها باید با نگاه اخلاقی و قانونی صورت گیرد و از این ضوابط خارج نشود. رسانه‌ها باید مسائل سیاسی انتخاباتی را اولویت‌بندی کند.پرهیز از کوچک نمایی و بزرگ نمایی دردوران انتخابات، رسانه‌ها می‌توانند تحرک و پویایی را در فضای انتخاباتی گسترش دهند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه