ایادرموردحدیثی که این مفهوم رادارد به نااهل نیکی نکنیم منظورازنااهل کیست?وباتوجه که مفهوم حدیثی دیگراین است که به نااهل نیکی کنیم حال تکلیف چیست ایانیکی به نااهل درهمه حال جایزاست?

همان گونه که نوشته اید در برخی روایات از جمله در سخن امام حسین علیه السلام این گونه امده است نیکی باید همچون باران باشد که فراگیر باشد و تنها مخصوص خوبان نباشد بلکه خوب و بد هر دو را شامل شود از سوی دیگر کلامی از امیر مومنان علیه السلام این گونه آمده است :وَ لَیْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِی غَیْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَیْرِ أَهْلِهِ مِنَ الْحَظِّ فِیمَا أَتَى إِلَّا مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ وَ ثَنَاءُ الْأَشْرَارِ وَ مَقَالَةُ الْجُهَّالَ مَا دَامَ مُنْعِماً عَلَیْهِمْ مَا أَجْوَدَ یَدَهُ وَ هُوَ عَنْ ذَاتِ اللَّهِ بِخَیْلٌ مواضع المعروف فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا فَلْیَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ وَ لْیُحْسِنْ مِنْهُ الضِّیَافَةَ وَ لْیَفُکَّ بِهِ الْأَسِیرَ وَ الْعَانِیَ وَ لْیُعْطِ مِنْهُ الْفَقِیرَ وَ الْغَارِمَ وَ لْیَصْبِرْ نَفْسَهُ عَلَى الْحُقُوقِ وَ النَّوَائِبِ ابْتِغَاءَ الثَّوَابِ فَإِنَّ فَوْزاً بِهَذِهِ الْخِصَالِ شَرَفُ مَکَارِمِ الدُّنْیَا وَ دَرْکُ فَضَائِلِ الْآخِرَةِ إِنْ شَاءَ اللَّه . براى کسى که نا بجا به ناکسان نیکى کند بهره اى جز ستایش فرومایگان ، تعریف سرکشان و اشرار، و سخنان جاهلان بد گفتار ندارد ، و اینها نیز تا هنگامى که به آنها بخشش مى کند ادامه دارد. دست سخاوتمندى ندارد آن کس که از بخشش در راه خدا بخل مى ورزد! آن کس که خدا او را مالى بخشید، پس «باید» به خویشاوندان خود بخشش نماید، و سفره مهمانى خوب بگستراند -، و اسیر آزاد کند، و رنجدیده را بنوازد، و مستمند را بهرمند کند، و قرض وامدار را بپردازد ، و براى درک ثواب الهى، در برابر پرداخت حقوق دیگران، و مشکلاتى که در این راه به او مى رسد شکیبا باشد ، زیرا به دست آوردن صفات یاد شده، موجب شرافت و بزرگى دنیا و درک فضائل سراى آخرت است «ان شاء الله».در جمع میان روایات به برخی از وجوه می توان اشاره کرد از جمله این که:الف: مقصود از روایات نهی از نیکی به نا اهل نهی از نیکی به آنان به صورت دایمی است و نه به صورت موردی.ب : احتمال دیگری که به نظر می رسد این است که نا اهلان دو دسته اند برخی که نیکی به آنها موجب بدتر شدن آنها و تقویتشان در بدی می شود در این صورت خوبی را باید از آنان دریغ داشت و و برخی دیگر که موجب برگشتن آنها و یا حد اقل تقویتشان نمی شود باید به آنان نیکی نمود.ج: در تزاحم نیکی به خوبان و نا اهلان خوبان مقدم هستند و این سزاورار نیست که انسان خوبی و خیرش را از خوبان دریغ کند و به سوی نا اهلان گسیل کند . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه