در ایه ۳۱ سوره نساء منظور از گناهان بزرگی که از آنها نهی شده اید چیست؟ و دقیقا کدامین گناه ها مد نظر آیه هستند؟!« إِن تَجْتَنِبُوا کَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُم مُّدْخَلًا کَرِیمًا: ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔی کﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻬی ﻣی ﺷﻮیﺪ ﺩﻭﺭی کﻨیﺪ،ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ کﻮﭼکﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﻣﺤﻮ ﻣی کﻨیﻢ ، ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎیﮕﺎﻫیﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﻧیکﻮ ﻭﺍﺭﺩ ﻣی کﻨیﻢ »

این آیه با صراحت مى گوید: اگر گناهان کبیره اى که از آن نهى شده ترک کنید" سیئات" شما را مى پوشانیم و مى بخشیم و در جایگاه نیکویى شما را وارد مى کنیم".از این تعبیر استفاده مى شود که گناهان بردو دسته اند، دسته اى که قرآن نام آنها را" کبیره" و دسته اى که نام آنها را" سیئة" گذاشته است، و در آیه 32 سوره نجم به جاى" سیئة" تعبیر به" لمم" نموده است، و در آیه 49 سوره کهف در برابر کبیره،" صغیره" را ذکر فرموده است آنجا که مى گوید: لا یُغادِرُصَغِیرَةً وَ لا کَبِیرَةً إِلَّا أَحْصاها ( این نامه عمل هیچ گناه کوچک و بزرگى را فرو- گذار نکرده مگر اینکه به شماره در آورده است).ازاین تعبیرات بروشنى ثابت مى شود که گناهان بر دو دسته مشخص تقسیم مى شوند که گاهى از آن دو به" کبیره" و" صغیره" و گاهى" کبیره" و" سیئه" و گاهى" کبیره" و" لمم" تعبیر مى شود.اکنون باید دید که ضابطه و میزان در تعیین صغیره و کبیره چیست؟بعضى مى گویند: این دو از امور نسبى هستند، یعنى به هنگام مقایسه- کردن دو گناه به یکدیگر آن یک که اهمیتش بیشتر است کبیره و آنکه کمتر است صغیره مى باشد، و بنا بر این هر گناهى نسبت به گناه بزرگتر، صغیره، و نسبت به- گناه کوچکتر، کبیره است . ولى روشن است که این معنى به هیچ وجه با آیه فوق نمى سازد زیرا آیه فوق این دو دسته را از یکدیگر جدا کرده و در برابر هم قرار داده است و پرهیز از یکى را موجب بخشودگى دیگرى مى شمارد (دقت کنید).ولى اگر به معنى لغوى" کبیره" بازگردیم، کبیره هر گناهى است که از نظر اسلام بزرگ و پر اهمیت است، و نشانه اهمیت آن مى تواند این باشد که در قرآن مجید، تنها به نهى از آن قناعت نشده، بلکه به دنبال آن تهدید به عذاب دوزخ گردیده است، مانند قتل نفس ، زنا ، رباخوارى و امثال آنها، و لذا در روایات اهل بیت (ع) مى خوانیم: الکبائر اللتى اوجب اللَّه عز و جل علیها النار:" گناهان کبیره گناهانى است که خداوند مجازات آتش براى آنها مقرر داشته است" مضمون این حدیث از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) و امام على بن موسى الرضا (ع) نقل شده است.و بنا بر این بدست آوردن گناهان کبیره و شناخت آنها با توجه به ضابطه فوق کار آسانى است، و اگر ملاحظه مى کنیم، در پاره اى از روایات تعداد کبائر، هفت و در بعضى بیست و در بعضى هفتاد، ذکر شده منافات با آنچه در بالا گفته شد ندارد، زیرا در حقیقت بعضى از این روایات اشاره به گناهان کبیره درجه اول و بعضى به- گناهان کبیره درجه دو و بعضى به همه گناهان کبیره اشاره مى کند.ر. ک: تفسیر نمونه ج 3 ص 358 . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه