تعداد انسانهای تاریخ محدود است آیا این محدودیت با نامحدودیت خداوند سازگار است ؟

منافاتی وجود ندارد بین اینکه خداوند که خالق همه موجودات است ، نامحدود باشد اما تعداد مخلوقات و از جمله تعداد انسانها محدود باشد. ما ادعای خود را با بیان نکاتی تبیین می کنیم : 1- به عنوان پاسخ نقضی به این سؤال می توان گفت که اگر قرار باشد نا محدودیت خداوند با محدودیت تعداد انسانها منافات داشته باشد ، لازم است نامحدودیت خداوند با محدودیت خود انسانها ( علاوه بر تعداد آنها ) و سایر مخلوقات نیز منافات داشته باشد یعنی لازم می آید که همه موجودات و حتی یک سنگ نیز نامحدود باشند در حالیکه روشن است کسی چنین چیزی را قبول ندارد . بنابراین همانطور که نامحدودیت خداوند به عنوان خالق با محدود بودن یکی از مخلوقاتش مثل سنگ سازگار است ، با محدود بودن تعداد مخلوقات نیز سازگار است . 2- برای روشنتر شدن مسأله مثالی ذکر می کنیم: فرض کنید فرد فوق العاده ثروتمند و متموّلی باشد که همه ثروت ها و دارایی زمین دست او باشد و زیر دستانی داشته باشد که ماهانه به هر کدام مقداری از ثروت خود را بدهد ، روشن است که در اینجا نمی توان گفت ثروت آن فرد ، به اندازه همان اموالی است که ماهانه به زیر دستانش می دهد بلکه ثروت او بسیار فراتر از این مقدار است و او صرفا بنا به مصالحی که تشخیص می دهد ، ماهانه تنها بخش اندکی را در اختیار آنها قرار می دهد و لذا فراوانی ثروت او منافاتی با اندک بودن آنچه به زیر دستانش می رسد ندارد . البته این مثال تنها برای تقریب به ذهن ذکر شد و روشن است که در مورد خداوند مسأله بسیار فراتر از این حرفهاست . بنابر این اینکه خداوند نا محدود است و از قدرت و علم مطلق برخوردار است، منافاتی ندارد با اینکه بنابر مصالحی ، تنها بعضی را از نعمت وجود برخوردار کند و تعداد این افراد محدود باشد . 3- اما پاسخ اصلی به این سؤال آن است که محدودیت از لوازم جسم و ماده است که قابل تفکیک از آن نیست ، جسم بودن خود نوعی قید و بند و محدودیت است و لذا نا محدود بودن در مورد مادیات به هیچ وجه قابل تصور نیست . یکی از محدودیت های جسم نیز از حیث تعداد و کمیت است . روشن است که هر قدر که تعداد انسانها زیاد باشد ، بالاخره آنها جسم و مادّه اند و روشن است که اجسام تعدادشان محدود و قابل شمارش است و نامحدودیت در مورد آنها قابل تصور نیست . 4- باید توجه داشت که فیض الهی نامحدود است یعنی خدایی که نامحدود است باید صفاتش (که از آن جمله است فیاض بودنش) هم نامحدود باشد اما ملازمه ای بین این مطلب و نامحدود بودن تعداد انسانها وجود ندارد یعنی مانعی ندارد که فیض خدا به شکل دیگری تجلی پیدا کند. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه