نظر کلی شیعه در مورد صحابه چیست؟

نظر کلی شیعه در مورد صحابه: برای پاسخ این سؤال توجه تان را به بیاناتی که مرجع عالیقدر آیة ... مکارم دراین رابطه داردجلب می کنم. آیت الله مکارم شیرازی نظر شیعه در مورد صحابه را این گونه توضیح می دهد: در میان یاران پیامبر (ص)افراد بزرگ و فداکار و با شخصیتى بودند و قرآن و روایات اسلامى در فضیلت آنان،بحث فراوانى دارد،ولى این به آن معنى نیست که همه اصحاب پیامبر را معصوم بدانیم و اعمال آنها را بدون استثناء صحیح بشمریم، چرا که قرآن در آیات زیادى (آیات سوره برائت،سوره نور و سوره منافقین) از منافقانى سخن مى گوید که در لا به لاى اصحاب پیامبر (ص) بودند،در ظاهر جزء آنها محسوب مى شدند، در حالى که آیات قرآن شدیدترین مذمتها را از آنها نموده است و از سوى دیگر کسانى بودند که بعد از پیامبر (ص) آتش جنگ در میان مسلمین روشن کردند و بیعت خود را با امام و خلیفه وقت شکستند و خون دهها هزار مسلمان را ریختند،آیا ما مى توانیم همه این افراد را از هر نظر پاک و منزه بشمریم؟! به تعبیر دیگر چگونه مى توان هر دو طرف نزاع و جنگ (مثلا جنگ جمل و صفین) را درستکار و منزه دانست؟ این تضادى است که براى ما قابل قبول نیست و آنها که موضوع «اجتهاد»را براى توجیه این مسائل کافى مى دانند که بگویند یکى از دو طرف بر حق بوده و دیگرى خطا کار، اما چون به اجتهاد خود عمل مى کرده است، نزد خداوند معذور، بلکه داراى ثواب است! براى ما پذیرفتن این سخن مشکل است. چگونه مى توان به بهانه اجتهاد، بیعت با جانشین پیامبر (ص) را شکست و سپس آتش جنگ را روشن کرد و خون بى گناهان را ریخت، اگر این همه خونریزى با توسل به اجتهاد قابل توجیه باشد چه کارى قابل توجیه نیست! صریح تر بگوییم، ما معتقدیم: همه انسانها حتى یاران پیامبر (ص) در گرو اعمال خویشند و اصل قرآنى «ان اکرمکم عند الله اتقیکم،گرامى ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست » درباره آنها نیز صادق است. بنابراین باید وضع آنها را با عملشان روشن سازیم و به این صورت یک قضاوت منطقى درباره همه آنان داشته باشیم و بگوییم:آنها که در عصر پیامبر (ص) در صف اصحاب مخلص بودند و بعد از پیامبر (ص) نیز براى پاسدارى از اسلام کوشیدند و به پیمانى که با قرآن داشتند وفادار ماندند آنها را خوب مى دانیم و به آنها احترام مى گذاریم. آنها که در زمان آن حضرت در صف منافقان بودند و کارهایى کردند که قلب مبارک پیامبر (ص) را آزرده ساختند و یا بعد از رحلت پیامبر (ص) مسیر خود را تغییر داده کارهایى انجام دادند که به ضرر اسلام و مسلمین تمام شد، آنها را دوست نداریم. قرآن مجید مى گوید:«لا تجد قوما یؤمنون بالله و الیوم الآخر یؤادون من حاد الله و رسوله و لو کانوا آباءهم او ابناءهم او اخوانهم او عشیرتهم اولئک کتب فى قلوبهم الایمان، هیچ قومى را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمى یابى که با کسانى که نافرمانى خدا و رسولش را کردند دوستى کنند هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندان آنها باشند، آنان کسانى هستند که خدا ایمان را بر صفحه دلهایشان نوشته است». سوره مجادله، آیه 22. آرى آنها که در زمان حیات پیامبر (ص) یا بعد از رحلت او،پیامبر (ص) را آزار دادند به اعتقاد ما شایسته ستایش نیستند. ولى نباید فراموش کرد که جمعى از یاران پیامبر (ص) بزرگترین مجاهدتها را در راه پیشرفت اسلام نمودند و از سوى خداوند مورد مدح و ستایش قرار گرفتند، همچنین کسانى که بعد از آنها روى کار آمدند یا در آینده تا پایان دنیا متولد مى شوند چنانچه راه اصحاب راستین و خط و برنامه آنها را ادامه دهند شایان هر گونه مدح و ثنا هستند «السابقون الاولون من المهاجرین و الانصار و الذین اتبعوهم باحسان رضى الله عنهم و رضوا عنه، پیشگامان نخستین از مهاجران و انصار و کسانى که به نیکیها از آنها پیروى کردند، خداوند از آنها خشنود شد و آنها از خداوند خشنودند».سوره توبه، آیه 100. این عصاره عقیده ما درباره صحابه پیامبر اسلام (ص) است.( کتاب اعتقاد ما) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه