نسبت میان دین اسلام و عرفان

در مورد این که آیا در دین مبین اسلام چیزی به نام عرفان داریم یا نه، چند نظر وجود دارد: عده ای به طور مطلق منکر عرفان شده و آن را امری بدعت آمیز و مردود شمرده اند. برخی دیگر آن را خارج از اسلام ولی سازگار با آن دانسته اند. آنان معتقدند که عرفان در اسلام نبوده و از ادیان دیگر وارد شده است. برخی از آنها به یه 27 سوره مبارکه حدید استناد کرده که خداوند رهبانیت را از آیین مسیح وارد قرآن کرده و با اصل آن مخالف نیست بلکه ریاضتی که برای خدا باشد، مورد تأیید است. عده ای از این گروه معتقد به شباهتهای موجود در عرفان اسلام و عرفان ادیان دیگر شده و حکم به وارداتی بودن عرفان در اسلام داده اند. در این میان نیز گروهی اعتقاد دارند که عرفان روح و مغز اسلام است. این گروه معتقدند که مسأله اصلی دین اسلام، شناخت وجود حق و رسیدن به تقرب الهی یا همان عرفان است و این امر نیز مانند دیگر امور اسلام، برگرفته از متن قرآن و احادیث ائمه اطهار(ع) است. با کاوشی در تاریخ و سیره ائمه هدی(ع) معلوم می شود که قول سوم از میان این اقوال درست تر و به واقع، نزدیکتر است. فرمایشات خداوند در قرآن و احادیث نبوی(ص) خود بیانگر مطالبی بلند و ژرف در قلمرو عرفان نظری و نیز آداب و دستور العملهای فراوانی است که در ارتباط با سیروسلوک عرفانی است. برای نمونه می توان به آیات مربوط به توحید ذات و صفات و افعال در سوره توحید، ابتدی سوره حدید و آخر سوره حشر اشاره کرد و همچنین می توان از آیاتی که بر حضور ذات اقدس باری تعالی در سراسر عالم هستی و بر احاطه او نسبت به تمام موجودات و تسبیح و سجده تکوینی همه مخلوقات در برابر خداوند دلالت دارد نام برد. « سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الحَْکِیمُ(1) لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ  یحُْی وَ یُمِیتُ  وَ هُوَ عَلىَ کلُ ِّ شىَ ْءٍ قَدِیرٌ(2) هُوَ الْأَوَّلُ وَ الاَْخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْبَاطِنُ  وَ هُوَ بِکلُ ِّ شىَ ْءٍ عَلِیمٌ(3)؛ آنچه در آسمانها و زمین است بری خدا تسبیح می گویند و او عزیز و حکیم است. (1) مالکیّت (و حاکمیّت) آسمانها و زمین از آن اوست زنده می کند و می میراند و او بر هر چیز توانا است! (2) اوّل و آخر و پیدا و پنهان اوست و او به هر چیز داناست.[1]» [1] .سوره حدید /1-3 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه