چرا مراسم جشن ولادت و یا عزاداری برای ائمه برگزار می کنیم؟

سیره و گفتار معصومین علیهم السلام بهترین گواه بر وجود خوشحالی و جشن در میلاد یکدیگر و عزاداری به هنگام شهادت یکدیگر بوده است و از آنجایی که خودشان نیز ما را سفارش به رعایت این دو مراسم در قبال خود نموده اند به این نتیجه می رسیم که اولا خود این بزرگواران در میلاد یکدیگر شاد و در شهادت یکدیگر عزادار بوده اند و ثانیا ما نیز باید در حفظ و گسترش اینگونه مراسمات تلاش کنیم. چنانچه امام صادق (ع) رئیس مکتب جعفری می فرماید «شیعتنا خلقوا من فاضل طینتنا و عجنو بماء و لایتنا یحزنون لحزننا و یفرحون لفرحنا» پیروان ما که از طنیت ما ساخته شده اند و با آب ولایت ما خمیر مایه آنهاسرشته شده است در حزن و اندوه ما ناراحتند و در شادیهای ما شاد اند(الحکم الزاهرة ،ج 1، ص238، روایت 1277)امیرالمومنین علی (علیه السلام) نیز می‌فرماید: « إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ فَاخْتَارَنَا وَ اخْتَارَ لَنَا شِیعَهً یَنْصُرُونَنَا وَ یَفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ یَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ یَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِینَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ إِلَیْنَا» خداوند تبارک و تعالی به زمین نظر کرد و ما را برگزید و شیعیان ما را برای ما برگزید که ما را کمک کرده به سرور ما مسرور و به غم ما محزون هستند و اموال و جانشان را در راه ما نثار می‌کنند آنان از ما بوده و به سوی ما خواهند آمد. (بحار الانوار جلد44 ص278)امام‌رضا(ع) نیز به‌ ریان‌بن‌شبیب فرمود: اِن سَرکَ اَن تَکُونَ مَعَنا فِی‌الدرَجاتِ العُلی مِنَ الجَنانِ فَاحزَن لِحُزنِنا وافرَحَ لِفَرحِنا.) وسائل‌الشیعه، ج‌10، ص‌393، حدیث‌5، عیون‌اخبار الرضا، ج‌1، ص‌299.)اگر دوست‌داری‌در درجات‌عالی‌بهشت، همراه‌ما باشی، محزون‌باش‌به‌حزن‌ما و خوشحال‌باش‌برای‌شادی‌ما.با این حساب نمی شود که آن بزرگواران ما را سفارش به این دو موضوع کنند اما خود در عمل آنرا رعایت نکنند. بلکه برعکس با نگاهی به سیره آن بزرگوران می بینیم که تا چه اندازه به این مهم توجه داشته اند چنانچه پیامبر اسلام (ص) در مرگ خدیجه و ابوطالب، حمزه و جعفر، بی تابی و گریه کردند(تاریخ یعقوبی، ج1، ص390 به بعد) وحضرت فاطمه زهرا (ع) در فراق پدر و علی در هجران زهرا (س) عزاداریهایی کردند که در تاریخ ماندگار شده است. این مطلب در سیره دیگر ائمه اطهار هم دیده می شودطبق روایت ابن شهر آشوب وقتی امام حسین علیه السلام از دفن جنازه برادر فارغ شد اشعاری به این مضمون در سوگ برادر بر زبان جاری فرمودند: «حالا که بدن مطهّر تو را با دست خود کفن کرده، در قبر گذاشتم از این بعد چگونه می توانم شاد باشم و خود را آراسته سازم یا از زینت ها و امکانات دنیا بهره گیرم؟ من از این به بعد همواره در سوگ تو اشک خواهم ریخت و اندوهم در فراق تو طولانی خواهد شد. غارت زده کسی نیست که مالش را به غارتت برده اند؛ بلکه غارت زده کسی است که مصیبت مرگ برادر را دیده باشد».اینگونه عزاداریها در سیره بقیه ائمه هم وجود داشته که به جهت اختصار به همین موارد بسنده می کنیم.از طرف دیگر در جشن میلاد معصومین نیز اینگونه شادیها و مراسمات وجود داشته است مثلا وقتی خبر ولادت امام مجتبی(ع) به گوش گرامی پیامبر اسلام رسید، شادی و خوشحالی رخسار مبارک آن حضرت را فرا گرفت، و مردم نیز شادی کنان می آمدند و به محضر مبارک پیامبر(ص) و علی و زهرا(علیهما السلام) تبریک می گفتند. (بحارالانوار، ج 43، ص 282.)یا امام عسکری(ع) بعد از ولادت‌ با برکت‌ فرزند گرامیش‌ حضرت مهدی (عج) دستور دادند که‌ مقدار زیادی‌ نان‌ و گوشت‌ بخرند و میان‌ فقیران‌ شهر سامرا تقسیم‌ کنند(کمال‌الدین، ج‌2، ص‌105.) خواص شیعیان‌ هم وقتی‌ از ولادت‌ آن‌ حضرت‌ با خبر شدند، سرتاسر وجودشان‌ را به‌ سبب‌ ولادت‌ آن‌ حضرت‌ سرور و شادی‌ فرا گرفت‌ و دسته‌ دسته‌ خدمت‌ امام‌ عسگری‌ می‌رسیدند و ولادت‌ آن‌ بزرگوار را به‌ ایشان‌ تبریک‌ می‌گفتند. شاعران‌ شعرهای‌ بسیاری‌ در این‌ باره‌ می‌سرودند و بدین‌ وسیله، سرور و خوشحالی‌ خود را آشکار می‌کردند(زندگانی‌خاتم‌الاوصیاء امام‌مهدی‌(عج)، باقر شریف‌قرشی ، ص‌32.)با توجه به روایاتی که عرض شد به این نتیجه کلی می رسیم که هم معصومین علیهم السلام در میلاد یکدیگر شاد بودند و در شهادت یکدیگر عزادار و هم ما را سفارش فرموده اند که به این سیره و روش مقید بوده و آنرا زنده نگه داریم. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه