الف. آيا قرآن كريم فقط براي برنامه ي زندگي دنيا است يا برنامه ي زندگي آخرت هم در آن نهفته است ب. اگر انسان به واسطه ي ظلمت، در دنيا از درك كلام حقّ بي‌بهره ماند، مي‌تواند اميد به درك معاني بلند قرآني در آخرت داشته باشد يا خير؟ ج. راه دست يابي به آن را بيان بفرماييد.

قرآن كريم، كتاب تربيت و رشد انسان است: «… وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ [1]؛ ما اين كتاب (آسماني) را بر تو نازل كرديم كه بيانگر همه چيز است و سبب هدايت و رحمت و بشارت براي مسلمانان است.»خداوند تبارك و تعالي، همه ي دنيا، آسمان، زمين، ماه، خورشيد و ستارگان را براي ما آفريده است، دنيا را آفريده، تا در آن زندگي كنيم؛ از نور و گرماي خورشيد استفاده نماييم و از تماشاي ماه و ستارگان لذّت ببريم، پس از اين جهان نيز، جهاني بهتر و والاتر براي ما آفريده و انواع ميوه‌ها و غذاها را در آن قرار داده است، باغ‌‌هاي پر از گل، درختان پر از شكوفه و ميوه، دوستان مهربان و هزاران نعمت ديگر كه، حتّي آن‌ها را نديده‌ايم و نمي‌توانيم تصوّر كنيم.رسيدن به آن دنياي زيبا و رفتن به آن بهشت خوبي‌ها، نياز به راهنما و نقشه دارد؛ آن نقشه و كليدي كه ما را به بهشت مي‌رساند، قرآن كريم است، اگر عمل به احكام قرآن در اين دنيا نبود، خوبي‌ها را نمي‌فهميديم. راه درست و نادرست را نمي‌شناختيم و در زندگي سرگردان مي‌شديم. هر آيه و سوره اي از قرآن كريم، به ما مي‌آموزد كه چگونه زندگي كنيم، تا كامياب و خوشبخت شويم.قرآن كريم، نوري است كه فقط در اين دنيا انسان را از ظلمت‌ها بيرون مي‌آورد و به سوي نور، هدايت مي‌كند، كسي كه در گمراهي و ضلالت گام بردارد و از فرامين حيات بخش قرآن كريم، بهره نبرد، و به دستورات آن عمل نكند، نبايد انتظار داشته باشد، اين كتاب الهي مسير راه را در دنيا براي او روشن نمايد.عمل به دستورات دنيا و قرآن كريم، و درك معاني بلند قرآن كريم، فقط در ظرف اين دنيا، قابل تصّور است، زيرا دنيا، دار تكليف و عمل است و آخرت دار حساب و ثواب و عقاب. كسي كه در اين دنيا كور باشد و از معاني بلند قرآن كريم بي‌بهره باشد، به طور مسلم در آخرت نيز نبايد انتظار داشته باشد، كه بينا گردد و از معاني آن بهره‌مند گردد؛ زيرا قرآن كريم درباره ي چنين افرادي مي‌فرمايد: « وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى (124) قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَ قَدْ كُنْتُ بَصِيرًا (125)[2]؛ و هر كس از ياد من روي گردان شود، زندگي تنگ (و سختي) خواهد داشت، و روز قيامت او را نابينا محشور مي‌كنيم. مي‌گويد: پروردگارا! چرا مرا نابينا محشور كردي؟ من كه بينا بودم! مي‌فرمايد: اين به خاطر آن است كه آيات من به تو رسيده و آن‌ها را فراموش كردي، امروز نيز تو فراموش خواهي شد!».كساني كه از ياد خدا روي مي‌گردانند و به دستورات قرآن كريم و معاني بلند آن عمل نمي‌كنند، دو مجازات در آيات فوق تعيين شده؛ يكي معيشت ضنك در اين جهان، و در جهان آخرت نيز، چون همه ي حقايق اين جهان در آن جا به صورت متناسبي مجسّم مي‌شود، آن ها كه چشم جانشان در اين دنيا، از ديدن حقايق نابيناست، در آن جا، چشم جسم ‌شان نيز علاوه بر كوري جانشان نابينا خواهد بود و هيچ بهره‌اي از آيات قرآن كريم نخواهد برد.قرآن كريم، در آيات بسياري، هدف از نزول را، به سعادت رساندن مردم و نجات آن‌ها از فساد و تباهي در دنيا معرّفي كرده است، همان گونه كه فرموده: « ... إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا[3]؛ اين قرآن، به راهي هدايت مي‌كند كه مستقيم‌ترين راه ‌ها است.» براي بهره‌مند شدن از نورانيّت قرآن كريم، انجام كارهاي زير شايسته است:1. يادگيري قرآن كريم: رسول گرامي ـ صلّي الله عليه و آله ـ در اين باره مي‌فرمايد: « بهترين شما كسي است كه قرآن را بياموزد و آن را به ديگران نيز ياد دهد.»[4]2. قرائت قرآن كريم: پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‌فرمايد: «خانه‌هاي خود را با تلاوت قرآن نوراني كنيد.» آداب و ادب قرائت آن است كه: با وضو و طهارت باشيد؛ قبل از قرائت قرآن كريم، پناه به خدا بريد؛ قرائت همراه با خشوع باشد؛ قرائت همراه با توجّه باشد و ... .3. تفكّر و تدبّر در قرآن: قاري قرآن تنها به خواندن الفاظ، بدون توجّه به معاني آن، اكتفا نكند، بلكه همراه با قرائت آن در معاني قرآن انديشه كند و از آيات آن پند گيرد.4. عمل به قرآن: مهمّ ‌ترين موارد عمل به قرآن است.5. حفظ قرآن؛ پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: « لا يعذّب الله قلبا وعي القرآن؛ خداوند قلبي را كه ظرف قرآن كريم باشد، عذاب نمي‌كند.»[5]براي مأنوس شدن با قرآن كريم، داشتن برنامه‌اي منظّم روزانه براي قرائت، و حتّي الامكان تكلّم قرآني مفيد است و براي فهميدن قرآن کريم؛ علاوه بر فراگيري علوم مقدّماتي، بايد از تفاسيري هم چون: تفسير نمونه، تفسير نور، تفسير جوان، پيام قرآن کريم و ... استفاده كرد.6. پرهيزگاري: « الم ذَلِكَ الْكِتَابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ[6]؛ اين كتاب با عظمتي است كه شكّي در آن راه ندارد و مايه ي هدايت پرهيزكاران است.» تا تقوا در وجود انسان نباشد، محال است كه از هدايت قرآن بهره ببرد، تا سرزمين وجود انسان از لجاجت، تعصّب، شِرك و... پاك نشود، بذر هدايت را نمي‌پذيرد.7. انجام دادن كارهاي شايسته: « هُدًى وَرَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ[7]؛ (قرآن) كتاب هدايت و رحمت براي نيكوكاراناست.»معرفي منابع جهت مطالعه ي بيشتر:1. ر.ك: تفسير نمونه، اثرآيت الله ناصر مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 61 ـ 68؛ ج 12، ص 236 ـ 242؛ ج 13، ص 330،تهران: دار الكتب الاسلاميه.2. تفسير قرآن در قرآن، آيت الله جوادي آملي، قم: اسراء ص 182 ـ 195. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه