چگونه رابطه بهترین عاطفی باهمسرمان داشته باشیم؟

پرسشگر گرامی، شناخت نیازهای اساسی زندگی رمز موفقیت و کامیابی است و درک این نیازها نشانه دقت و خردمندی پرسشگر است ، سوال شما من را به یاد جمله معروف «پیشگیری بهتر از درمان است »، انداخت . امیدواریم در تمام مراحل زندگی با دقت و خردمندی (همانند این موضوع) ، در پی موفقیت و سعادت باشید و بهترین ها را برای شما از خداوند می خواهیم . خداوند متعال انسان را امر به ازدواج نمود تا بدین طریق به کمال واقعی انسانی و آرامشی که در پرتو عمل به دستورات الهی حاصل می شود، نایل گردد. مرحله اول هنگامیست که فرد اقدام به ازدواج می کند که باید ملاک های صحیح را مد نظر قرار دهد و انتخابی عاقلانه و برخواسته از منطق اتخاذ نماید. و در مرحله بعد یعنی بعد از ازدواج می بایست بوسیله برخورد مناسب، محبت موجود را افزایش دهد و هدف از ازدواج را تحقق بخشد. در صورتی که برخورد عجولانه و ناشکیبا می تواند به کمرنگ شدن محبت و سردی روابط و در نهایت تبدیل شدن خانه زندانی بی روح می انجامد.برخورد با همسر اصول ویژه ای دارد که ما در ادامه به بررسی برخی از نکات کلیدی در رابطه عاطفی بین همسران اشاره خواهیم کرد.یکی از چیزهایی که در دوام زندگی مشترک و افزایش کیفیت زندگی نقش اساسی دارد برقراری ارتباط کلامی مناسب با همسر می باشد. نوع گفتار، محتوای کلام، لحن صدا و انتخاب موقعیت سخن تعیین می کند که رابطه کلامی همسران، چه تاثیری در سردی یا گرمی روابط و احساس شادکامی بین زن و شوهر برجای بگذارد. در ادامه پیرامون ارتباط کلامی توضیح مختصری را به میان می آوریم.ارتباط کلامی همسراننحوه برقراری ارتباط کلامی از عواملی است که در ایجاد محبت و صمیمیت، نقشی تعیین کننده دارد. همسرانی که می دانند از چه عبارات و کلماتی برای بیان مقصود استفاده کنند، به خوبی مسیر حرکت خویش را در زندگی هموار می نمایند. هر واژه یا کلمه ای دارای نوعی بار روانی و عاطفی است و تأثیرات مسلم و پایداری را بر شنونده بر جای می گذارد. یک ارتباط کلامی موفق، رابطه ای است که بر رشد و شکوفایی و شادابی زندگی بیفزاید.گونه هایی از ارتباط کلامیارتباط کلامی تحت عناوین مختلف و با مصادیق متعدد تحقق می یابد که در این جا به برخی از آن ها اشاره می کنیم:1. با نام خداوند سبحان به استقبال همسر رفتن می دانیم که «سلام» از اسماء الهی است «السلام المومن»[1] یعنی: خداوند سلامت آفرین و ایمنی بخش است. لفظ سلام (گذشته از معنای آن) دارای لطافتی خاص و آهنگ آن ملایم با طبع و گوش نواز است. کلمه یا کلامی نیکوست که علاوه بر داشتن معنی و مضمون عالی،چینش حروف آن طوری باشد که به انسان آرامش بخشد. حضرت امیر المومنین ـ علیه السلام ـ می فرماید: «نرمش در سخن، و گویا و رسا سلام کردن یکی از عبادت ها است.» بیائیم با عمل به این دستور آسمانی، فضای خانه را بهشتی کرده و پاره ای از بهشت را در دنیا مشاهده کنیم.2. ارتباط کلامی در قالب شوخی کردننمک زندگی کلمات دلنشین، شوخی و بذله گویی های آرام بخش است. رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: هر بازی و سرگرمی، باطل و نارواست مگر بازی و شوخی با همسر که عملی مستحب است. امام صادق ـ علیه السلام ـ از شخصی پرسید: چه اندازه با یکدیگر شوخی می کنید؟ عرض کرد خیلی کم فرمود: چنین نباشید، شوخی از خوش خلقی پدید می آید. چه خوبست همسران این صفت را بخشی از زندگی روزانه خود قرار دهند تا با این کار بار زندگی را سبک و خستگی را از جان و تن همدیگر بیرون آورند که این خود عبادتی ارزنده است.تذکر: آنچه که تذکرش لازم است این که اولاً باید از شوخی هایی که دل همسر را می رنجاند دوری گزید. ثانیاً شوخی با تحقیر و توهین همراه نباشد و گرنه این خود عاملی است برای سست کردن محبت و ایجاد شکاف و نزاع بین همسران.3. ارتباط کلامی در قالب تمجید و تعریف و ابراز محبتیکی از توانایی های روحی و جاذبه های همسران، «ابراز محبت» نسبت به یکدیگر است. ابراز محبت یعنی آشکار نمودن علاقه قلبی. برای یک زندگی شیرین و جذاب، وجود محبت قلبی کافی نیست؛ بلکه باید به شکل ها و زبان های مختلف این محبت را نشان داد. شما می توانید با گفتن جملات ساده و بی آلایش از قبیل «دست شما درد نکند»، «به به چه غذای خوشمزه ای درست کرده ای»، «چه هدیه بجا و مناسبی تهیه کرده ای»، «چقدر این لباس بهت می یاد»، دل همسر خود را به دست آورید. زن ها فطرتاً زود رنج و حساس ترند، از این رو بیش از مردان نیازمند مهر و محبت هستند؛ وقتی زن با مهر و محبت مرد روبرو می شود، عشق و علاقه اش به همسر را بیش از گذشته نشان می دهد و انگیزه اش نسبت به تلاش بیش تر و خدمت به مرد افزون می شود. وقتی به همسرتان یادآوری کنید که دوستش دارید به او فهمانده اید که از زندگی با او خوشحال هستید و احساس رضایت می کنید، در این صورت او نیز دل به شما سپارد و هستی اش را پروانه وار به گرد شمع وجود شما نثار می کند. از همین رو پیامبر عظیم الشأن اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرموده است: کسی که به همسرش بگوید: تو را دوست دارم، این جمله هرگز از دل او خارج نخواهد شد.غرور بی جا و گاهی اوقات حجب و حیای افراطی راه را بر تبادل عاطفی می بندد. برخی از همسران جوان، به ویژه مرد ها در اظهار محبت نسبت به همسرشان نوعی سردی یا «خسّت عاطفی» به خرج می دهند. حجب و حیا نیز به خصوص از ناحیه خانم های جوان، مانع از تبادل عاطفی است. امام رضا ـ علیه السلام ـ می فرماید: «بعضی زن ها برای شوهرشان بهترین غنیمت هستند، زنانی که برای شوهرشان اظهار عشق و محبت بکنند.»[2] به هر حال، گفتن جملاتی که حاکی از محبت زوجین نسبت به یکدیگر است نه تنها در رفع بسیاری از سوء تفاهم ها، سوء ظن ها و تردید ها مؤثر و کارساز است بلکه بر میزان و شدت محبت آن ها می افزاید و شیرین کامی زندگی را تضمین می کند.4. ارتباط کلامی هنگام صدا کردن یکدیگرشکل مخاطب قرار دادن یکدیگر نیز در پایداری و پرنشاطی زندگی حائز اهمیت است. صدا زدن، آغاز ارتباط کلامی و زمینه ساز یک ارتباط عاطفی سالم و سازنده یا ارتباطی سرد و پرتنش است. با نوع صدا زدن، انسان حدس می زند بعدش چه اتفاقی می افتد، بعدش تبادل است یا تخاصم. وقتی شما همسر محبوب تان را با نام مورد پسندش یا همراه با پیشوند یا پسوند مناسب و یا با لحنی دلنشین و آرام بخش صدا می زنید علاوه بر این که خستگی و اندوه را از جان و تن او می زدایید،[3] و به او می فهمانید که دوستش دارید، اعتماد و اطمینان نیز در او می آفرینید که به سخن شما با جان و دل گوش دهد و بدین طریق به هدف نهایی تان در برقراری ارتباط می رسید در این رابطه ذکر چند نکته ضروری است:الف) هیچ گاه بدون ذکر نام همسرتان یا جایگزین مناسب با او شروع به سخن نکنید.ب) جایگزین مناسب می تواند بر اساس سلیقه طرفین انتخاب شود.ج) از پیشوند یا پسوند های تحریک آمیز و موهن خود داری شود.5. ارتباط کلامی در پوشش دعااز ارتباط های بسیار سازنده جذاب و شور آفرین، ارتباطی است که همسران در قالب دعا برای همدیگر، بر قرار می کنند. چه لذت بخش و روح افزاست که همسران همدیگر را در پیشگاه پروردگار مهربان واسطه قرار دهند. این نیازی است که خداوند در قرآن با لطافت خاصی و به زبان دعا به همسران تعلیم فرموده و از اهمیت آن پرده برداشته که این چنین (به صورت جمعی و خانوادگی) به درگاه من بیایید و مرا بخوانید. این یکی از آداب دلنشین و رشد آفرین دعا و ارتباط سازنده زوجین با یکدیگر است. وقتی همسران در حضور یکدیگر برای هم دعا می کنند این بهترین و شوق انگیز ترین حالتی است که همسران از آن پی به میزان صمیمیت و محبت یکدیگر می برند. خواندن دعاهایی همچون: «ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قره اعین و اجعلنا للمتقین اماما»؛[4] پروردگارا، به ما از همسران و فرزندانمان آن ده که مایه روشنی چشمان (ما) باشد و ما را پیشوای پرهیزکاران گردان. «رب اغفرلی و لوالدیَّ و لمن دخل بیتی مومناً...؛[5] پروردگارا مرا و پدر و مادرم و هر مومنی را که به سرای من داخل شود، بیامرز.» و چه مصداقی روشن تر و مهم تر از همسر برای لمن دخل بیتی ....6. رفتار های کلامی تسهیل کننده ارتباط- مثبت گویی: چه خوب گفتی ـ کار درستی کردی- انعطاف پذیری: باشه ـ عیبی نداره ـ این که تو میگی بهتره- گزیده گویی، سکوت- ابراز وجود، عرضه کردن خود، حالت اقبال: چه خبر؟ کسی تلفن نزد؟ دیگه چه خبر؟- محبت، تکریم و قدرشناسی: آقا مهدی: زهرا خانم دست شما درد نکند ... ممنون می شم اگر ...- موضوع مداری: این جا حق با توست، این جا خوب عمل کردی.- جمع گرایی (ما): زندگی باید بر اساس سلیقه هر دومان باشد، ما باید، بچه هامان.7. رفتار های کلامی بازدارنده ارتباط- منفی گویی ـ نق زدن: بعید است با هم کنار بیاییم ـ این چه میوه ای است خریدی؟- نفوذ ناپذیری و جبهه گیری: همین که گفتم، غیر ممکنه، نمیشه من همینم که هستم.- پرگویی: امان ندادن در صحبت ـ از هر دری سخنی گفتن، بی ربط سخن گفتن.- روبرگردانی، حالت ادبار: خانم کار دارم! زود باش! ناهار چه داریم! کاری نداری، خدا حافظ ....- سرد و بی عاطفه، توهین و قدر نشناسی: وظیفه ات بوده؟ مگر چه کار کردی؟ این که کاری نداشت!- کلی گویی، تعمیم: هرگز، هیچ وقت ـ همیشه کارهایت همین جوره- فردگرایی (من): تو دخالت نکن ـ نمی گذارم زندگی ام تباه بشه ـ با جون کندن زندگی ام را به این جا رساندم.40 نکته زیر را به عنوان راهکارهای ارتقاء ارتباط عاطفی همسران جوان برایتان ارسال میکنیم و امیدواریم با عمل کردن به آن دستورالعمل ها محبت و عشق و علاقه متقابل بین زن و مرد ایجاد و گسترش پیدا کند و از هر نوع رنجش خاطر از یکدیگر به دور باشند:1 . با مطالعه کتب مربوط به انتخاب همسر، آیین همسردارى، چگونگى ایجاد ارتباط با دیگران و نیز شرکت در جلسه هاى آموزش خانواده دانش و مهارت خود را در این زمینه افزایش دهید.2 . سعی کنید به محبت های شوهرتان پاسخ دهید و شما نیز ابراز محبت به او کنید. 3 . هر یک از زوجین دیگرى را نزدیک ترین و محرم ترین فرد بداند و او را نیمه تن، حامى و پشتیبان خود تلقى کند . 4 . با یادگیرى مهارت هاى ارتباطى نظیر فعالانه به حرف هاى یکدیگر گوش کردن، احترام به نظرها و عقاید یکدیگر و تشریک مساعى و مشورت کردن روابط خود را بهبود بخشید . 5 . حتى المقدور به قول هایى که به همسرتان داده اید عمل کنید تا به سلب اعتماد و احساس فریب خوردگى نینجامد . 6 . هنگام اختلاف نظر یا سوء تفاهم، به جاى سرزنش کردن یکدیگر یا تفسیر نادرست، به شناسایى مساله و یافتن راه حل آن بپردازید و در صورت لزوم کمک و مشاوره افراد با تجربه و متخصص را جلب کنید . 7 . براى رسیدن به امنیت روانى وعاطفى در روابط زناشویى داشتن صداقت، پذیرش، سعه صدر، انصاف و اعتماد متقابل را اصل اول قرار دهید . 8 . در صورت به وجود آمدن هر گونه سوء تفاهم و سوء برداشت، در نخستین فرصت ممکن به حل و فصل آن بپردازید تا به فرآیندى مخرب و پیشرونده تبدیل نشود . 9 . به هر طریق ممکن رفتارهاى مطلوب همسرتان را مورد توجه و تایید قرار دهید; به گونه اى که همسرتان بفهمد برایش ارزش قائل هستید . 10 . تشویق و تایید و بیان نکات مثبت به طور آشکار یا در جمع باشد و تذکر نکات منفى و انتقاد به طور محرمانه و در تنهایى صورت گیرد . 11 . براى خصوصیات و نیازمندى هاى یکدیگر ارزش قائل شوید و در روابط کلامى، عاطفى، اقدام ها و تصمیم گیرى ها به افکار و خواسته هاى همسرتان توجه کنید . 12 . اگر رفتار خاصى براى شما مبهم است، ساده ترین راه این است که از همسرتان هدف و علت آن رفتار را بپرسید و با روش مسالمت آمیز، صمیمانه و خوش بینانه موضوع را روشن کنید .13 . خشونت همسرتان را با خشونت پاسخ ندهید . خشونت را با سکوت پاسخ گویید و در موقعیتى مناسب درباره مساله مورد نظر به بحث و گفت و گو بپردازید . 14 . بکوشید در سراسر زندگى، به خصوص در روابط بین خود و همسرتان، به جاى هر گونه پیش داورى یا مشاهده اشکالات و ضعف ها نقاط مثبت و قوت را ببینید; به عبارت دیگر، به جاى توجه به نیمه خالى لیوان به نیمه پر آن توجه کنید . 15 . سعى کنید در برنامه ریزى براى فعالیت هاى اجتماعى، اوقات فراغت، دید و بازدیدهاى خانوادگى و نظایر آن به مشورت کردن با یکدیگر بپردازید و از یک جانبه نگرى بپرهیزید .16 . در هر فرصتى که پیش مى آید، با همسر و اعضاى خانواده تان ارتباط کلامى و عاطفى برقرار کنید . 17 . اگر هر یک از زوجین در شرایط خاصى نمى تواند به سخنان همسرش گوش کند، باید صادقانه و صمیمانه این موضوع را به وى انتقال دهد، و تقاضا کند صحبت کردن درباره آن موضوع را به فرصتى دیگر واگذارد . 18 . هر از چند گاهى زوجین در فضایى محرمانه، محبت آمیز و صمیمانه به ارزیابى رفتار و روابط یکدیگر بپردازند و از یکدیگر بپرسند، چه باید کرد تا روابطمان بهتر و بانشاطتر شود؟ 19 . همیشه، در رویارویى با مسائل و مشکلات خانوادگى، خود را در وضعیت طرف مقابل قرار دهید و با قبول مسؤولیت خود و شناخت انتظارات متقابل به حل و فصل اختلافات روى آورید . 20 . در روز یا در هفته زمان مشخصى را براى گفت و گو درباره مسائل و مشکلات و به اصطلاح درد دل کردن با همسرتان اختصاص دهید . 21 . از داشتن نگرش هاى آرمان گرایانه و شاعرانه در مساله ازدواج و روابط زناشویى و نیز انتظارات غیر واقع بینانه اجتناب کنید . 22 . ارتباط زوجین باید از هر گونه سوء ظن و حدس نادرست وغیر واقع بینانه دور باشد . اگر موضوع و مساله اى ذهن یکى از زوجین را به خود مشغول کرده است، باید آن را به صراحت و صادقانه مطرح کند و درستى و نادرستى اش را با همسرش مورد بررسى قرار دهد . 23 . هر یک از زوجین باید زمینه هاى بروز سوء تفاهم ها و سوء ظن ها را از بین ببرد و از رفتارهایى که موجب بروز سوء تفاهم و سوء ظن مى شود، خوددارى کند .24 . هر یک از زوجین باید بکوشد با روان شناسى همسرش آشنا شود تا بداند زن یا مرد به چه امورى بها مى دهد و نظام ارزشى اش چگونه است; براى مثال معمولا زن به وابسته بودن، کسب امنیت عاطفى و مورد حمایت واقع شدن اهمیت مى دهد و مردان مى خواهند مستقل و خود مختار باشند و آزادى عمل را داراى ارزش مى دانند . 25 . زن و شوهر از مسخره کردن یکدیگر و گفتن سخنان طعنه آمیز و دو پهلو جدا پرهیز کنند . 26 . از رفتارهایى نظیر متلک، تحقیر، سرزنش و به رخ کشیدن یکدیگر که موجب افزایش مقاومت هاى روانى در طرف مقابل است، جدا باید پرهیز شود .27 . در سراسر زندگى، از جمله در زندگى خانوادگى، بکوشید به نقاط مثبت، موهبت و نعمت هایى که در اختیار دارید بیندیشید نه به امورى که در اختیار ندارید . 28 . از خطاهاى یکدیگر سریعا بگذرید و خطاهاى همدیگر را تحمل کنید . 29 . بایادآورى برخى ایام مانند روز تولد، سالگرد ازدواج و نظایر آن و دادن هدیه هایى هر چند کوچک (مثل یک شاخه گل) به طور نمادین یا سمبلیک عشق و علاقه خود را به همسرتان اعلام کنید .30 . خود را در برابر همسرتان آراسته و پاکیزه و جالب توجه نگه دارید از پریشانى و وضع نامرتب بپرهیزید . 31 . در انتخاب دوست و برقرارى روابط دوستانه و معاشرت هاى خانوادگى با زوج هاى دیگر دقت کنید و این امور را با توافق یکدیگر انجام دهید . 32 . از هر گونه رفتارى که به مرد سالارى یا زن سالارى مى انجامد، پرهیز کنید . 33 . خطاى یکدیگر را در حضور دیگران، فرزندان، آشنایان، والدین یکدیگر و . . . بازگو نکنید.34 . هرگز همسرتان را با زن یا مرد دیگر مقایسه نکنید . 35 . از رفتارهاى مطلوب همسرتان تشکر کرده، او را تشویق کنید و انگیزه تکرار آن رفتار را بیش تر سازید . 36 . از تصمیم هاى نادرست و غیر منطقى و کلى گویى هاى منفى و شکل گیرى افکار منفى درباره همسرتان شدیدا پرهیز کنید . 37 . از نسبت دادن القاب و زدن برچسب هاى ناگوار و نامطلوب مانند بدقول، زرنگ، شلخته، کله شق، یک دنده، لجباز و خودخواه به یکدیگر پرهیز کنید . 38 . در مواردى که غمگینى و افسردگى و یا عصبانیت زن یا شوهر شدت مى یابد و احتمال اختلال در کار سیستم عصبى یا غدد درون ریز به ویژه غده تیروئید وجود دارد، در نخستین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از عادى بودن ترشح غدد از جمله غده تیروئید مطمئن شوید . 39 . براى داشتن یک زندگى با نشاط و موفق خوب بیندیشید، وقت بگذارید، احساس مسؤولیت کنید، موانع ارتباط سالم را از میان بردارید و به عوامل ایجاد کننده روابط سالم توجه کنید .40 . مطالعه کتب زیر می تواند در این زمینه مفید باشد.- آیین همسرداری , ابراهیم امینی , انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی- جوانان و انتخاب همسر, علی اکبر مظاهری , انتشارات پارسایان- اخلاق در خانواده، نوشته حسین مظاهری- بهشت خانواده، مصطفوی -­ تحکیم خانواده ،محمدی ری شهری در پایان توصیه می کنیم که سعی کنید بهترین لحظات زندگی تان را در کنار همسرتان سپری نمایید و قدر لحظات زندگی تان را بدانید و توجه داشته باشید که شاید در همین لحظه خیلی از افراد باشند که امکانات و شرایط زندگی شما را نداشته باشند، پس داشته ها و نعمت هایی را که خداوند به شما ارزانی داشته را مد نظر داشته باشید و سعی کنید آنگونه زندگی کنید که شایسته شما و خواست پروردگار است. منتظر مکاتبات بعدی شما هستیم.[1] . ربنا هب لنا من ازواجنا ... قره أعین.[2] . مستدرک الوسائل، ج2، ص 351.[3] . در حدیث است که صدا زدن (اگر ب نیکویی انجام شود) لذتی دارد که سختی و خستگی را از جان و تن دور می کند.[4] . فرقان/ 74.[5] . نوح/ 28.   .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه