خاتمیت متفکر شهیداستاد مرتضی مطهریچاپ پنجم : بهار ۱۳۷۰ناشر : انتشارات صدرا ( با کسب اجازه از شورای نظارت بر نشر آثاراستاد شهید ) فهرست مطالب جلسه اول : خاتمیت در قرآن و حدیث ۱۱خاتمیت در قرآن ۱۴معنی لغوی " خاتم " ۱۷بیان علی علیه السلام ۲۲جلسه دوم : علم و عقل جانشین نبوت تبلیغی ۲۷چرا پیغمبران غیرمشرع برای تبلیغ شریعت ختمیه مبعوث نمی شوند ؟ ۳۲رابطه معکوس میان هدایت غریزی و هدایت عقلی ۳۴جانشینی علم و عقل بجای وحی و نبوت ، و جانشینی فقیه و حکیم و عارف بجای انبیاء ۳۴قرآن ، تنها کتاب آسمانی باقی ۳۶بلوغ یانشانه ختم نبوت ۳۶

خاتمیت متفکر شهیداستاد مرتضی مطهریچاپ پنجم : بهار 1370ناشر : انتشارات صدرا ( با کسب اجازه از شورای نظارت بر نشر آثاراستاد شهید ) فهرست مطالب جلسه اول : خاتمیت در قرآن و حدیث 11خاتمیت در قرآن 14معنی لغوی " خاتم " 17بیان علی علیه السلام 22جلسه دوم : علم و عقل جانشین نبوت تبلیغی 27چرا پیغمبران غیرمشرع برای تبلیغ شریعت ختمیه مبعوث نمی شوند ؟ 32رابطه معکوس میان هدایت غریزی و هدایت عقلی 34جانشینی علم و عقل بجای وحی و نبوت ، و جانشینی فقیه و حکیم و عارف بجای انبیاء 34قرآن ، تنها کتاب آسمانی باقی 36بلوغ یانشانه ختم نبوت 36تقسیم ادوار به دوره تاریخ و ما قبل تاریخ از نظر اسلام 37دانش جانشین نبوت تبلیغی 38باب الهام مسدود نشده است 39خطبه نهج البلاغه درباره ذکر 39رابطه تمدن و انقطاع نبوت تبلیغی 41فرق رسول و نبی 42جلسه سوم : فلسفه ختم نبوت تشریعی 47شبهه درباره احتیاج به امام در منطق شیعه 50فلسفه ارسال انبیاء از نظر قرآن 53چرا نبوت تشریعی پایان پذیرفت ؟ 58رابطه نسخ شرایع با ادوار تمدن 59عارف حق بودن و عابد حق شدن و خودشناسی مذهبی تغییر پذیر نیست 60تهذیب اخلاق یک نحو بیش نیست 61اصول تعدیل روابط بشر یکنواخت است 61اصل حلیت طیبات وحرمت خبائث 61مسئله بردگی 63جلسه چهارم : تعلیمات اسلام و هدفهای پایان ناپذیر 69تعریف خاتمیت 70تمثیل آخرین کشف نبوت به آخرین مرحله فرضی علم 71مسائل مربوط به وحی متناهی است 72سر زنده بودن تعلیمات اسلام : هدفهای پایان ناپذیر 73نهضتهای محدود 74[ ( لا اله الا الله ) ] همه وقت زنده است 75[ ( قل یا اهل الکتاب تعالوا . . . ) ] همه وقت زنده است 75تعلیم معاد همیشه جاوید و زنده است 77دعوت به علم و عقل و تفکر همیشه زنده است 77دعوت به کار و عمل زنده است 78دعوت به تعاون زنده است 78مسئله ازدیاد نفوس 78اسلام با هوسها مبارزه کرده است نه با مقتضیات ضروری زمان 84پدیده های مضر زمان 85جلسه پنجم : جبر تاریخ و جاوید ماندن اسلام 87عذر جبر تاریخ ، و تشبیه به عذر قضا و قدرخاتمیت و جبر تاریخ 88خاتمیت و جاویدان بودن اسلام 90جاوید ماندن یک چیز و جبر تاریخ 91کلمه [ ( جبر ) ] و تأثیرات جبری 91معنی جبر در خلقت و جبر در تاریخ 91معجزات و قوانین جبری 93جبر در تاریخ 93اسلام حساب منظم و قطعی اجتماع و تاریخ را به رسمیت می شناسد 94جبر تاریخ هیچگونه ملازمه ای با جاوید نماندن ندارد 98عوامل تاریخ را باید شناخت 99احتیاجات اولی و ثانوی انسان 99اشتباه مارکسیسم 101جبر تاریخ ایجاب می کند که موارد احتیاجات ثابت باقی بماند 102جلسه ششم : نقش علما در دین خاتم 103انتقال وظیفه از انبیاء به علماء 105دو وظیفه بزرگ علما : حفظ مواریث انبیاء ، و تطبیق کلیات بر جزئیات 106ضرورت وجود علما در دین خاتم 108جنبه های منفی عالم دینی در برخی ادیان 109امامت جماعت 113استخاره 114مسئله ختم 114داستان میرزای قمی و خواندن شاهنامه 115سؤالات قلندری 116جلسه هفتم : صفات علمای جانشین انبیاء غیر مشرع 119مسئله ارتزاق اهل علم 121دستورهای مثبت دین درباره عالم دینی 125مرجع تقلید بالاتر از عدالت باید داشته باشد 126محدث بودن فقیه 127علمائی که جانشین انبیاء غیر مشرع هستند 131دو نوع اجتهاد : قیاسی و غیر قیاسی 131قیاس 131کلیات و قواعد محدود است و مسائل نامتناهی 133مثال به فریضه علم 135بیان خوب غزالی درباره وجوب علم 136نوع انطباق اسلام با زمان 137جلسه هشتم : ارکان خاتمیت 141چهار رکن در بحث خاتمیت 143رکن اول : انسان و اجتماع 143آیا انسان صددرصد ثابت است یا صددرصد متغیر ؟ یا هیچکدام 143انسان متغیر است ولی مدار ثابتی دارد 144افراط و تفریطها خروج از مدار انسانیت است 145انسان به حکم اینکه هم جنبه های ثابت دارد و هم جنبه های متغیر ، باید هم قواعد ثابت و مدارهای ثابت داشته باشد و هم قوانین متغیر 145رکن دوم : وضع خاص قانونگزاری اسلام 146رکن سوم : علم و اجتهاد 146رکن چهارم : وضع خاص موضوعات تفقه و اجتهاد 147قرآن گلستان سعدی نیست که با مطالعه چند نفر تمام حقایقش کشف شود 147مطالعه طبیعت پایان ناپذیر است 149تشبیه [ ( دید ) ] بشر درباره قرآن به [ ( دید ) ] بشر درباره طبیعت ، و هم تشبیه قرآن به طبیعت 150قرآن سخن است و از این جهت مثل کتابهای دیگر است ولی چون گوینده اش خداست مثل طبیعت است 151حقیقت درباره طبیعت و قرآن آنست که آیندگان می گویند 151منبع فیاض 152حدیثی از امام صادق ( ع ) 152امر به تدبر در قرآن 154حدیث نبی در عمیق بودن قرآن 155جلسه نهم : استعداد پایان ناپذیر قرآن و سنت 157قدما با قاطعیت بیشتری در مسائل طبیعت اظهار نظر می کردند 159معجزه هر پیغمبری غیر از کتابش بوده مگر پیغمبر اسلام 159رابطه خاتمیت و اینکه معجزه پیغمبر خاتم همان کتابش است 159قرآن را قرن به قرن بهتر تفسیر کرده اند 160قرآن ظهری دارد و بطنی و بطن بطنی . . . 160قرآن بر هفت حرف نازل شده است 161از صدر اسلام این مطلب مطرح بوده که همه حقایق قرآن آن نیست که یک عربی زبان ساده می فهمد ، آیندگان بهتر خواهند فهمید 162تمثیل پیشرفت علوم به افرادی که روی شانه های هم سوار می شوند که افق را ببینند 163استعدادهای پایان ناپذیر سنت 164حدیثی از رسول اکرم 167پیغمبر فکر زنده و نو می خواهد 167حدیث لا ضرر 168قاعده لا حرج و لا ضرر و حق و تو 169جلسه دهم : قابلیت پایان ناپذیر منابع اسلامی 173داستان اعمش و ابوحنیفه 175جریان تاریخ چه نشان می دهد ؟ 176قرن به قرن نفوذ قرآن در علوم و فلسفه افزایش یافته است 177نفوذ قرآن تدریجا در ادب فارسی افزایش یافته است 177توحید و قرآن 178حقوق زن و قرآن 179قصص و تاریخ گذشتگان و قرآن 181اخلاق و قرآن 182قرآن مانند طبیعت پایان ناپذیر است نه مانند یک کتاب بشری 184نهج البلاغه و تقدم آن بر زمان خودش 184ادله توحید و قرآن 186 جهت مطالعه کتاب به لینک زیر مراجعه کنید : http://www.aviny.com/library/motahari/Books/47/index.htm .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه