رويش ها در ياران امام علي ـ عليه السلام ـ چه کساني بودند؟ يعني چه کسانی با علي ـ عليه السلام ـ نبودند و بعد پشيمان شدند و برگشتند؟

يکي از جوانب و نواحي وجود شخصيت عظيم حضرت علي ـ عليه السلام ـ تأثير آن حضرت بر روي انسان ها به شکل مثبت است در دوران زندگي آن حضرت عناصر شريف و نجيب، خدا پرستاني فداکار و بي طمع، مردمي با گذشت و مهربان، عادل و خدمتگذار خلق، گرد محور وجودش چرخيدند و علي رغم ريزش هاي اجتماعي، مصاديق رويش ها هم در مقطع صدر اسلام به خصوص در دوره امام علي ـ عليه السلام ـ کم نبوده است. علاوه بر افرادي که جزء جان بر کفان در خدمت حضرت بودند، از قبيل: مالک اشتر، عمار بن ياسر، عثمان بن حنيف، ابوذر، سلمان، ميثم تمار و... افرادي هم بودند که در ابتدا از مخالفين حضرت بودند ولي با مشاهده رفتار و کردار حضرت علي ـ عليه السلام ـ شيفته مرام و مسلک آن حضرت گرديدند. از ميان اين گونه رويش ها مي توان به افرادي اشاره کرد که اسلام را از غير طريق اهل بيت شناخته اند و لذا وقتي با علي ـ عليه السلام ـ آشنا مي شوند و آنچه را در وجود مبارک حضرت مي بينند با وجود دشمني پيشين شيفته حضرت مي گردند. آنها که در شهرهاي دور مي زيستند و امام علي ـ عليه السلام ـ را نديده بودند. و آنان که فريب دشمن را خورده و اسير تبليغات مسموم و شايعات دروغين گرديدند نسبت به حضرت علي ـ عليه السلام ـ حالت گريز داشتند. امّا وقتي بر امام علي ـ عليه السلام ـ نزديک مي شدند و اخلاق پيامبر گونه حضرت را مشاهده مي کردند، در شگفت مانده، جذب خورشيد ولايت شده و براي همه عمر در صف عاشقان ولايت قرار مي گرفتند. يکي از اين گونه موارد فردي است که به عنوان فرستاده معاويه خدمت حضرت شرفياب مي شود و اخلاق تند و خشن داشت و بد زبان و شرور بود و در حضور حضرت به ايشان اهانت مي کند ولي وقتي برخورد امام را با خود ديد از کرده خود پشيمان شد و مدتي در فکر فرو رفت و به حرف هاي خود تأمّلي کرده و دريافت که در مورد حضرت اشتباه مي کند مجذوب حضرت شد و گفت: يا امير المؤمنين با شنيدن تهمت ها و شايعات فراوان، عليه شما قلب من از دشمني و کينه مالامال بود، امّا امروز که تو را ديدم و اخلاق تو را مشاهده کردم اکنون هيچ آفريده اي را مثل شما دوست نمي دارم، من در جمع ياران تو مي مانم و هرگز به شام بر نمي گردم، تا روزي که در رکاب شما شربت شهادت بنوشم. در جريان جنگ صفين وقتي که معاويه دستور داد آب را بر روي سپاه امام بستند، امام افرادي را مأمور کرد که آب را از سيطره دشمن برهانند و وقتي که ياران حضرت موفق شدند آب را آزاد کنند، خواستند همان کاري را کنند که معاويه کرده بود ولي امام مانع شد با اين اقدام حضرت بسياري هدايت شده و از لشکرگاه معاويه فرار کرده به اردوگاه امام پيوستند، از جمله اين افراد فردي به نام معري بن اقبل بود. پس از جنگ جمل، امام در مسجد کوفه به منبر رفت و ضمن سخنراني افشاگرانه و آگاهي بخش به مخالفان هم آزادي بيان داد تا اعتراضات خود را بيان کنند و آنگاه با سعه صدر به تندي ها و بدگوئي هاي آن ها گوش داد، سپس تک تک سؤالات و تهمت ها و شايعات را به طور مستدل پاسخ دادند که نقش مؤثري در هدايت دل ها داشت. يکي از هدايت يافته گان ابو برده بن عوف ازدي از دوستان خليفه سوم بود که در پاي منبر حضرت امير المؤمنين علي ـ عليه السلام ـ بلند شد و گفت: اي امير المؤمنين تاکنون دچار شک و ترديد بودم امّا اکنون هدايت شدم. مورد ديگر که با وجود مخاصمه با علي ـ عليه السلام ـ ولي با مشاهده برخورد حضرت، شيفته امام علي ـ عليه السلام ـ مي شود و اسلام و در ميدان جهاد به شهادت مي رسد مرد نصراني است که زره علي ـ عليه السلام ـ را به طريقي به دست آورده بود و مي خواست آن را بفروشد وقتي حضرت زره خود را ديد از مرد نصراني آن را مطالبه نمود ولي نصراني امتناع کرد و کار به محکمه و دادگاه کشيد در دادگاه قاضي، که خودش گماشته (منصوب شده علي ـ عليه السلام ـ ) بود از حضرت گواه و شاهد خواست و حضرت فرمود که شاهدي ندارم و لذا حکم به نفع نصراني صادر شد. او از رأي دادگاه راضي به نظر مي رسيد بعد از چند قدم رفتن دوباره برگشت و تحت تأثير عدالت حکومت علوي قرار گرفته اقرار به صحت ادعاي امام نمود و زره را تقديم حضرت نموده و شهادتين گفت و مسلمان شد و حضرت نيز زره را به وي بخشيد، اين شخص در نهايت، در واقعه نهروان که با خوارج مخالف امام صورت گرفته بود به شهادت رسيد. علاوه بر موارد ذکر شده در تاريخ اسلام موارد ديگري آمده است که بسياري از اهل کتاب که خدمت امير المؤمنين علي ـ عليه السلام ـ مي آمدند مسلمان شده و در جرگه ياران آن حضرت قرار مي گرفتند، و بسياري از فريب خوردگان که در صف مخالفان بودند، در همان برخورد اول شيفته امام علي ـ عليه السلام ـ گرديدند. و نيز تعدادي از هيئت هاي اعزامي دشمن، که در صفر ياران باقي ماندند. بنابراين مي توان گفت که تاريخ اسلام و منابع روائي مواردي را معرفي مي کنند که با وجود اين که در ابتدا از مخالفان و بدگويان حضرت علي ـ عليه السلام ـ بودند ولي با مشاهده روحيات و اخلاق حضرت از ظلمت به در آمده در جرگه هدايت يافتگان قرار گرفتند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه