آيا با انجام واجبات و مستحبات و ترک محرمات و گناهان و تهذيب نفس می توان به مراتب و کمالات بالاي عرفاني و معنوي رسید؟

تزکيه و تهذيب نفس و توجه داشتن به معنويات، آرزوي هر انسان مؤمن و خدا جوست. خداوند همه را پاک خلق مي کند. در نهاد هر کس، خدا خواهي و خدا جويي وجود دارد. هر کس اين نهاد خدادادي را حفظ کند و در راه به کمال رساندن و شکوفايي آن تلاش کند، به مقامات معنوي و عرفاني نايل مي گردد. ولي نکته قابل توجه در اين مورد آن است که شرط رسيدن به مقامات معنوي و عرفاني، معرفت صحيح از دين و شناخت از امورات ديني است؛ شیاطین با القائات خود در مسير راه الهي و رسيدن به کمال، مانع ایجاد کرده و از راه هاي مختلف و گوناگون مي خواهند تا مانع از رسيدن به آن گردد. لذا هر کسي در اين راه قدم بر مي دارد، بايد با سلاح معرفت و شناخت از دين همراه بوده و توان دفاع از هر گونه انحرافات فکري و اعتقادي و يا القائات نادرست را داشته باشد. با اين وصف، هر اندازه معرفت انسان از دين بيشتر باشد، موفقيت او در اين راه زيادتر بوده و پايبندي او از شريعت کامل تر مي باشد. در حقيقت، کمالات معنوي و عرفاني، تسليم محض بودن به خدا و امورات ديني است؛ امّا از آن طرف، به هر اندازه معرفت انسان به خدا کمتر باشد، بي توجهي او به خدا بيشتر بوده و تسليم بودن او به امورات ديني و شرعي کمتر است، در عين حال آسيب پذيري از القائات انحرافي، زيادتر خواهد بود. پس، اين راه براي همه باز است. هر کس به اندازه توان، ذوق و معرفت خود مي تواند از آن بهره گيرد، و قدم در راه تزکيه و تهذيب نفس و رسيدن به مقامات معنوي و عرفاني بگذارد. خصوصا انجام واجبات، به ويژه نماز واجب برکاتي دارد که حقيقتاً وسيله عروج انسان به سوي خدا شده و او را از دنياي پر آشوب به سوي کمال و اطمينان قلبي عروج مي دهد. بزرگان اخلاقي، سفارش بر آن دارد که هيچ گاه نماز اول وقت فراموش نشود، برکاتي که در آن وجود دارد، در هيچ عملي وجود ندارد. بنابراين سفره ضيافت الهي به روي همه باز استسفره اي گسترده و پر نعمت که همان عنايات الهي است. روي اين اساس، برماست که با آمادگي و شناخت از آن، بر آن سفره نشسته و از آن بهره بگيريم. چنان که قرآن کريم مي فرمايند: أَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا... . خداوند از آسمان آب را نازل کرد که هر جويباري به اندازه توان و ظرفيت خود از آن، آب برخود جاري کرد. معارف الهي همانند باران رحمت بر هر کسي سرازير است، و اين انسان است که باید بداند چگونه از آن در جهت تزکيه نفس و تقرّب به خداوند استفاده مي کند. نکته مهم در سیر و سلوک الی الله آنکه، طي اين راه بدون معلم و راهنما بسيار سخت است، به تعبير آيت الله حسن زاده آملي حفظه الله، «آرزوي کمال انساني و آرزوي رسيدن به مقامي از مقامات اولياي خداوند که خواسته هر انسان عاشق و کمال جو است؛ امّا رسيدن به اين مقامات والاي انساني، بدون معلم و استاد بسيار سخت است. طي اين راه استاد مي خواهد. معلم دل سوخته و معلم به کمال رسيده مي طلبد در اين گونه موارد، تنها مراجعه به کتاب و آيات قرآن خواندن مشکل را حل نمي کند. عالم رباني شدن، مقام اوليا را درک کردن، بيداري شب، ناله دل، آه سوزناک، نجواي خالصانه و يقين کامل لازم دارد از اين که خيلي ها در اين وادي گم شده و به دام نامناسبي افتاده، استاد رباني، اخلاص کافي و يقين دايمي نداشته اند.» پس، برای رسيدن به مقامات عالیه، داشتن استاد کامل، از شرط رسيدن به آن مقامات است. سفارش هاي اخلاقي نیز در اين زمينه و رعايت آنها مايه تکامل و تقرب به خداوند است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه