اگر دين ما کامل است پس باید به هر چيزي در اندازه خودش از جمله به علم آموزی و دانشجو بيش از ساير دين ها اهميت داده باشد. ما با چه استدلالی می توانیم این مطلب را برای مسیحیان ، یهودیان و زرتشتیان به اثبات برسانیم؟

همان طور که در سوال اشاره شده دين اسلام کامل ترين دين الهي مي باشد. زيرا تمام آنچه را که بشر تا روز قيامت براي رسيدن به خير و سعادت محتاج است براي بشر آورده است و از آنجايي که آخرين دين آسماني کامل کننده اديان قبل از خود مي باشد تمام آنچه را که در اديان قبل بيان شده و يا به دلایلی بيان نشده به نحو اتم و اکمل بيان فرموده است. يکي از اين موارد علم و اهميت آن و جايگاه عالم و طالب علم است که در اسلام از جايگاه بالايي برخوردار است. و اين واقعيتي است که بر هيچ طالب حقيقي پوشيده نيست زيرا با کمترين تتبع در متون اسلامي مي توانيم به فضيلت و جايگاه علم از نظر اسلام پي ببريم. آيات قرآن و روايات در اين زمينه بسيار است که به عنوان نمونه به برخي از آنها اشاره مي کنيم: 1. ماده علم با اشکال مختلف بيش از 850 بار در قرآن تکرار شده است و اين نشان از عظمت علم و جايگاه آن در اسلام دارد. 2. اولين سوره اي که بر پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نازل شده نيز بيانگر فضيلت و جايگاه رفيع علم نزد خداوند است زيرا که خداوند سخن خود را با بيان عظمت علم آغاز می کند که به تعبير شهيد ثاني(ره) خداوند در اين سوره به اين نکته اشاره مي کند که ارتقاي انسان از پايين ترين مراتب وجودي به عالي ترين مراتب تعالي به واسطه علم و دانش است. 3. قرآن تا آنجا به تحصيل علم و دانش اهميت قائل شده که مسلمانان را ملزم مي کند که همه آنان در ميدان جنگ شرکت نکنند بلکه گروهي بمانند و به کسب علم و دانش و معارف الهي بپردازند. 4. قرآن هدف از بعثت و فرستادن پيامبران را براي بشريت تعليم دانش و حکمت مي داند و مي فرمايد: «رسولي در ميان شما از نوع خودتان فرستاديم تا آيات ما را بر شما بخواند و شما را تزکيه کند و کتاب و حکمت بياموزد و آنچه که نمي دانستيد به شما ياد دهد.» 5. در قرآن، دانشمندان در رديف ملائکه بيان شده اند و اين خود امتياز دانشمندان را بر ديگران اعلام مي‌کند: شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلائِكَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيم‏؛ «خدا كه همواره به عدل، قيام دارد، گواهى مى‏دهد كه جز او هيچ معبودى نيست و فرشتگانِ [او] و دانشوران [نيز گواهى مى‏دهند كه:] جز او، كه توانا و حكيم است، هيچ معبودى نيست‏». 6. خداوند در قرآن به قلم که ابزار نوشتن و علم آموزي است در جامعه اي که نوشتن و خواندن نمي دانستند قسم مي خورد. 7. از نظر قرآن مؤمنان عالم از مؤمنان غير عالم بالاتر و برتر هستند. هل يستوي الذين يعلمون والذين لا يعلمون؛ «بگو: آيا كسانى كه مى‏دانند و كسانى كه نمى‏دانند يكسانند؟». اهميت و فضيلت علم و علم اندوزي در روايات هر فريضه اي از فرائض ديني از حيث زمان و مکان داراي محدوديت است ولي فريضه تحصيل علم و دانش هيچ محدوديتي ندارد و بر همه افراد زن و مرد لازم است و اين مطلب از احاديث پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ روشن مي شود. 1. جستجو و طلب علم بر هر مسلماني واجب است (طلب العلم فريضة علي کل مسلم و مسلمه). 2. از احاديثي که دلالت بر فضيلت علم مي نمايد که مسلمانان را امر مي کند که در همه عمر دنبال کسب علم باشند. اطلبوا العلم من المهد الي اللحد از گهواره تا گور دانش بجوييد. 3. پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي فرمايد: علم را جستجو و تحصيل کنيد و لو اينکه مستلزم اين باشد که به دورترين نقاط عالم سفر کنيد. «اطلبوا العلم ولو باالصين» و در جاي ديگر مي فرمايد: حکمت و علم، گمشده مؤمن است و در هر نقطه اي او را پيدا کند بر مي دارد. حضرت علي ـ عليه السلام ـ در فضيلت علم مي فرمايد: علم را فراگيريد که ياد دادنش حسنه و ياد گرفتنش عبادت و بحث و گفتگويش جهاد و ياد دادن علم به کسي که نمي داند صدقه و بذل او به اهلش باعث نزديکي به خدا است. امام سجاد ـ عليه السلام ـ هر وقت افرادي را مي ديد که در طلب دانش هستند نزديک آنها مي رفت و به آنها مرحبا مي گفت و هرگاه طالب علمي (دانشجويي) به نزد او مي آمد او را تکريم مي کرد و مي فرمود تو وصي پيامبر خدا هستي و طالب علم قدم به خشک و تري از زمين نمي گذارد جز اين که زمين تا هفت طبقه براي او تسبيح مي گويد. 5. امام باقر ـ عليه السلام ـ درباره اهميت تحصيل علم مي فرمايند: هيچ بنده اي نيست که در جستجوي دانش شب را به روز يا روز را به شب آورد مگر آن که در رحمت خدا درآيد و فرشتگان او را صدا کنند که آفرين بر آن کس که به زيارت خدا مي رود... . 6. پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ آن قدر به خواندن و نوشتن و تحصيل علم اهميت مي دادند که پس از پيروزي در جنگ بدر از اسراي جنگي که نوشتن و خواندن مي دانستند به جاي غرامت آزادي آنها خواست که هر کدام ده نفر از مسلمانان را نوشتن بياموزد و آزاد شود. 7. امام سجاد ـ عليه السلام ـ درباره اهميت تحصيل علم مي فرمايند: اگر مردم بدانند که در تحصيل علم چه چيزهايي است در طلب آن کوشش کنند اگر چه با دادن جان و سفر کردن بر امواج مرگبار دريا باشد. 8. حضرت امام باقر ـ عليه السلام ـ در فضيلت دانشمندان مي فرمايند دانشمندي که از علمش استفاده شود بر هفتاد هزار عابد برتري دارد. آنچه که به عنوان نمونه از آيات قرآن و روايات معصومين ـ عليهم السلام ـ در باب فضيلت و اهميت و جايگاه علم و دانش و تحصيل آن از نظر اسلام بيان شد در اديان ديگر يافت نمي شود و توجه اسلام به علم آموزي توجه بسياري از متفکران غير اسلامي را به خود جلب کرده و اعتراف کرده اند که اهميت و ارزشي که اسلام به علم و دانش داده در هيچ کجاي ديگر يافت نمي شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه