نام هاي بهشت که در قرآن کریم آمده است، بیان نمایید ؟

بهشت در قرآن کریم و روايات، به نام «الجنة» و جمع آن «الجنات» آمده است. و با جمع آمدن، خود دليل روشني بر اين مطلب است که بهشت يکي نيست، بلکه بهشت ها وجود دارد، منتهي همه در اين که بهشت های وجود دارد ، نظر مشترک دارند. و به خاطر اين که اين بهشت ها داراي مراتبي هستند، نام هاي گوناگوني نيز دارند. امام باقر ـ عليه السلام ـ فرمود: بهشت هايي که در قرآن کریم آمده چنين است: 1. بهشت عدن؛ 2. بهشت فردوس؛ 3. بهشت نعيم؛ 4. بهشت جنة المأوي. امام باقر ـ عليه السلام ـ در ادامه فرمود: براي خداوند عزّوجّل بهشت هايي است. در درون اين بهشت ها و همانا هر مؤمن تا جايي که دوست داشته باشد و بخواهد بهشت دارد و در آن ها هر طور که بخواهند، از نعمت هاي بهشتی برخوردار گردند و خوش گذراند، چنین کنند. 1. جنة النّعيم، جنة النعيم بهشت ولايت است. و اين بهشت در بسياري از آيات قرآن کريم، نام برده شده است؛ مانند: وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ ـ أُوْلَئِک الْمُقَرَّبُونَ ـ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ. «پيشي گيرندگان در أعمال صالحه، پيشي گيرندگان در غفران و رحمت خداوند هستند. و ايشانند مقرّبان خدا که در بهشت هاي نعيم هستند». و مانند أَيَطْمَعُ کلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ. «آيا هر فرد از ايشان چنين طمعي دارد که در بهشت نعيم داخل شود؟ نه، چنين نيست». و آياتي ديگر از قبيل: يونس/ 9، المائده / 65، الحج / 56، الشعراء / 85، لقمان / 8، الواقعه / 12، الصافات / 43، القلم / 34. 2. «عدن» اسمي از اسماء بهشت است. که در بسياري از آيات قرآن کریم، نام برده شده است؛ مانند: وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاکنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَکبَرُ ذَلِک هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ. خداوند شما را داخل مي کند در مسکن هاي پاک و پاکيزه اي که در بهشت هاي عدن است؛ و اين است فوز عظيم!». آيات ديگري که به عدن اشاره دارند، عبارتند از: رعد / 23؛ نحل / 31 کهف / 31؛ مريم / 61؛ طه / 76 ؛ فاطر / 33؛ ص / 50؛ غافر / 8؛ صف / 12؛ و بينه / 8. 3. «الفردوس» نيز نامي از نام هاي بهشتي است. اوّل: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ کانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا (107) خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا. «حقّا آن کساني که ايمان آورده اند و أعمال صالحه به جاي مي آورند، براي آنان بهشت هاي فردوس مهيّا و به عنوان پذيرائي و کرامت آنان خواهد بود؛ در آن بهشت ها به طور جاودان مي مانند و هيچ گونه تغيير و جابجائي از آن را طلب نمي کنند». دوّم: أُوْلَئِک هُمُ الْوَارِثُونَ ـ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ. «مؤمنان که چنين و چنانند» ايشانند فقط وارثان؛ آنان که فردوس را به ارث برند. و ايشان در آن بهشت فردوس به طور جاودان زيست مي نمايند». 4. جنّة المأوي نيز در دو مورد در قرآن کریم آمده است؛ اوّل: أَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَي نُزُلًا بِمَا کانُوا يَعْمَلُونَ. «امّا آن کساني که ايمان آورده اند و اعمال صالحه انجام مي دهند، پس براي آنان بهشت هاي مأوي به عنوان پذيرائي و پاداش کارهائي که در دنيا به جاي مي آورده اند مهيّا و آماده مي باشد». و دوّم: عِندَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَي (14) عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَي. در نزد سدرة المنتهي، که آخرين درخت است. و در نزد آن سدره و درخت، بهشت مأموي است». اسماء ديگر بهشت چنان که از روايت نيز به دست می آید، بهشت هاي ديگر با نام هاي ديگري نيز وجود دارند که در درون بهشت هاي که بیان شد، جاي مي گيرند. البتّه منظور از اين که در روايت نام های بهشت قرآنی آمده است، چهارتا است. يعني آن اسمائي که شامل اسماء ديگر مي شوند و الا در قرآن کریم اسماء ديگري نيز از بهشت آمده است که در زير به برخي اشاره مي شود. 1. بهشت لقاء و جنّت ذات: چون مي دانيم که حضرت حقّ وعده ی ديدار داده است، و متجاوز از بيست جا در قرآن کريم، لقاء و زيارت خود را وعده مي دهد. پس جنّت لقاء، يکي از بهشت های می باشد. قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُکمْ يُوحَي إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُکمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَن کانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِک بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا. «پس هر کس که اميد ديدار پروردگارش را داشته باشد، بايد عمل نيکو انجام دهد و در پرستش پروردگار خود، هيچ کس را شريک قرار ندهد». و مي توان اين نام «جنّت لقاء» را از نسبت اين جنّت به خود خدا استفاده نمود، آن جا که مي فرمايد: يا أيّتها النّفس المطمئنّة ارجعي إلي ربّک راضية مرضية فادخلي في عبادي و ادخلي جنتي اي نفسي که به مقام سکينه و اطمينان و آرامش رسيده اي به سوي پروردگارت بازگشت کن در حالي هم تو از پروردگارت راضي و خشنود هستي و هم او از تو راضي و خشنود است! پس داخل شو در ميان بندگان من و داخل شو در بهشت من!» در اين جا ملاحظه مي شود که جنّتي فرموده است، و اين بهشت را براي خصوص چنين بندگاني، نسبت به خود داده است. 2. دارالسلام: بعضي از بهشت ها را به عنوان جنّت تعبير نکرده، بلکه به عنوان دار، يعني خانه ذکر کرده است؛ مانند لَهُمْ دَارُ السَّلاَمِ عِندَ رَبِّهِمْ. و در روايت آمده است که: «دارالسلام الجنة». يعني دارالسّلام بهشت است. در برخي از کتاب ها نيز اسمائي را به عنوان اسماء بهشتي که در قرآن کریم آمده است، ذکر کرده اند که به برخي از آن ها نيز اشاره مي شود. روشن است که از اين اسامي بهشت که طبق روايت، بهشت هاي مقصود است که در درون بهشت هاي اصلي چهارگانه جای می گیرند: 1. الغرفة: الفرقان / 75 أُوْلَئِک يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا. 2. الرحمه: آل عمران / 157 وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ. 3. الحسني: الحديد / 10 وَمَا لَکمْ أَلَّا تُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنکم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُوْلَئِک أَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِينَ أَنفَقُوا مِن بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَکلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَي وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ. و هم چنين آيات: الأنبيا / 101، کهف / 88، نحل / 62، الرعد / 18، يونس / 26، النساء / 95. 4. طوبي: الرعد / 29 الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ طُوبَي لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ. 5. الخلد: الفرقان / 15 قُلْ أَذَلِک خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ کانَتْ لَهُمْ جَزَاء وَمَصِيرًا. نتيجه: کلمه «جنه» که جمع آن «الجنات» است در قرآن کریم بسیار آمده است و به معناي بهشت می باشد. و براي همه ی بهشت ها اين نام اطلاق شده است، مگر در برخي (مانند دارالسلام). منتهي چون بهشت داراي مراتبي است، هر مرتبه به نامي خاصّ، اسم گذاري شده است. در قرآن کریم، اسم چهار بهشت اصلي و هم چنين نام برخي از بهشت هايي که داخل در اين چهار اهشت می باشند، آورده شده است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه