دو باب مغازه به صورت رهن و اجاره، بیست سال قبل کرایه داده می شود. از بابت رهن مبلغ سی هزار تومان و از بابت کرایه ماهیانه هزارتومان تعیین می شود و با شرایط ذیل اجاره داده می شود. الف) مدت اجاره سه سال تمام است. ب) پس از پایان مدت سه ساله، مستأجر ملزم به تخلیه و تحویل مغازه ها می باشد که در برابر اخذ مبلغ مورد رهن، مغازه ها را صحیح و سالم و بدون عذر و بهانه تحویل دهد (مالک وجهی به عنوان سرقفلی یا پیشینه حقّ کسب و پیشه از مستأجر دریافت نکرده است).

) مستأجر حق واگذاری مغازه به غیر را ندارد. به مدت پنج سال هر دو طرف، مالک و مستأجر با رضایت کامل رابطه ی استیجاری خود را ادامه می دهند. مستأجر کرایه خود را می دهد و مالک دریافت می کند. در سال پنجم مجددا اجاره نامه ای جدید با همان سه شرط بالا تنظیم می گردد. فقط مبلغ کرایه از هزار تومان به هزار و دویست تومان افزایش می یابد. شروع قرارداد جدید سال شصت و سه بوده است. پانزده سال قبل، پس از پایان مدت سه ساله یعنی سال سررسید اجاره، صاحب مغازه با پرداخت مبلغ مورد رهن خواستار تخلیه مغازه و گرفتن مغازه های خود می شود. مستأجر از تخلیه مغازه خودداری می کند و چون صاحب مغازه از ادامه ی رابطه ی استیجاری رضایت نداشته است، اجاره ی ماهیانه را به حساب صندوق دادگستری واریز می نماید. صاحب مغازه دوازده سال است این کرایه را نگرفته است. بفرمایید: 1) پس از پایان سه سال (سررسید اجاره)، بدون رضایت صاحب مغازه، تصاحب در آن شغل حلال است یا حرام؟ 2) آیا این تصرّف غاصبانه می باشد یا خیر؟ 3) آیا شرعا مستأجر برای تخلیه مغازه حق درخواست سرقفلی یا پیشینه کسب از صاحب مغازه را دارد؟ 4) اگر پس از پایان مدّت اجاره، مستأجر وجهی به عنوان سرقفلی یا پیشینه کسب از شخصی که محل را باشرایط فوق الذکر به او اجاره داده بگیرد، حلال است یا حرام؟ 5) اگر مستأجر که مدت اجاره اش گذشته است، بدون رضایت صاحب مغازه، دکان را در اختیار فرد دیگری قرار دهد و مقداری سرمایه در اختیار او قرار دهد که کاسبی کند (مستأجر اوّلی مدت اجاره اش تمام شده و در مغازه حضور ندارد) آیا توقّفش در آن محل حرام و غصبی است؟ 6) اگر مالک رضایت نداشت و مستأجر پس از پایان سررسید اجاره، مغازه را خالی نکرد و مالک به دادگستری شکایت کرد و دادگستری بر اساس قوانین، حکم داد که مستأجر در مغازه بماند، آیا این توقّف در مغازه بدون رضایت مالک حرام و توقّفش غصبی است؟ ج. اگر پولی نگرفته و مدّت اجاره سرآمده، مالک حق دارد درخواست تخلیه کند. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع: آیت الله بهجت

ایجاد شده در 1401/04/02

لینک کوتاه