با سلام . اولین گام در پاسخ به سوال فوق بررسی تعریف و مفهوم سیاست است؛ مفهوم سیاست نیز مانند سایر مفاهیم موجود در علوم انسانی از معضل عدم وحدت در تعریف برخوردار است . شاید بتوان گفت که هر صاحب نظر در امور سیاسی ، سیاست را به گونه ای خاص تعریف کرده است .

با سلام . اولین گام در پاسخ به سوال فوق بررسی تعریف و مفهوم سیاست است؛ مفهوم سیاست نیز مانند سایر مفاهیم موجود در علوم انسانی از معضل عدم وحدت در تعریف برخوردار است . شاید بتوان گفت که هر صاحب نظر در امور سیاسی ، سیاست را به گونه ای خاص تعریف کرده است . تعاریف ارایه شده از سیاست را می توان از حیث موضوع محوری به سه قسم تقسیم نمود :1 : تعاریف هدف محور : این تعاریف ناظر به هدف سیاست ، یعنی تعقیب منافع عمومی و مشترک می پردازد .2 : تعاریف دولت محور : این سلسله از تعاریف از سیاست فقط بر دولت به عنوان محور اصلی در جامعه توجه کرده و سیاست را به کوشش برای حفظ قدرت ، توزیع قدرت و تاثیر بر توزیع قدرت بین گروه ها در داخل یک کشور یا بین دولت ها ، تعریف می کند .3 : تعاریف وظیفه محور یا کارکرد گرا : این گروه از تعاریف سیاست را سلسله عملیاتی می دانند که از طریق ان خط مشی ها و رویه های الزامی برای اجتماع ، طرح ریزی و اجرا می شود .مکاتب و ایدئولوژی های گوناگون نیز سیاست را برمبنای نظام دانایی خویش تعاریف گوناگونی کرده اند . که باید در جای خود بحث و بررسی شود ، و ما در این نوشتار فقط به تعریف سیاست از منظر اسلام می پردازیم . در برابر اندیشه های غربی و یاشرقی که سیاست را امری قدرت محور می دانند ، اسلام نگاه دیگری به مساله دارد ، سیاست در اندیشه اسلامی امری هدایت محور است . از دیدگاه مکتب هدایت ، دنیا وسیله نیل به توحید است فلذا باید به گونه ای اداره شود که نتیجه اداره ان نزدیک تر شدن مردم به توحید باشد . سیاست اسلامی عبارت است از اداره ، نظارت ، تربیت ، اصلاح و هدایت اجتماع بشری بر اساس قوانین شریعت در جهت تامین مصالح مادی و معنوی مردم برای هدایت انها به سعادت حقیقی .بعد از بررسی مفهوم سیاست به پرسش اصلی باز می گردیم . با توجه به تعریف فوق از سیاست شرط اولیه ورود به سیاست ، قبول مسوولیت های اجرایی نیست . از منظر سیاست اسلامی ورود به عرصه سیاست پیش نیاز هایی دارد که باید تحصیل شوند و با عدم تحصیل یا رعایت انها سیاست سلامی – الهی به سیاست شیطانی تبدیل خواهد شد :1 : اولین پیش نیاز ورود به عرصه سیاست ، اصلاح نیت وانگیزه شخص از ورود به این عرصه می باشد . یک فرد مسلمان باید با انگیزه اصلاح و هدایت مردم به سوی خدا و توحید پا به عرصه سیاست بگذارد . البته همانگونه که ذکر شد ابادانی دنیای مردم و عدالت اجتماعی نیز یکی از شروط اصلی تحقق یک جامعه توحیدی است .2 : دومین پیش نیاز سیاست اسلامی اشنایی با قوانین شریعت اسلام به طور عام و شناخت اندیشه و نظریه سیاسی اسلام به طور خاص می باشد . اگر این امر در ورود به سپهر سیاست مغفول واقع شود نتیجه چنین سیاست ورزی قطعا با تعریف اسلام از سیاست هیچ نسبتی برقرار نخواهد کرد و برعکس موجب ضرر و زیان دنیوی و اخروی بر جامعه و خود شخص خواهد گردید . 3 : سومین پیش نیاز ورود به سیاست ، اشنایی با اصول و قواعد سیاست بازان داخلی و خارجی است تا با فهم درست از انگیزه و هدف چنین افرادی چه در داخل و چه در خارج ، بتوان در مصاف با چنین مواردی تصمیم های درست و به جا گرفت .به نظر میرسد پس از بیان این مطالب پاسخ سوال تا حدودی روشن شده باشد . ورود به سپهر سیاست ، نیازمند قبول مسوولیت های اجرایی نیست بلکه همانگونه که گفته شد تحصیل پیش نیاز های لازم در سیاست اسلامی ، اولویت اول کسی است که خواهان ورود به این وادی است . پس از کسب این مقدمات ، انسان می تواند در هر عرصه ای از عرصه های سیاست و در هر زمانی به ادای مسولیت و تکلیف بپردازد .بهترین مثال و کامل ترین نمونه در این موضوع ، شخصیت عظیم امام خمینی اعلی الله مقامه می باشد . ایشان پس از اشنایی با شریعت اسلامی و نیل به مقام اجتهاد و بعد از طی مراحل صعودی عمیق در عرفان اسلامی و پس از کسب تجربیات فراوان در زمینه اصول و قواعد حاکم بر سیاست دنیوی ، به عرصه مبارزه سیاسی قدم نهاد و به همین خاطر منشا برکات عظیمی شد که یکی از انها تاسیس نظام جمهوری اسلامی با محوریت اسلام بود .برای مطالعه بیشتر میتوانید به منابع زیر مراجعه نمایید :بنیاد های علم سیاست ، عبدالرحمان عالم ، نشر نی ، 1383مستندات قرانی فلسفه سیاسی امام خمینی ، نجف لک زایی ، بوستان کتاب قم ، 1387مجموعه مقالات تاملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی ، به اهتمام موسی نجفی ،ج 1 ، مقاله مکتب هدایت و مکتب قدرت ، تالیف احمد جهان بزرگی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، 1376 (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/100144862) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه