می خواستم بدونم، آیا در عرفان ناب اسلامی، عرفا و استادان اخلاق و سیروسلوک، ازدواج و یا متعه رو مانع پیشرفت معنوی و روحی انسان می دونند؟

در پاسخ گفتنی است: همه برنامه زندگی مادی و معنوی و سلوک ظاهری و باطنی ما باید بر اساس کتاب و سنت و مطابق با دستورات و رهنمود های آن دو باشد نه رفتار و برنامه افراد و اشخاص. درستی و نادرستی رفتار و اعمال سلوکی و سیر معنوی را باید با این ملاک سنجید .أمیر المؤمنین علیه السلام فرمود: إنَّ دِیْنَ اللهِ لاَ یُعْرَفُ بِالرِّجَالِ بَلْ بِآیَةِ الْحَقِّ فَاعْرِفْ الْحَقَّ تَعْرِفْ اَهْلَه; دین خدا را به وسیله اشخاص نمى توان شناخت بلکه به نشانه هاى روشن حق باید شناخت بنابراین حق را بشناس تا اهل آن را بشناسى».ما در زندگی دنیایی دنبال چه هستیم؟ آیا به غیر از قرب خداوند می خواهیم برسیم؟ رسول خداصلى الله علیه وآله فرمود: «هیچ بنایى در اسلام محبوب تر از ازدواج، نزد خداوند بنا نشده است»(1) وقتی با ازدواج، انسان کار محبوب خداوند را انجام داده است، این قدمی مهم در راه هدف و بلکه خود هدف است.از پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله نقل شده است: «هر کس ازدواج کند، به درستى که از نصف دینش پاسدارى کرده است«.(2) با وجود این روایات و سخنان از ائمه اطهار که بهترین اسوه ها هستند،‌ آیا باز هم می توان گفت ازدواج مانع پیشرفت معنوی انسان است.به وسیله ازدواج یکی از سرکش ترین نیروها یعنی غریزه جنسی، ارضا شده و میل به انحراف در انسان کاهش می یابد و در واقع هوای نفس که منشأ بسیاری از ناهنجاری هاست تا حد زیادی مهار می گردد و مهار نفس از یک سو و رحمت و مودت الهی که در ازدواج حاصل می شود از سوی دیگر،‌موجب کمال نفس و نورانیت دل می گردد؛ زیرا کسی که به طرف گناه و ناهنجاری نرود و مشمول عنایات الهی باشد به نورانیت درون و قلب نایل می گردد.این سؤال از آن جا نیز ناشی می شود که جایگاه ازدواج در اسلام برای ما روشن نشده است. دیدگاه عرفی غلط در مورد ازدواج، آن را معطوف به غریزه جنسی می داند در حالی که این غریزه یک بهانه و یک رانه برای گرایش به سمت ازدواج است که خداوند در وجود انسان قرار داده. ازدواج آن قدر آثار و فواید دارد که ارضا شهوت جنسی در آن گم است.به طور مختصر برخی از فواید ازدواج را برمی شمریم: 1- آرامش روحی پسر و دختر در کنار هم 2- ایجاد کانون گرم خانواده 3- شکوفا شدن استعدادهای نهفته 4- مضاعف شدن اعمال خیر 5- دوری از گناه 6- بدست آوردن نصف دین، زیاد شدن روزی 7- طهارت معنوی 8- بهتر شدن اخلاق 9- تقویت روحیه 10- تقویت همت 11- بدست آوردن کمالات روحی 12- کسب جایگاه اجتماعی 13- دانستن قدر والدین و زحمات آنان 14- رفع نواقص انسان در برخورد مستمر با همسر و فرزندان 15- پرورش نسل جدید، صرف کردن محبت در جایی که سزاوار آن است 16- افزایش غیرت و مردانگی و جوانمردی 17- نظم و ترتیب یافتن سیر زندگی انسان 18- جرأت یافتن بر کارهای بزرگ 19- افزایش روحیه تعاون و احساس مسئولیت 20- سلامت و امنیت اجتماعی 21- بلوغ عقلی 22- تربیت فرزند و تحویل دادن یک انسان مؤمن به جامعه که باقیات الصالحات است 23- از بین رفتن منیت ها و.... .«یک پختگی و پویایی وجود دارد که جز در پرتو ازدواج و تشکیل خانواده پیدا نمی شود، در مدرسه پیدا نمی شود،‌ در جهاد با نفس پیدا نمی شود،‌ در نماز شب پیدا نمی شود؛ این کمالات را فقط باید در ازدواج و تشکیل خانواده به دست آورد. و لذا هیچ وقت نمی شود که یک کشیش،‌ یک کاردینال، به صورت یک انسان کامل در بیاید- اگر واقعاً در کاردینالی خودش صادق باشد-.»(3) علامه محمد تقی جعفری در پاسخ این سؤال راسل که چرا اسلام این قدر به ازدواج بها داده و آن را قانون قرار داده گفته است اسلام با ازدواج می خواهد انسان واقعی به وجود آورد و مسئله انسان و انسانیت مطرح است.(4)این نتایج درخشان در صورتی حاصل خواهد شد که معیارهای صحیح انتخاب همسر رعایت شده و مقدمات ازدواج بر مبنای دستورات شرعی و اخلاقی طی گردد و پس از ازدواج نیز در محیط گرم صمیمانه و عاطفی و با حسن اعتماد به یکدیگر و داشتن صداقت کامل در گفت و عمل و چشم پوشی از خطاهای اندک و داشتن روحیه ی گذشت و عفو و بطور کلی با آگاهی از اصول اخلاقی روابط زناشویی و پای بند بودن به آن در عمل دو زوج جوان می توانند در مسیر تکامل یکدیگر موثر واقع شوند. البته خانواده همان طور که می تواند محیطی سالم برای رشد انسان باشد می تواند به عنوان منبع مهم ایجاد تنش باشد ولی اگر معیارهای زندگی سالم که مختصری از آن ذکر شد در خانواده رعایت گردد می توان جلوی تنش ها را سد کرد و خانواده را به تعادل و سلامتی رساند. ازدواج یک واقعه اجتماعی، زیستی، فرهنگی است و این همه اهمیت آن به علت تشکیل خانواده سالم و در پی آن، جامعه سالم است.از آن جا که سؤال شما در مورد دیدگاه عرفان ناب اسلامی در مورد ازدواج بود باید گفت که وقتی به عرفای ناب مانند امام خمینی، علامه طباطبائی آیت الله سید علی قاضی طباطبائی ، آیت الله بهجت و ....که حقیقتاً آینه تمام نمای یک مسلمان واقعی بودند می نگریم،‌ مشاهده می کنیم که هیچ گاه از ازدواج گریزان نبودند بلکه با تأسی به پیامبر اسلام نه تنها ازدواج را مانع پیشرفت معنوی و روحی نمی دانستند بلکه آن را سکوی پرتاب به سوی قرب خداوند و معنویت می دانستند. در راستای رشد وکمال انسان، ازدواج نه تنها مانع نیست، بلکه بسیار کمک کننده است، زیرا باعث تعدیل و مدیریت صحیح قوای نفسانی می شود و دو طرف را به آرامش می رساند.منابع: 1- «ما بنى بناء فى الاسلام احب الى الله عز و جل من التزویج»؛ وسائل الشیعه، ج 14، ص 32- «من تزوج فقد احرز نصف دینه». (وسائل الشیعه، ج 14، ص 5)3- مرتضی مطهری،‌ تعلیم و تربیت در اسلام، ص398. به نقل از مکاتبه و اندیشه، فصلنامه اعتقادی،‌سیاسی، فرهنگی ویژه دانشجویان سراسر کشور، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، شماره 324- مکاتبه و اندیشه، شماره 32) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه