مدتی است که فکر می کنم حیا در من به طرز وحشتناکی کاهش پیدا کرده تا حدی که درباره حجاب یا برخورد با نامحرم خیلی بی خیال شدم و با آسودگی خاطر هر حرفی رو به یه نامحرم می زنم تا جایی که به سادگی آب خوردن به یکی از دوستان ابراز علاقه کردم و اندکی هم پشیمون نشدم. برای احیای مجدد حیای از دست رفته چاره ای هست؟

دیدن صحنه های بد و نشست وبر خاست با افرادی که زبانشان رها است و حیای شان کم است ،سبب کم حیائی می گردد و اگر پرده حیا دریده شد جبران آن دشوار است، بنابر این مراقبت از زبان و انتخاب دوستان عاقل و با حیا و پرهیز از دیدن و شنیدن مطالبی که در آنها پرده دری و بی حیائی موج می زند و اعتقاد به حضور خداوند و اشراف او بر بندگان و مضرات بی حیایی برای سلامتی روح و روان انسان، سبب می شود که انسان به حالت عادی بر گردد و حدود الهی را رعایت کند.باید دانست انسان فطرتاً از هر چیزی که به ضرر او باشد , اجتناب می کند . به طور قطع و یقین اگر انسان گنه کار باورکند , همانطور که زهر و سم برای جسم مضر است ؛ گناه نیز , روح انسان را فاسد و خراب کرده , برایش مضر است , از گناهان اجتناب می کند .حیا و نقطه ی مقابل آن یعنی بی حیایی نیز چنین است . ما میدانیم حیا خوب است و بی حیایی زشت و قبیح , اما ممکن است این مطلب را باور نداشته باشیم ؛ چرا که به مضرات آن یقین نداریم .پیامبر خدا ( صلی الله علیه وآله ) می فرمایند : الحیاء مفتاح کل الخیر (1) شرم کلید همه ی خوبی هاست .اگر باور کنیم که با وجود حیا , درهای همه خیرات به سوی ما باز می شود , مسلما داشتن حیا در همه ی ابعاد زندگی را , سرلوحه ی افعال و کردار خویش قرار می دهیم . شرم از خالق و ولی نعمت , موجب می شود , از آنچه که او نهی کرده است بپرهیزیم .مگر نه این است که وقتی کسی به ما نیکی میکند , ما نیز به او نیکی میکنیم ؟ در حقیقت حیا میکنیم , جواب نیکی دوست را به بدی بدهیم . چگونه میشود انسان غرق در نعمات خداوند و خالق خویش باشد , اما به معصیتی که جز به ضرر خود او نیست بپردازد ؟ نه فطرت ما چنین چیزی را میپسندد ؛ نه عقل و خرد , مجوز چنین کاری را میدهد . امام علی ( علیه السلام ) می فرمایند : اعقل الناس احیاهم (2) خردمند ترین مردم , با شرمترین آنهاست .به عنوان مثال : به دلایل متعدد , عقل حکم می کند که یک خانم , به یک مرد ابراز علاقه و دوستی نکند :1 - بر خلاف فطرت خود عمل کرده است ؛ در نتیجه اگر جواب منفی بشنود , احساس افسردگی , سر خوردگی , شکست و خجالت زدگی می کند , در حالی که مرد چنین نیست . 2- این ابراز علاقه , زمینه ی سوء استفاده ی مرد را فراهم می کند . 3 - در صورت ازدواج , معمولاً حربه ای است به دست مرد , برای سرزنش زن و ........ و مهم ترین مطلب اینکه اینگونه ارتباط ها , موجبات معاصی فراوانی را فراهم می کند , که پرده های حیای بین خالق و مخلوق را از بین می برد .جهت تقویت و کسب حیا , می توان به نکات زیر اشاره کرد : 1 – باور کردن این مطلب که : کسی که حیا دارد برای خود , ارزش قائل است .ما اگر برای خود , شخصیتی والا , قائل باشیم , به هر کاری تن نمی دهیم .انسانهای حقیر و پست , تن به هر فعل زشتی داده , کم کم از کارهای زشت خویش نیز نه تنها ناراحت نمی شوند بلکه لذت میبرند .شخصیت هر انسانی توسط خود او شکل می گیرد ؛ انسانهایی که از روح بزرگ برخوردارند , وجود خود را با کارهای زشت آلوده نمی کنند .2 – کسب معرفت درباره ی عواقب گناهان , در دنیا و آخرت .به عنوان مثال , مطالعه ی احادیث وارده از اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) و کتب اخلاقی , درباره ی بد حجابی . کسب معرفت و آگاهی , مقدمه و زمینه ساز پرهیز از معاصی است .3 – انتخاب دوستان با حیاارتباط و دوستی با کسانی که اهل شرم و حیا نیستند , کم کم انسان با حیا را , به بی حیایی میکشاند ؛ چرا که انسان هم رنگ دوست خود می شود . ارتباط نزدیک با افراد لا ابالی , قبح بسیاری از زشتیها را از بین می برد .4 – تقویت ایمان داشتن ایمان ( یعنی عمل به واجبات و ترک محرمات ) حیاء و شرم را در وجود انسان مستقر می کند .امام باقر ( علیه السلام ) فرمودند : حیا و ایمان به هم پیوسته اند ؛ هر گاه یکی از آنها برود دیگری هم در پی آن روانه شود .(3)5 – تفکر درباره ی آثار دنیوی و اخروی حیاءاز آثار دنیوی و اخروی حیاء عبارتند از : بر طرف شدن عیوب , تسلط بر نفس , عامل بهره مندی و کامیابی , زینت بخش و آبرو ساز و ....امیدواری , ایمنی روز قیامت , ترغیب به کمال و قبولی عمل , پاکی از گناهان , حیاء بهتر از هفتاد سال عبادت و .... (4) 6 – مهمترین مطلب اینکه : بدانیم خدا ما را میبیند . تقویت این مسأله در ذهن و روح انسان , موجب حیا و شرم از خالق همه ی موجودات می شود . خالقی که با وجود قدرت , صبور است و حلیم ؛ او که حاضر است و ناظر . بدانیم که خدای بزرگ , در هر حال , نظاره گر اعمال ما بندگان ضعیف و گنه کار است .7 - و نکته آخر اینکه : با دعا و نیایش به درگاه خدای مهربان , از او تقاضا کنیم , بر تن ما لباس حیا و اجتناب از معاصی را بپوشاند .امام زمان (علیه السلام) در حق زنان چنین دعا می کنند : و علی النساء بالحیاء و العفة (5) خدایا به زنان ما حیاء و عفت عنایت فرما .پروردگارا ما را از زمره ی کسانی قرار ده که پرده های عصمت اولیا ی خویش را بر آنان گسترانیده ای , و دلهایشان را به پاکی و زلالی اختصاص داده ای و قلبهایشان را به فهم و شرمساری در سرای بندگان برگزیده ات آراسته ای . (6) پیروز باشید .<(1) میزان الحکمه / ج 3 / ص 1352 (2) میزان الحکمه / ج 3 / ص 1352(3) میزان الحکمه / ج 3 / ص 1354 (4) حیا / دکتر امیر حسین بانکی پور فرد / ص 27 به بعد (5) مفاتیح الجنان / دعای امام زمان ( عج الله تعالی فرجه الشریف ) (6) حیا / دکتر امیر حسین بانکی / ص 208 ( بحار الانوار /ج 91 / ص 128 ) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه