آیه هایی که خداوند به انسان گفته است به طبیعت نگاه کن چیست؟

طبیعت به عنوان مخلوق و آفریده حضرت باری تعالی در قرآن بسیار مطرح شده است. در بیش از 750 آیه به پدیده‌های طبیعی اشاره شده و آنها را نشانه‌های خداوند معرفی کرده است.و معرف و بیان کننده عظمت و قدرت خداوند است. اسلوب قرآن در توصیف طبیعت و اعجاز علمی قرآن در بیان مسایل طبیعی باعث می‌شود که اندیشمندان و صاحبان علم را به حیرت و شگفتی وادارد و سر تعظیم و تسلیم در برابر قدرت لایتناهی او فرود آورند. حال باید پرسید که علت بیان طبیعت در قرآن چیست و چه اهدافی را دربرمی‌گیرد؟ یکی از این اهداف این است که قرآن با بیان زیبائیهای موجود در طبیعت و حضور شگفتیها در بطن طبیعت می‌خواهد از اینان به عنوان مظاهر خلقت خدا یاد کند تا شاید کافران به خود آیند و به توحید اقرار نمایند، ودراین آیات الهی طبیعت تفکر و تدبر و تعقل کنند.وهمچنین یکی دیگر از اهداف قرآن در بیان طبیعت و پدیده‌های آن این است که مردم را به این پدیده‌ها آگاه سازد و چراغی ‌باشد تا راه تحقیق و پژوهش را برای آنان میسر نماید تا مردم بتوانند از این اشارات کوتاه قرآن درباره طبیعت بهره بگیرند. و بتوانند درباره این پدیده‌ها به تحقیق و علم آموزی بپردازند به این خاطر از پدیده‌های طبیعی مثل -آب، زندگی دوباره طبیعت، طبقات آسمانها، زمین و ویژگیهای آن، رنگها- یاد می‌کند تا انسانها بتوانند با نگاه حکیمانه به این پدیده‌ها راه علم را پیش بگیرند و درباره ماهیت این پدیده‌ها فکر و تأمل نمایند. در قرآن بیش از 450 آیه درباره زمین وجوددارد و در این آیات امتیازات و امکانات زمین قبل از باران و پس از نزول باران بیان شده تا خصوصیات زمین را نسبت به سایر کرات بیان دارد. یا وجود رنگها در قرآن و توصیف رنگها در قرآن انسان را به تحقیق و تفکر وادار می‌کند که علت پیدایش رنگها چیست؟ و چرا قرآن درباره رنگ زرد می‌گوید برای بینندگان و تماشاگران تولید شادی و مسرت می‌کند -انه یقول انها بقره صفراء فاقع لونها تسر الناظرین. خدا می‌فرماید گاو زرد زرینی می‌باشد که رنگ آن بینندگان را فرح‌بخش است/بقره.69بعضی ازاین آیات طبیعت عبارتنداز1-فَانظُرْ إِلَی‌َّءَاثَـَرِ رَحْمَت‌ِ اللَّه‌ِ کَیْف‌َ یُحْی‌ِ الاْ رْض‌َ بَعْدَ مَوْتِهَآ إِن‌َّ ذَ َلِکَ لَمُحْی‌ِ الْمَوْتَی‌َ وَ هُوَ عَلَی‌َ کُل‌ِّ شَی‌ْءٍ قَدِیرٌ ؛ پس به آثار رحمت خدا بنگر که چگونه زمین را پس از مرگش زنده می‌گرداند. در حقیقت‌، هم اوست که قطعاً زنده کنندة مردگان است و اوست که بر هر چیزی تواناست‌ .روم‌/ 502- قُلِ انْظُرُوا ما ذا فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما تُغْنِی الْآیاتُ وَ النُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لا یُؤْمِنُونَ صافات101و بگو: (به دیده ى عبرت) بنگرید که در آسمان ها و زمین چیست؟ امّا نشانه ها و هشدارها براى کسانى که ایمان نمى آورند سودى ندارد پس آیا 3- فَلْیَنظُرِالْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبًّا , ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا ,فَأَنبَتْنَا فِیهَا حَبًّا, وَعِنَبًا وَقَضْبًا, وَزَیْتُونًا وَنَخْلًا, وَحَدَائِقَ غُلْبًا,وَفَاکِهَةً وَأَبًّا؛ پس انسان باید به خوراک خود بنگردکه ما آب را به صورت بارشى فرو ریختیم, آنگاه زمین را باشکافتنى -لازم شکافتیم, پس در آن دانه رویانیدیم,وانگوروسبزى, و زیتون و درخت خرما, و باغ هاى انبوه, و میوه و چراگاه عبس/ 24 تا 314-أَوْ کَالَّذی مَرَّ عَلى قَرْیَةٍ وَ هِیَ خاوِیَةٌ عَلى عُرُوشِها قالَ أَنَّى یُحْیی هذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِها فَأَماتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قالَ کَمْ لَبِثْتَ قالَ لَبِثْتُ یَوْماً أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عامٍ فَانْظُرْ إِلى طَعامِکَ وَ شَرابِکَ لَمْ یَتَسَنَّهْ وَ انْظُرْ إِلى حِمارِکَ وَ لِنَجْعَلَکَ آیَةً لِلنَّاسِ وَ انْظُرْ 5-إِلَى الْعِظامِ کَیْفَ نُنْشِزُها ثُمَّ نَکْسُوها لَحْماً فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ قالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ بقره/2596- وَ أَمْطَرْنا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمینَ اعراف/84 و ما بارانى (از سنگ) بر آنان باراندیم. پس بنگر که سرانجام گنهکاران چه شد؟7-قلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبینَ انعام/11-اى پیامبر به آنان-بگو: در زمین بگردید، سپس بنگرید که سرنوشت تکذیب کنندگان چگونه شد؟8-وَ هُوَ الَّذی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجْنا بِهِ نَباتَ کُلِّ شَیْ ءٍ فَأَخْرَجْنا مِنْهُ خَضِراً نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَراکِباً وَ مِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِها قِنْوانٌ دانِیَةٌ وَ جَنَّاتٍ مِنْ أَعْنابٍ وَ الزَّیْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُشْتَبِهاً وَ غَیْرَ مُتَشابِهٍ انْظُرُوا إِلى ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ یَنْعِهِ إِنَّ فی ذلِکُمْ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ انعام/99 و او کسى است که از آسمان، آبى نازل کرد، پس به وسیله ى آن، هر گونه گیاه برآوردیم و از آن سبزه ها خارج ساختیم. از آن (سبزه ها) دانه هاى برهم نشسته و چیده شده بیرون آوریم. و از شکوفه ى خرما خوشه هایى نزدیک بهم (پدید آوریم) و نیز باغ هایى از (انواع) انگورها و زیتون و انار (پرورش دهیم) که برخى شبیه به هم و برخى غیر متشابهند. به میوه ى آن، آنگاه که بار دهد و آنگاه که میوه مى رسد بنگرید. همانا در آن، نشانه هایى براى گروه با ایمان است.9- فَکَذَّبُوهُ فَنَجَّیْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ فِی الْفُلْکِ وَ جَعَلْناهُمْ خَلائِفَ وَ أَغْرَقْنَا الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُنْذَرینَ یونس/73پس او (نوح) را تکذیب کردند، آنگاه ما او و کسانى که در کشتى همراه او بودند را نجات دادیم و آنان را جانشینِ (در زمین) قرار دادیم و همه ى کسانى که آیات ما را تکذیب کردند، غرق ساختیم. پس بنگر که پایانِ کارِ هشدار داده شدگان چگونه بود-إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِمَا یَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن مَّاء فَأَحْیَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِیهَا مِن کُلِّ دَآبَّةٍ وَتَصْرِیفِ الرِّیَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخِّرِ بَیْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ؛ در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و شد شب و روز، و کشتی هائی که در دریا به سود مردم در حرکتند، و آبی که خداوند از آسمان نازل کرده، و با آن زمین را پس از مرگ زنده نموده و انواع جنبندگان را در آن گسترده و همچنین در تغییر مسیر بادها و ابرها ئی که در میان زمین و آسمان معلقند، نشانه هائی است از ذات پاک خدا و یگانگی او برای مردمی که عقل دارند و می اندیشند. بقره / ۱۶۴13- وَاللَّهُ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَحْیَیْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا کَذَلِکَ النُّشُورُ؛ و خدا همان کسى است که بادها را روانه مى کند پس –بادها- ابرى را برمى انگیزند و –ما- آن را به سوى سرزمینى مرده راندیم و آن زمین را بدان وسیله- پس از مرگش زندگى بخشیدیم رستاخیز -نیز- چنین است .سوره فاطر / 914-وَ اخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْیَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِیفِ الرِّیَاحِ آیَاتٌ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ ؛ و -نیز در- پیاپى آمدن شب و روز و آنچه خدا از روزى از آسمان فرود آورده و به –وسیله- آن زمین را پس از مرگش زنده گردانیده است و -همچنین در- گردش بادها -به هر سو- براى مردمى که مى اندیشند نشانه هایى است .جاثیه / 515-یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَیُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَکَذَلِکَ تُخْرَجُونَ؛ زنده را از مرده بیرون مى آورد و مرده را از زنده بیرون مى آورد و زمین را بعد از مرگش زنده مى سازد و بدین گونه-از گورها-بیرون آورده مى شوید » سوره روم /19>17- وَ ما ذَرَأَ لَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُخْتَلِفاً أَلْوانُهُ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ (13)و (همچنین) آنچه را در زمین با رنگ هاى گوناگون براى شما پدید آورد.البتّه در این آفریده ها براى پندگیران عبرت و نشانه اى روشن است. نحل،/ 1318-ُثمَّ کُلی مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُکی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلاً یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فیهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ سپس از همه میوه ها بخور، پس راههاى پروردگارت را خاضعانه طى کن. از شکم هاى آنها نوشیدنى رنگارنگ بیرون مى آید که در آن شفاى مردم است، البتّه در این (زندگى زنبور) براى کسانى که فکر مى کنند قطعاً عبرتى است.نحل19-هو الذى جعل الشمس ضیإ و القمر نورا و قدره منازل لتعلموا عدد السنین و الحساب. اوست که خورشید را روشنائى و ماه را نور قرار داد, و براى آن منزلگاههایى مقدر کرد تا عدد سالها و حساب[کارها] را بدانید خداوند این را جز به حق, نیافریده است.یونس/5 وَ أَلْقى فِی الْأَرْضِ رَواسِیَ أَنْ تَمیدَ بِکُمْ وَ أَنْهاراً وَ سُبُلاً لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ.وخداوند در زمین کوههایى استوار افکند تا زمین شما را نلرزاند و نهرهایى و راههایى (قرار داد) تا راه یابید. نحل،/1520-وَ أَوْحى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذی مِنَ الْجِبالِ بُیُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا یَعْرِشُونَ . وپروردگارت به زنبور عسل وحى (و الهام غریزى) کرد که از بعضى کوه ها و درختان و از دار بست هایى که مردم مى سازند خانه هایى بسازنحل/6821-لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ . اگر این قرآن را بر کوهى فرومی فرستادیم یقینا آن -کوه- را از بیم خدا فروتن –و- از هم پاشیده می دیدى و این مثلها را براى مردم می زنیم باشد که آنان بیندیشند.حشر/2122-وَ مِنْ آیاتِهِ یُریکُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ یُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَیُحْیی بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ روم، /24 و از نشانه هاى الهى آن است که برق – آسمان- را که مایه ى بیم و امید است به شما نشان مى دهد و از آسمان، آبى مى فرستد که زمین را بعد از مردنش زنده مى کند، همانا در این امر براى گروهى که مى اندیشند نشانه هایى قطعى است.23- یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّیْتُونَ وَ النَّخیلَ وَ الْأَعْنابَ وَ مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ .خداوند به وسیله آن آب براى شما کشتزار و زیتون و درختان خرما و انگور واز هر نوع میوه اى مى رویاند. همانا در این امر براى آنان که مى اندیشند نشانه اى روشن است. نحل، / 1124-وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ -وخداوند شب و روز و خورشید و ماه را در خدمت و بهره دهى شما قرار داد و ستارگان به فرمان او تسخیر شده اند البتّه در این امر براى گروهى که تعقّل مى کنند نشانه هایى قطعى -از عظمت وقدرت وحکمت و رأفت- اوست نحل، آیه12 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه