تفاوت مفهوم «الله» در اسلام و مسیحیت و یهودیت و زرتشت چگونه است؟

تفاوت مفهوم «الله» در اسلام و مسیحیت و یهودیت و زرتشت به تفاوت خداشناسی در این ادیان بر می گردد که در پاسخ به سوال شما مطالب ذیل را خدمتتان ارائه می نماییم:واژه ی خدا و معادل های متعدد آن در زبانهای گوناگون، لفظی تک معنایی نبوده در هر فرهنگ و دین و مذهب و مکتبی معنایی خاصّ دارد. برای مثال خدای مدّ نظر مسیحیان، یک اَبَر انسان و یک پدر آسمانی است که در ضمن، نقش خالقیت و ربوبیّت نیز دارد؛ و می تواند به صورت بشر (عیسی مسیح) در آمده فدای گناهان امّت شود؛ یا خدای مطرح در کتاب مقدّس یهودیان، خدایی است که گاه ناتوان و جاهل نیز هست؛ و برخی اوقات از کار خود اظهار پشیمانی هم می کند؛ یا خدای واحد زرتشتیان قادر به خلقت مستقیم موجودات نیست لذا دو منشاء خلقت آفریده است تا آنها موجودات خیر و شرّ عالم را پدید آورند؛ یا خدای مورد نظر علمای اشعری مذهب، خدایی است که اوصافش عین ذاتش نبوده در اتّصاف به عالمیّت و قادریّت و امثال آنها محتاج به علم و قدرت و امثال اینهاست که خارج از ذات خدا بوده ازلی هستند و اما خدای مطرح در قرآن نور است؛ «الله نورالسموات و الارض مثل نوره کمشکاه فیها مصباح ...؛ خداوند نور آسمانها و زمین است مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی باشد،‌ آن چراغ در حبابی قرار گیرد، حبابی شفاف و درخشنده همچون یک ستاره فروزان ... .»(نور/35)با وجود این تفاوت ها می توان اشتراکاتی را نیز پیدا نمود و این طور نتیجه گرفت:خدایی را که ادیان الهی به ما معرفی می کنند خدایی است که انسان می تواند با او به گفتگو بنشیند و او را با لفظ تو مخاطب قرار دهد. با او درد و دل کند و از او کمک بطلبد، خدایی است که در زندگی ما حضور دارد، صدای مان را می شنود و مشکلاتمان را می بیند و تنها اوست که توان رفع آنها را دارد. خدا را نمی توان با چشم سر دید بلکه تنها دلهایمان وجودش را تصدیق می کند و عقلمان با دلایل خود وجودش را اثبات می کند. ما او را تنها با صفاتش می شناسیم. چون ما را آفرید، او را خالق می نامیم و چون روزیمان را فراهم ساخت، رزاقش می گوییم و آنگاه که به سخنمان گوش فرا می دهد و هر چه را با زبان می گوییم یا در دل با خویشتن به آرامی نجوا می کنیم او می شنود، سمیعش می نامیم. از آنجا که تمام عالم محضر و در منظر اوست و تمام کارهایمان در مقابل دیدگان او روی می دهد، بصیرش می گوییم. او را قادر گوییم چون قدرتش بسیار و توانش بی حد است. عالم گوییم اش بدان رو که مخزن تمام علوم اوست و هر که علمی دارد اوست که بدو این علم را ارزانی داشته است. حی و زنده خوانیم اش زیرا زندگی و حیات مخلوقات از اوست.ما برخی از صفات او را با توجه به مخلوقات درک می کنیم مانند خالقیت و رازقیت و... و برخی دیگر را با توجه و دقت در خود ذات خداوند و ویژگی منحصر به فرد او درمی یابیم مانند حیات و علم و....خدای ادیان آفریدگاری است مهربان و بخشنده ، عالم و توانا ، زنده کننده و میراننده ، آنکه پاداش می دهد نیکان را و مجازات می کند بدکاران را. او کسی است که از رگ گردن به ما نزدیک تر است و ما هیچ گاه از حیطه قدرت و حوزه حکومت او توان خارج شدن را نداریم.او کسی است که هستی را ایجاد کرد و حیات را در سرار عالم جاری ساخت. او از بین برنده تاریکی ها است. او زیباست و هر آنچه رنگی از زیبایی را دارد از او وام گرفته است . او وجود مطلق است وجودی که هیچ شائبه عدم در او راه ندارد موجود کاملی است که به هیچ وجه نقصی در دامش نمی نشیند. اگر بتوان او را به چیزی در این دنیا تشبیه کرد باید گفت او نوری مطلق است که همه چیز را روشن می کند و هر چیزی که توان روشن گری را یافته است به کمک او چنین گشته است.فلسفه نیز با الهام از آموزه های دینی سعی می کنند در توصیف و شناساند خداوند تلاش کنند از این رو سخنان آنان نیز بسیار به آموزه های دینی در مورد خداوند نزدیک است. آنان نیز خدا را نور و وجود مطلق معرفی می کنند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه