اطرافيانم به گناهاني مثل غيبت و تهمت مبتلا هستند. چگونه خود را از آلودگي گناهان آنها حفظ نمايم؟ آيا وظيفة من امر بمعروف و نهي از منكر مي‌باشد؟ اگر چنين است چگونه به آنها تذكر بدهم تا از دست من ناراحت نشوند و باعث قطع ارتباط نشود؟ چگونه به ديگران احترام و محبت نمايم تا آنها را متوجه اشتباهاتشان نمايم؟

در زشتي گناهان همين بس كه موجب دوري انسان از خداي خويش مي‌گردد. گناه، روان آدمي را آلوده مي‌كند و آدمي را از زيباييهاي هستي و لذات معنوي محروم مي‌دارد. انباشته شدن گناهان موجب مي‌گردد كه انسان حتي به توبه رغبت ننمايد و از تمام خوبيها فاصله بگيرد و باعث بدبختي خويش گردد. خداوند متعال، درهاي توبه را بر گناهان باز نگه داشته است و آنان را به سوي خويش مي‌خواند. همچنين همة افراد جامعه را موظف نموده است كه نه تنها خودشان از گناهان دوري گزينند بلكه ديگران را نيز از گناهان باز دارند و به سوي نيكي‌ها دعوت نمايند. دوست گرامي، در چنين شرايطي كه اطرافيان شما به گناهان زبان آلوده هستند، اولين وظيفة شما صداقت عملي مي‌باشد. صدق عملي، به معناي مطابقت اعمال و رفتار انسان با گفتار يا اعتقاد وي مي‌باشد. يعني رفتار انسان تصديق كنندة گفتارش و يا تصديق كنندة اعتقادش باشد هر چند كه سخني هم نگويد. بنابراين، صادق به كسي مي‌گويند كه اگر به چيزي معتقد است، به اقتضاي اعتقادش رفتار نمايد. مثلاً شما كه اعتقاد داريد و مي گوييد كه غيبت و تهمت و ... عمل ناپسندي مي‌باشد، پس بايد رفتار شما نيز نشان دهندة اعتقاد شما باشد. شما نه تنها بايد از چنين گناهاني اجتناب نمائيد، بلكه بايد از ته دل از اين گناهان ناراضي باشيد. خلاصه اينكه رفتار شما، تنفر شما را از اين گناهان نشان بدهد. اگر در مجلسي نشسته‌ايد و غيبت شروع مي‌شود و امكان نهي از منكر نيست، اگر مي‌توانيد از آن مجلس خارج شويد اگر هم نمي‌توانيد تنفر قلبي خود از اين عمل را حفظ كنيد اگر شما در عمل پايبندي هميشگي خود را به مسائل شرعي حفظ كنيد و ديگران شما و اعمالتان را خواهند پذيرفت و در مقابل حرفهاي شما موضع گيري نخواهند كرد و ناراحت نخواهند شد. بعد از اين مرحله شما بايد تلاش كنيد تا ديگران را نيز از آتش گناهان بر حذر داريد. و اين عمل شما بايد از محبت شما به ديگران سر چشمه بگيرد. يعني اينكه چون شما به اطرافيان خود علاقه داريد و آنان را دوست مي‌داريد، و نمي‌خواهيد آنان، خود را به هلاكت اندازند، و نمي‌خواهيد آنان از زيباييها فاصله بگيرند و به زشتي‌ها نزديك شوند؛ پس آنان را از گناهان بر حذر مي‌داريد. براي چنين منظوري لازم است كه بر شرايط و مراتب امر بمعروف و نهي از منكر آشنا باشيد، شرايط امر بمعروف و نهي از منكر. 1. آگاهي پيرامون معروف و منكر اولين شرط امر بمعروف و نهي از منكر مي‌باشد. يعني شما ابتدا بايد كارهاي زشت و ناپسند و كارهاي درست را بشناسيد. 2. شرط دوم اين است كه بدانيد امر بمعروف و نهي از منكر شما در ديگران اثر خواهد گذاشت. پس در صورتي كه مي‌دانيد اثري ندارد،‌ امر بمعروف و نهي از منكر بر شما واجب نيست. 3. بدانيد كه قصد تكرار اين گناه را دارد. 4. احتمال ضرر جاني و مالي براي شما نباشد. ـ مراتب امر بمعروف و نهي از منكر در امر بمعروف و نهي از منكر بايد مراتب و مراحل را نيز رعايت كنيم. يعني ابتدا با رفتار خود، به طرف مي‌فهمانيم كه كارش صحيح نيست. مثلاً كار صحيح را خودمان انجام مي‌دهيم و يا با اخم و ناراحتي به او بفهمانيم كه كارش زشت است. اگر چنين رفتاري در وي مؤثر واقع نشد، نوبت تذكر زباني مي‌باشد. برادر ارجمند، راهكارهايي را در قالب نكاتي براي شما عرض مي‌كنم كه اگر آنها را بكار بگيريد مشكل شما حل خواهد شد. ان شاء الله. الف ) برخي صفات باعث مي‌گردد كه محبّت ديگران نسبت به شما افزايش يابد. سعي نمائيد اين صفات را در خود ايجاد و تقويت نمائيد. اين صفات عبارتند از:‌ 1. خوشرويي. حضرت امير المؤمنين ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايد: بشاشت و گشاده رويي دام محبت است. يعني مردم را جذب شما مي‌نمايد و باعث محبت ميان شما و مردم گردد. 2. خوش خلقي و اخلاق نيك 3. مدارا نمودن به صورت صحيح و شايسته. يعني با اطرافيان مدارا داشته باشيم و بر سر هر موضوعي ناسازگاري نشان ندهيم. البته مدارا به معني اين نيست كه در گناهان ديگران شريك شويم. 4. تواضع. رفتار شما و گفتار شما در همه حال بايد همراه تواضع و به دور از هر نوع تكبري باشد. 5. رعايت ادب در گفتار و رفتار. ادب و تواضع در گفتار، دلها را به هم نزديك مي‌كند. بله در برخي موارد كاري كه ادب مي‌كند ده‌ها استدلال نمي‌كند. طيب كلام و سخن مؤدبانه جاذبة عجيبي دارد و بسيار مؤثر است. ب ) توجه دادن به كرامت و شرافت انساني. در تمامي مراحل شما بايد كرامت و شرافت ديگران را حفظ نمائيد و آنان را نسبت به كرامت انساني توجه دهيد. امام متقين علي ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايند: هر كس كه نفسش در نظرش بزرگ و محترم آيد، آن را با معصيت و نافرماني به خواري نمي‌كشاند. بله اگر در فرد،‌كرامت انساني تقويت گردد، هرگز خود را به پستي گناهان آلوده نمي‌كند. ج ) سوق دادن به مطالعه. ما مي‌توانيم با مطالعه و كسب اطلاعات در زمينه‌هاي مربوطه، مسير فضائل را پيدا كنيم و مشكلات اخلاقي خويش را بر طرف نمائيم. شما در صورتي كه مي‌توانيد، كتابهاي متناسب را در اختيار اطرافيان قرار دهيد تا آنان اطلاعات لازم را كسب نمايند. د ) استفاده از موعظه. اگر بتوانيد آنان را در معرض موعظه قرار دهيد يعني آنان را به مجالس موعظه دعوت نمائيد، بسيار مؤثر خواهد شد. موعظه دلها را نرم و آماده پذيرش حق مي‌كند. خلاصه اينكه شما اگر خودتان را از گناهان زبان دور نگه داريد و در دل خود از كار ناپسند ديگران راضي نباشيد، و آنان را دعوت به ترك گناه نمائيد، وظيفة خود را انجام داده‌ايد. در صورتي كه نتوانستيد اطرافيان خود را از گناه باز داريد و يا شرايط نهي از منكر فراهم نبود،‌ بهتر است مجلس را ترك كنيد و يا در جاي ديگر منزل خود را مشغول كار ديگري نمائيد. و يا اينكه صحبت ديگري را به ميان بياوريد تا بحث غيبت و تهمت فراموش شود. تذكر: سعي نمائيد صحبت و صميميت شما و صلة رحم ميان شما از بين نرود. و هميشه احترام، ادب و خوش اخلاقي را در برخوردهاي خود رعايت نمائيد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه