فلسفه وجودی نظام جمهوری اسلامی ایران چیست؟

فلسفه وجودی نظام جمهوری اسلامی به عنوان یک نظام کاملاً دینی و با خاستگاهی الهی ـ مردمی، حرکت در چارچوب اسلام , سعادت دنیوی و اخروی و تکامل حقیقی انسان می باشد. مقدمه قانون اساسی چنین بیان می دارد: چون هدف از حکومت، رشد دادن انسان در حرکت به سوى نظام الهى است (والى اللّه المصیر) تا زمینه بروز و شکوفایى استعدادها به منظور تجلّى ابعاد خداگونگى انسان فراهم آید (تخلقو باخلاق اللّه) و این جز در گرو مشارکت فعّال و گسترده تمامى عناصر اجتماع در روند تحوّل جامعه نمىتواند باشد.با توجه به تعالیم عالیه قرآن می توان گفت مهم ترین فلسفه و کارویژه های دولت دینی عبارت است از:الف. هدایت انسان ها به سوى پروردگار و بندگى او که تنها راه تکامل بشر است: « کسانى که چون در زمین به آنان قدرت دهیم، نماز برپا مى دارند و زکات مى دهند و به کارهاى پسندیده وامى دارند و از کارهاى ناپسند بازمى دارند، و فرجام همه کارها از آنِ خدا است».ب. استقرار توحید و خداپرستى در زمین و رهانیدن مردم از بندگى و فرمانبردارى غیر خدا: «وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّه رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ..»..ج. رشد و تعالى علمى، فرهنگى و تربیتى انسان ها و رهایى آنان از نادانى و جهل: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَه وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ».د. آزادسازى و رهایى توده هاى مردم و انسان هاى مستضعف از چنگال ظالمان و ستمگران و از زنجیرهاى اسارت و بردگى: «... وَ یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتِی کانَتْ عَلَیْهِمْ ..».هـ . برپایى جامعه نمونه و مدینه فاضله از راه اقامه قسط و عدل اسلامى: «لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ..»..و. اجراى کامل قوانین آسمانى اسلام با تمام ابعاد آن؛ اعم از قوانین اقتصادى، حقوقى، اجتماعى، سیاسى، نظامى و....همچنین در قانون اساسی می خوانیم :اصل دوم جمهورى اسلامى، نظامى است برپایه ایمان به:1 ـ خداى یکتا (لااله الااللّه) و اختصاص حاکمیت و تشریع به او و لزوم تسلیم در برابر امر او.2 ـ وحى الهى و نقش بنیادى آن در بیان قوانین.3 ـ معاد و نقش سازنده آن در سیر تکاملى انسان به سوى خدا.4 ـ عدل خدا در خلقت و تشریع.5 ـ امامت و رهبرى مستمر و نقش اساسى آن در تداوم انقلاب اسلام.6 ـ کرامت و ارزش والاى انسان و آزادى توأم با مسؤلیّت او در برابر خدا کهازراه:الف ـ اجتهاد مستمر فقهاى جامعالشرایط براساس کتاب و سنّت معصومین سلاماللّه علیهماجمعین.ب ـ استفاده از علوم و فنون و تجارب پیشرفته بشرى و تلاش در پیشبرد آنها.ج ـ نفى هرگونه ستمگرى و ستمکشى و سلطهگرى و سلطهپذیرى، قسط و عدل و استقلال سیاسى و اقتصادى و اجتماعى و فرهنگى و همبستگى ملّى را تأمین مىکند.اصل سوم دولت جمهورى اسلامى ایران موظّف است براى نیل به اهداف مذکور در اصل دوم، همه امکانات خود را براى امور زیر به کار برد: 1 ـ ایجاد محیط مساعد براى رشد فضایل اخلاقى براساس ایمان و تقوا و مبارزه با کلیه مظاهر فساد وتباهى.2 ـ بالا بردن سطح آگاهیهاى عمومى در همه زمینه ها بااستفاده صحیح از مطبوعات و رسانههاى گروهى و وسایل دیگر.3 ـ آموزش و پرورش و تربیت بدنى رایگان براى همه، در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالى.4 ـ تقویت روح بررسى و تتبّع و ابتکار در تمام زمینههاى علمى، فنى، فرهنگى واسلامى از طریق تأسیس مراکز تحقیق وتشویق محقّقان.5 ـ طرد کامل استعمار و جلوگیرى از نفوذ اجانب.6 ـ محو هرگونه استبداد و خودکامگى و انحصارطلبى.7 ـ تأمین آزادیهاى سیاسى و اجتماعى در حدود قانون.8 ـ مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى خویش.9 ـ رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه براى همه، در تمام زمینههاى مادى و معنوى.10 ـ ایجاد نظام ادارى صحیح و حذف تشکیلات غیرضرور.11 ـ تقویت کامل بنیه دفاع ملّى از طریق آموزش نظامى عمومى براى حفظ استقلال و تمامیت ارضى و نظام اسلامى کشور.12 ـ پىریزى اقتصاد صحیح و عادلانه برطبق ضوابط اسلامى جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینههاى تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه.13 ـ تأمین خودکفایى درعلوم و فنون و صنعت و کشاورزى وامور نظامى و مانند اینها.14 ـ تأمین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیّت قضائى عادلانه براى همه و تساوى عموم در برابر قانون.15 ـ توسعه و تحکیم برادرى اسلامى و تعاون عمومى بین همه مردم.16 ـ تنظیم سیاست خارجى کشور براساس معیارهاى اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بىدریغ از مستضعفان جهان. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه