دليل اين که در آيات قرآني، سميع بر بصير مقدم شده است چیست، بيان کنيد؟

حس شنوايي و بينايي، دو رکن اساسي معرفت و تفکر است. سخن گفتن بر مبناي شنيدن و تصور اشياء بر اساس مشاهده است، لذا گوش و چشم اهميت ويژه اي براي بدن دارند. قرآن کريم نوزده مرتبه به مسئله شنيدن و ديدن اشاره دارد. در بعضي از اين آيات، پس از مراحل اوليه نطفه، به سمع و بصر اشاره مي کند. إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا. «ما انسان را از نطفه اي آميخته آفريديم تا او را بيازمائيم و وي را شنوا و بينا گردانيديم». در بعضي از آيات اين دو را پس از مرحله ی دميدن روح و در سوره ی نحل، آيه / 78 بعد از تولد بيان مي کند. گاهي هم شنيدن و ديدن را به صورت مطلق مي آورد. اهميت گوش و چشم در قرآن کریم قرآن کریم از ميان تمام حواس به گوش، چشم و فؤاد تکيه دارد، چون گوش و چشم، مهم ترين حس ظاهري انسان است که رابطه نيرومندي ميان او و جهان خارج برقرار مي سازد. گوش صداها را درک مي کند، به خصوصا تعليم و تربيت به وسيله آن انجام مي گيرد. چشم وسيله ديدن جهان خارج و صحنه هاي مختلف عالم است و نيروي خرد مهم ترين حس باطني است و اگر از آدمي گرفته شود، ارزش او تا حد يک مشت سنگ و خاک سقوط مي کند. پيدايش اوليه ی چشم و گوش به اعتقاد دانشمندان رويان شناسي نخستين نشانه رشد گوش را مي توان در يک رويان تقريبا بيست و دو روزه به صورت ضخيم شدن اکتودرم سطحي در هر طرف رو مبانسفال پيدا کرد و درهفته چهارم گوش داخلي از اکتودرم سطحي جدا مي گردد. در رويان بيست و دو روزه، چشم در حال رشد به صورت يک زوج ناودان کم عمق در هر طرف فرو رفتگي مغز قدامي ظاهر مي شود. در انتهاي هفته چهارم رشد به صورت يک جفت حباب هاي بينايي در هر طرف مغز قدامي رشد مي کند. حس شنوايي در جنين پيش از بينايي فعال مي شود. اکنون ثابت شده است که جنين پيش از بينايي حس شنوايي دارد. دانشمندان با ارسال فرکانس هاي صوتي به سوي يک زن باردار که آخرين روزهاي بارداري را مي گذراند. مشاهده کردند که جنين با انجام حرکاتي به اين اصوات پاسخ مي دهد. در صورتي که قبل از تولد توان ديدن نداد و نخستين صدايي که گوش هايش را نوازش مي دهد، صداي قلب مادر است. شايد يک دليل تقدم واژه ی «سمع؛ شنيدن» بر «بصر؛ ديدن» در قرآن کریم اين است که: 1. حسّ شنوايي در جنين قبل از بينايي فعال مي شود. 2. فراگيري تکلم در درجه ی اول، از راه شنوايي انجام مي پذيرد. 3. چشم تنها وظيفه ی بينايي را به عهده دارد، امّا گوش علاوه بر آن که مسئول شنوايي است، بايد تعادل را نيز حفظ کند. نکته جالب اين که واژه ی سمع در قرآن کریم مفرد آمده است، ولي واژه ی «ابصار» جمع آمده است، يعني در آن واحد گوش انسان يک شنوايي دارد، ولي چشم مي تواند در يک لحظه چند چيز را ببيند. نکته مهم آن است به آن چه گفته شد فقط احتمالي است که به ذهن ما آمده است و ممکن است نکات ديگري در اين بين باشد که با گذشت زمان و تحقيق بيشتر دستيابي به آن ها ممکن مي شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه